Rommelige autobelastingen

Heilige koe

Belastingen die al jaren voor ellende zorgen. Ellende in de vorm van – vooral - het grote aantal gerechtelijke procedures over de BPM – met name wat de waarde is van ingevoerde auto’s en gemachtigden die een uiterst onbehoorlijk procesgedrag vertonen – en uiteraard over de omzetting van de belastingen op bezit en aanschaf van een auto naar het gebruik van de heilige koe. Dat laatste traject is al vele jaren gaande zonder veel resultaat. Althans, waar het de personenauto’s betreft.

Complexe kwestie

Ten aanzien van vrachtauto’s is het geregeld. En heel bijzonder: zonder veel aandacht van het parlement. Zo heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel min of meer als hamerstuk aanvaard en treedt de vrachtwagenheffing in 2026 in werking. Maar dan zijn er nog de personenauto’s: dat is een maatschappelijk uiterst gevoelig thema.

Bovendien kan het een complexe kwestie zijn: moet er bijvoorbeeld rekening worden gehouden met de spits (hoger tarief), het soort energieverbruik (elektrisch of niet) en eventuele andere kenmerken van de auto. Daarnaast is er ook nog de belangrijke vraag: op welk wegennet (alle wegen, alleen snelwegen, of snelwegen en een deel van het provinciale wegennet)? En tot slot: hoe ziet de technische infrastructuur eruit en hoe werkt die?

Kilometerheffing

Recentelijk heeft de regering het voorstel voor de kilometerheffing voor personenauto’s publiekelijk gemaakt: een volstrekt ‘platte’ heffing. Ofwel, de heffing geldt overal, voor alle soorten auto’s en op elk tijdstip. Kortom: aan een van de belangrijkste doelstellingen van een kilometerheffing – het beïnvloeden van het (niet) gebruik van de auto – wordt niet voldaan. Maar het heeft een groot voordeel: eenvoud. En toegegeven: het relateert de heffing aan gebruik in plaats van aan bezit en aanschaf. Maar als dat alleen de doelstelling is dan kan het nog veel eenvoudiger, zoals ik hierna nog concludeer.

Eenvoudig

Wat betreft de eenvoud van het voorstel: Het is zelfs zo eenvoudig dat de in het buitenland gereden kilometers ook meetellen, zodat daarvoor geen correctie plaatsvindt. De gereden kilometers worden eenvoudigweg bepaald door de kilometerstand aan het begin en aan het einde van het jaar te vergelijken. Kortom werk voor het sleutelen aan kilometerstanden. Alleen niet te ver terugdraaien natuurlijk, want een ‘negatief surplus’ staat een beetje raar. En misschien moet nog iets bedacht worden voor de voorkoming van dubbele belasting: buitenlandse kilometers tellen immers gewoon mee, zelfs ongeacht of men elders een heffing verschuldigd is zoals de Franse en de Italiaanse tol of de Zwitserse of Oostenrijkse vignetten. Maar goed: we hebben nog tot 2030 dus er kan nog wat ‘gedacht’ worden.  Bijvoorbeeld om dan gewoon de benzineaccijns te verhogen. Dat is even (weinig) effectief en (weinig) selectief, veel eenvoudiger, de autobelastingen worden volledig gevariabiliseerd en de buitenlandkilometers blijven onbelast, althans in Nederland.