Design voor Maatschappelijke Vraagstukken

Leer complexe uitdagingen op een ontwerpende manier te lijf te gaan

Wil je effectiever omgaan met complexe vraagstukken in jouw werk? Durf jij buiten de gebaande paden te treden? Zoek je een manier om de innovatiekracht in jouw werk te vergroten? De cursus Design voor Maatschappelijke Vraagstukken biedt je de inzichten, methoden en technieken die nodig zijn om doorbraken te realiseren. 

 

Belangrijkste feiten en cijfers
StartdatumNajaar 2025
LocatieErasmus Universiteit Rotterdam
VoertaalNederlands

Waarom de cursus Design voor maatschappelijke vraagstukken?

Directe impact: Design maakt het mogelijk om de complexe vraagstukken uit jouw praktijk creatiever en effectiever te lijf te gaan. Je leert de methodes en technieken van design direct toe te passen in jouw eigen werk. 

Bouwen aan ‘creative competence’: Je ontwikkelt de vaardigheden om de maatschappelijke vraagstukken waaraan je werkt ontwerpend te benaderen en op te lossen. In vijf fysieke bijeenkomsten, en drie online begeleidingssessies word je getraind om als designer te leren kijken en werken.

Resultaatgericht: Je leert op een nieuwe manier kijken naar de uitdagingen in jouw werkveld. Je breidt jouw repertoire uit van methoden en technieken voor het ontwerpen van oplossingen voor deze vraagstukken 

Wat is design of 'Design Thinking' en wat doet het voor mijn werk?

Design betekent ontwerpen, maken, creëren. Met een ‘maakbril’ op wordt op een andere manier naar vraagstukken gekeken, en dat helpt bij het realiseren van verandering. Wij gebruiken design als een verzamelnaam voor methodes en praktijken waarmee complexe vraagstukken op reflexieve wijze geadresseerd kunnen worden. Door situaties te reframen, door iteratief te werken, door verbeelding en creativiteit te gebruiken en door empathisch naar de context te kijken, kunnen nieuwe toekomsten vormgegeven worden.  

Denken en werken met design wordt steeds vaker ingezet om maatschappelijke vraagstukken het hoofd te bieden. Er is een grote en snelgroeiende verscheidenheid aan voorbeelden van ontwerppraktijken in binnen- en buitenland. Zo worden nieuwe oplossingen bedacht door complete vraagstukken te reframen. Of worden co-creatieve sessies vormgegeven met visualisatiemethoden, dit gebeurt bijvoorbeeld voor gebiedsgerichte processen met belanghebbenden die een grote diversiteit aan achtergronden hebben. In Nederland zijn er tal van ontwerpbureaus’ die op deze manier werken, maar ook binnen steeds meer organisaties wordt de waarde van design gezien en ontwikkelen professionals zich op dit gebied.  

Wat kun je na het volgen van de cursus Design voor Maatschappelijke Vraagstukken?

  • Je hebt inzichten in de kernprincipes en -praktijken van design opgedaan vanuit relevante wetenschappelijke theorie.  
  • Je hebt relevante ontwerpmethoden en -technieken leren identificeren en je hebt jouw repertoire om complexe vraagstukken het hoofd te bieden verbreed met deze methoden en technieken.  
  • Je hebt ontwerpmethoden en -technieken toegepast op een concrete, zelf ingebrachte casus uit jouw beroepspraktijk.  
  • Je hebt gewerkt aan jouw persoonlijke professionele vaardigheden, waaronder jouw ondernemend en ontwerpend vermogen. 
  • Je hebt wetenschappelijke inzichten opgedaan over design in de context van de publieke sector. 
  • Je hebt gewerkt aan het implementeren van design in jouw organisatiecontext.  

Waarom de cursus Design volgen bij de ESSB Academy?

In ons programma bieden we je niet alleen de wetenschappelijk inzichten over design en de methoden en technieken. Wij bieden je naast ‘Design Thinking’ ook echt de ruimte voor ‘Design Doing’. Het eigen maken van deze aanpak vergt oefening, en daar hebben we binnen ons programma de benodigde ruimte voor gecreëerd.  

