Naast de vragen over het virus zelf; kregen we er afgelopen jaar allerlei sociale, ethische en juridische vragen bij over de naleving van de regels en over de vaccinaties. Kun je naleving van regels of vaccinaties afdwingen? Wie volgt regels goed op en wie niet? Was de communicatie duidelijk genoeg, en hebben verschillende groepen in de samenleving hier genoeg aan gehad? En hoe houden we het vol?
Snel naar: Prof.dr. Semiha Denktaş - Prof.dr. Moniek Buijzen - Prof.dr. Kirsten Rohde - Prof.mr.dr. Martin Buijsen
Duidelijke taal
Prof.dr. Semiha Denktaş
“Wij roepen de overheid daarom op duidelijker te communiceren”
“Het draagvlak voor afstand houden, lijkt af te kalven. Ook is er onduidelijkheid over het nut van het gebruik van mondkapjes. Wij roepen de overheid daarom op duidelijker te communiceren, om burgers te helpen zich aan gedragsmaatregelen te houden.” – Dit zijn de eerste zinnen van een brief die Semiha Denktas opstelde samen met tien andere hoogleraren aan NRC Handelsblad. De overheid moet het voortouw nemen in goede communicatie, veel herhaling is daarbij essentieel, stellen zij.
Hiernaast heeft Denktaş, hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences aan de bel getrokken over toenemende ongelijkheid. “De ongelijkheid binnen de academische wereld groeit: mannen publiceren vaker wetenschappelijke artikelen en krijgen meer beurzen toegekend dan hun vrouwelijke collega’s,” is de conclusie van het whitepaper van het Diversity & Inclusion Office.
Studio Erasmus Podcast - Semiha Denktaş over diversiteit op de universiteit
Semiha Denktaş in het nieuws
“Tachtig procent wil zich wel aan de regels houden, maar jongeren komen nu eenmaal – buiten hun schuld - vaker in situaties waarin dat lastig is”
Moniek Buijzen was samen met Semiha Denktas, één van de andere ondertekenaars van de open brief over coronacommunicatie. Ook waren ze beiden lid van de Wetenschappelijke Adviesraad van de RIVM Corona Gedragsunit—en in die rol hebben ze veel advies gegeven. Haar werk als hoogleraar gedragsverandering aan de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences, richt zich met name op communicatie naar jongeren. Zij hielden zich minder goed aan de maatregelen, maar de communicatie naar hen toe was ook niet altijd goed, en de stigmatisering juist groot. Buijzen hoopt dat de samenleving stopt met het stigmatiseren van jongeren. “De tweede golf is niet speciaal door hen veroorzaakt, maar door mensen met een rijk sociaal leven.” Uit haar onderzoek blijkt dat tachtig procent van de jongeren zich wel aan de regels wil houden, maar het daar soms moeilijk mee had door bijvoorbeeld door hun leefomstandigheden. Haar ’10 tips voor jongerencommunicatie’ worden veel gebruikt.
Moniek Buijzen in het nieuws
“Het beleid van de Nederlandse overheid doet een sterk beroep op het verantwoordelijkheidsgevoel van de bevolking”
Hoogleraar gedragseconomie aan de Erasmus School of Economics (ESE) Kirsten Rohde onderzocht samen met hoogleraar Job van Exel (ESHPM) en promovendus Merel van Hulsen (ESE), de sociale dilemma’s die speelden rondom maatregelen. De onderzoekers vonden dat een aanzienlijk deel van de bevolking de geadviseerde regels vrijwillig naleeft. Dit geldt in hogere mate voor mensen die de consequenties van hun gedrag voor anderen en voor de toekomst belangrijk vinden, en voor mensen met een hoger risico op besmetting. Daarnaast blijkt dat Nederlanders die denken dat anderen de regels beter naleven, zelf ook beter regels naleven. Uit ander onderzoek van Rohde met Van Exel en Hulsen, blijkt dat Nederlanders vertrouwen hadden in artsen en deskundigen, wanneer het aankwam op het maken van weloverwogen beslissingen over de verdeling van IC-bedden.
Kirsten Rohde in het nieuws
“Nu het aantal antivax-mensen zo groot lijkt te zijn, vind ik het redelijk om aan gedwongen vaccinatie te gaan denken”
Kun je, of moet je, mensen verplichten tot vaccineren? Volgens Martin Buijsen, hoogleraar gezondheidsrecht bij Erasmus School of Law, is veel gerechtvaardigd voor de bescherming van de volksgezondheid. “Als iemand de toegang tot een vliegtuig wordt ontzegd, snijdt dat aan de wensen van iemand die wil vliegen. Een vliegmaatschappij wil echter rekening houden met de gezondheid van medepassagiers, en dat gezondheidsbelang weegt dan waarschijnlijk zwaarder.” In een campagne voor griepvaccinatie onder medewerkers van Zeeuwse verpleeghuizen, zag Buijsen een bereidheid van maar 20 procent, dat maakt hem nu sceptisch over vaccinatie-bereidheid. Het individuele recht om vaccinatie te weigeren, zal in de vaccinatiecampagne tegen corona moeten wijken voor het collectieve doel: immuniteit, stelt hij.
