Erasmus University Rotterdam
Erasmus University Rotterdam

(Zelf-)reflectie

Kritisch Wereldburgerschap
Terug naar Kritisch Wereldburgerschap
Critical World Citizenship Skill Self-reflection

TeachEUR

Verdieping

Ondersteuning

Zelfreflectie betreft een bewustzijn en kritische evaluatie van eigen gedachten, gevoelens en handelingen. Dit proces bestaat uit het terugblikken (retrospectie) en evalueren van eigen acties, gevoelens en gedachten (introspectie) om toekomstig gedrag en attitudes te sturen (prospectie) en – wanneer nodig – te verbeteren. Door zelfreflectie kunnen we leren van onze fouten, maar ook van onze prestaties, waardoor we groeien en ontwikkelen. 

Dit geldt op academisch niveau, maar kan ook worden toegepast op situaties in het dagelijks leven. Door te reflecteren op eigen gedrag, emoties en overtuigingen, zullen studenten leren hoe ze zich in verschillende sociale situaties kunnen bewegen en zich aan kunnen passen aan verschillende omgevingen. Zelfreflectie betreft dus een doorlopend proces, waarbij fouten gemaakt worden waarvan geleerd wordt, waardoor er een aanpassing plaatsvindt, om vervolgens weer nieuwe fouten te maken en opnieuw verder te gaan.

Zelfreflectie vereist eerlijkheid en agentschap, die vanuit een leerperspectief zorgen voor zelfanalyse gericht op handelingsacties. In dit opzicht wordt zelfreflectie aangevuld door de vaardigheid van positionaliteit, die draait om het 'zijn' en kan worden toegepast op de meeste andere kritische wereldburgerschapvaardigheden. 

Tips & tricks

Met deze tips & tricks kun je studenten op een laagdrempelige manier laten kennismaken met de vaardigheid.

Werkvormen

Met deze werkvormen kun je studenten binnen jouw onderwijspraktijk de vaardigheid concreet laten toepassen.

3-2-1 reflectie

A three-tier winners’ podium, with a book with a heart on its page is on the top tier, question marks on the second tier, and footsteps on the third tier.

Reflecteer met een afbeelding

Reflectie roulette

TeachEUR reflection roulette

Assessment

Met deze opdrachten kun je studenten stimuleren om de vaardigheid verder te trainen en te ontwikkelen.

Best practice

Deze voorbeelden geven inzicht hoe studenten en docenten de vaardigheid succesvol in de praktijk hebben toegepast of kunnen toepassen.

Critical World Citizenship Skill Self-reflection

Reflectieoefeningen 

The City as a Lab (EUC-SBS228)

Deze reflectieoefening bestaat uit twee delen. De eerste reflectie wordt geschreven ter voorbereiding op een grotere opdracht. In deze reflectie moeten studenten zichzelf de vraag stellen wat hun verwachtingen zijn voor de opdracht, welke aannames ze hebben over het onderwerp en hoe hun eigen meningen en ervaringen deze aannames beïnvloeden.

Na afronding van de grotere opdracht schrijven studenten een tweede reflectie. Het doel hiervan is om te reflecteren op wat ze tijdens de opdracht hebben geleerd en te evalueren of de resultaten naar verwachting waren. Als de opdracht in groepsverband is uitgevoerd, kan deze tweede reflectie ook een analyse bevatten van de groepsdynamiek en hoe die de uitkomsten van het project heeft beïnvloed.

In dit specifieke voorbeeld was de grotere opdracht een samenwerking met een Rotterdamse organisatie om te werken aan een maatschappelijk vraagstuk, maar het kan gaan om een opdracht in elk vakgebied die aanzienlijke inspanning en voorbereiding vereist. 

Funded by the European Union NextGenerationEU logo