Je brengt jouw eigen vraagstuk in bij de cursus, en we besteden veel aandacht aan het je laten toepassen van design in dit vraagstuk. Je wordt intensief begeleid in het identificeren van de mogelijkheden om het vraagstuk in jouw professionele context ontwerpend aan te pakken, en dit ook daadwerkelijk te doen. Daarbij leer je daarnaast met en van jouw medecursisten en hun vraagstukken. Uiteraard krijg je van de docenten veel input op het gebied van theoretische onderbouwing en voorbeelden uit de praktijk. En we leren je ook wanneer het toepassen van design geen goed idee is. Niet alle vraagstukken hoeven tenslotte op een ontwerpende manier aangevlogen te worden.  

Het eigen maken van werken op een ontwerpende manier vereist echter wel een iets grotere betrokkenheid en tijdsinvestering dan je mogelijk gewend bent van andere cursussen. De cursus ‘Design voor Maatschappelijke Vraagstukken’ is echt een investering in jezelf als professional.  
 
Onderwijsvormen 
Ons programma is ontworpen om je een nieuwe benadering van complexe vraagstukken aan te leren én het gat tussen theoretische kennis en echte toepassing in de praktijk te overbruggen. Het programma biedt balans tussen denken en doen, inspiratie en informatie. Het programma bestaat uit een mooie mix van lezingen, workshops, intervisie en een-op-een coaching. 

Voor wie is de cursus Design voor Maatschappelijke Vraagstukken?  

De cursus Design voor Maatschappelijke Vraagstukken is geschikt voor de professional die wil innoveren en met een vernieuwde, creatieve blik aan de slag wil met de complexe vraagstukken uit de eigen beroepspraktijk. De professional die frustratie ervaart over de huidige gang van zaken in diens werk, maar gemotiveerd is om voor verandering te zorgen. Als professional ben je bijvoorbeeld werkzaam als:  

  • Beleids- of strategisch adviseur 
  • Project- of programmamanager 
  • Innovatiemanager 
  • Wijkregisseur 
  • Community builder 

Je bent werkzaam in de publieke sector, bij bijvoorbeeld (lokale) overheden, non-porfitorganisaties, in de zorg, of het onderwijs. De cursus is ook geschikt voor professionals die werkzaam zijn op het snijvlak van publiek en privaat, en daarbij opereren op het tactische (beleidsmatige) en/of strategische organisatieniveau.  


Praktijkervaring 
Je hebt geen specifieke vooropleiding nodig om aan deze cursus deel te nemen. Wel wordt enige werkervaring in een functie op hbo of wo werk- en denkniveau verwacht. En er wordt verwacht dat je in jouw dagelijkse werk bezig bent met complexe maatschappelijke vraagstukken.   

Als je twijfelt of deze cursus op dit moment passend is in jouw werk/werkzaamheden kun je altijd een vrijblijvend (online) gesprek aangaan met onze programma adviseur.

Studiebelasting 
De cursus is interactief en bestaat uit vijf fysieke cursusdagen en enkele online begeleidingsmomenten. Naast de cursusdagen besteed je tijd aan voorbereiding en het uitwerken van jouw eigen casus. Je kunt hierbij uitgaan van ongeveer zes uur zelfstudie per cursusdag.  

Programma 

Het programma bestaat uit vijf bijeenkomsten op de campus en drie online begeleidingssessies.  
Tussen de opleidingsdagen en begeleidingssessies in werk je aan de casus uit jouw eigen organisatiepraktijk. 

We onderzoeken de uitdagingen, belemmeringen, en misschien wel frustraties die je ervaart in jouw pogingen om complexe vraagstukken het hoofd te bieden. Deze worstelingen vormen de basis voor het formuleren van de verandervraag waar je aan gaat ontwerpen gedurende het programma.

