Open Access is een brede internationale beweging die streeft naar gratis en open online toegang tot wetenschappelijke informatie. Een publicatie wordt gedefinieerd als 'Open Access' wanneer er geen financiële, wettelijke of technische belemmeringen zijn om toegang te krijgen. Dit betekent dat iedereen de informatie kan lezen, downloaden, kopiëren, verspreiden en afdrukken voor gebruik in bijvoorbeeld onderwijs of op een andere manier binnen de wettelijke overeenkomsten.
Resultaten van wetenschappelijk onderzoek worden gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften. Voor deze tijdschriften gelden doorgaans hoge abonnementskosten, waardoor alleen kapitaalkrachtige instellingen als universiteiten en ziekenhuizen daar toegang toe hebben. Andere geïnteresseerden – leraren, patiënten, journalisten, beleidsmakers of MKB-bedrijven – hebben geen vrije toegang. De Erasmus Universiteit stelt dat wetenschap voor iedereen vrij toegankelijk en herbruikbaar moet zijn. Een groot gedeelte van het onderzoek is immers publiek bekostigd.
Daarnaast is Open Access ook gunstig voor de onderzoeker:
- Resultaten kunnen makkelijker worden (her)gebruikt.
- Artikelen kunnen vaker geciteerd worden.
- Verhoogde zichtbaarheid en vindbaarheid van onderzoek.
- Wetenschappelijke ideeën worden sneller en breder verspreid en kunnen meteen gebruikt worden in de gezondheidszorg, het onderwijs of het bedrijfsleven.
Het beleid van de Erasmus Universiteit is dat al het kort wetenschappelijk werk in Open Access moeten worden gepubliceerd. Van alle EUR-onderzoekers wordt verwacht dat zij al hun kort wetenschappelijk werk Open Access beschikbaar maken middels Open Access publicatie in een tijdschrift of door het werk te deponeren in het institutioneel repositorium.
Goud Open Access
Wanneer onderzoeksresultaten via de gouden route worden gepubliceerd, zijn ze voor de lezer direct gratis toegankelijk op het platform van de uitgever. De meeste Open Access tijdschriften vragen ter compensatie een bijdrage, de Article Processing Costs (APC's). Deze publicatiekosten worden betaald door: de auteur, de instelling waarbij de auteur werkt, of de organisatie die het onderzoek financiert. Houd rekening met deze kosten bij het opstellen van een onderzoeksaanvraag.
Het standpunt van de Nederlandse regering is dat voor publiek gefinancierd onderzoek de gouden route de voorkeur geniet. De Erasmus Universiteit steunt dit beleid. De Universiteitsbibliotheek heeft daarom met meerdere uitgeverijen overeenkomsten afgesloten waarmee onderzoekers van de EUR/EMC kosteloos of tegen gereduceerde tarieven Open Access kunnen publiceren. Voor meer informatie hierover ga naar Uitgeversdeals.
Groen Open Access
Bij Groen Open Access wordt een artikel gepubliceerd in een (traditioneel) tijdschrift waar de lezer abonnementsgelden of een eenmalig bedrag betaalt om de publicatie te lezen. In zo'n geval kan de auteur zelf zijn/haar publicatie Open Access beschikbaar maken door de finale auteursversie – of de uitgeversversie – te deponeren in het institutioneel repositorium Pure.
Diamant Open Access
Wanneer onderzoeksresultaten via de diamanten route worden gepubliceerd, zijn ze voor de lezer direct gratis toegankelijk op het platform van de uitgever. In tegenstelling tot publicatie via de gouden route worden hier geen publicatiekosten (APC's) in rekening gebracht bij de auteur. Diamant Open Access tijdschriften worden meestal gefinancierd via bibliotheeksubsidies, instellingen of sociëteiten. Vind een geschikt tijdschrift voor jouw onderzoek dat geen APC’s rekent via de Directory of Open Access Journals.
Meer informatie
Neem voor meer informatie contact op met Open Access and Publication Support Team via: openaccess@eur-nl.libanswers.com