De tweede opleidingsdag staat in het teken van een nadere vraagarticulatie in jouw casus en die van jouw medecursisten. Je maakt kennis met een aantal creatieve methoden om je casus te verkennen. Je onderzoekt wat verandering in de weg staat en identificeert hefbomen om het vraagstuk los te wrikken. 

Tijdens de derde opleidingsdag krijg je diverse theorieën, methodes en technieken aangereikt die de verschillende essenties van design behandelen. Vanuit deze kennisbasis bepaal je wat voor ontwerpaanpak het beste past voor jouw specifieke verandervraag. 


Coaching en inloopspreekuren 
Na de eerste drie opleidingsdagen ga je zelf aan de slag met het toepassen van de ontwerpaanpak voor jouw verandervraag. Tussentijds zal er een individueel coachingsgesprek plaatsvinden waarin je een-op-een met één van onze begeleiders kunt sparren over jouw casus. Ook zullen er in deze periode twee inloopspreekuren plaatsvinden.  

Opleidingsdag 4 vindt zo ongeveer midden in je ontwerptraject plaats. Tijdens deze dag deel je ervaringen en lessen met de andere deelnemers en reflecteer je samen op jouw verandervraag en ontwerpaanpak. Doen we nog de juiste dingen? Of moet er bijgestuurd of zelfs afgeweken worden? Ook wordt nog wat meer stilgestaan bij de toepassing van design in een publieke sector context. Vaak is dit nog niet zo makkelijk, en vraagt dit om slim door de organisatie heen navigeren. Er worden strategieën aangereikt die hierbij kunnen helpen.  

Coaching  
Na de vierde opleidingsdag ga je weer aan de slag met jouw casus. Je ontwerpt manieren om het vraagstuk de goede kant op te bewegen en denkt na over hoe je deze mogelijk kunt maken in jouw organisatie. Ook in deze laatste fase zal weer een een-op-een coachingsgesprek

Tijdens de laatste opleidingsdag halen we met elkaar de resultaten op, blik je terug op jouw ontwikkeling. Hoe staat het er inmiddels voor met die uitdagingen, belemmeringen en frustraties? Is het gelukt om een verandering in gang te zetten? Wat is de waarde van design in jouw dagelijks werk? En hoe zorg je ervoor dat je na het programma niet in oude patronen vervalt?

Docenten

  • dr. ir. Suzan Christiaanse  

    Suzan is werkzaam als postdoc onderzoeker bij de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB) en maakt deel uit van de Erasmus Social Design Hub (ESDH). Zij richt zich met haar huidige onderzoek met name op de vraag hoe lokale overheden impact kunnen maken in duurzame vraagstukken door middel van co-design van interventies in dagelijkse sociale praktijken. Ook geeft Suzan advies over co-creatie binnen ruimtelijke vraagstukken en leefbaarheid in het landelijk gebied. Als wetenschappelijk docent verzorgt zij onder andere design- en samenwerkingsateliers binnen de diverse bestuurskunde opleidingen.  

  • ir. Geert Brinkman

    Geert is promovendus Ontwerpende Overheid aan de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB) en werkt als ontwerpend onderzoeker voor de Erasmus Governance Design Studio (EGDS) en GOVLAB010. In zijn werk staat het vergroten van het ontwerpend vermogen van overheidsorganisaties centraal. Dit betekent een nieuwe manier van werken én van organiseren. 
     

  • Wiesje Korf, MA 

    Wiesje is coördinator ontwerpend onderzoek bij de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB) en maakt deel uit van de Erasmus Social Design Hub (ESDH). Hierbij focust zij zich op governance, ruimtelijke ontwikkeling en duurzaamheidsvraagstukken. Daarnaast heeft Wiesje lange tijd als zelfstandig ontwerper gewerkt.  

Neem bij vragen contact op met

 

Thirza van Dijk

Programma adviseur

E-mailadres: essbacademy@essb.eur.nl

Telefoonnummer: 06-41217086

"Graag bespreek ik uw leerbehoefte en vragen via een e-meeting, telefoon of per e-mail."

Vergelijk @count opleiding

  • @title

    • Tijdsduur: @duration
Vergelijk opleidingen