Veel organisaties in de bredere academische omgeving werken aan het verbinden van wetenschap en maatschappij. Hier vindt u een lijst van organisaties met links naar hun bronnen. Sommige bronnen gaan over verwante concepten en ontwikkelingen in de academische wereld, zoals open wetenschap, duurzame ontwikkelingsdoelstellingen en verantwoord onderzoek & innovatie.
Lokale hulpbronnen over impact
Verschillende initiatieven binnen de EUR bieden ondersteuning en hulpbronnen om een impact-gedreven universiteit te worden. Hieronder staan een aantal bronnen die nuttig kunnen zijn.
Nationale hulpbronnen over impact
Met de Universiteiten van Nederland (UNL) laten 14 Nederlandse universiteiten aan de buitenwereld zien hoe zij hun maatschappelijke functie vervullen, formuleren zij gezamenlijke ambities op het gebied van academisch onderwijs en onderzoek en valorisatie, en lobbyen zij voor de randvoorwaarden die nodig zijn om deze ambities te realiseren. Bij verschillende UNL-activiteiten wordt de link met de samenleving expliciet aangegeven:
NWO definieert maatschappelijke impact als "Culturele, economische, industriële, ecologische of maatschappelijke veranderingen die geheel of gedeeltelijk het gevolg zijn van kennis en expertise die door onderzoek zijn gegenereerd. In het huidige strategisch plan 'Connecting Science and Society' zijn verschillende thema's opgenomen die betrekking hebben op maatschappelijke impact: open science, convenant kennis en benutten van kennis.
De meest expliciete koppeling die NWO maakt over het creëren van maatschappelijke impact is voor kennisbenutting. Dit wordt gedefinieerd als een iteratief proces waarbij de kans op maatschappelijke impact toeneemt door het stimuleren van productieve interacties met maatschappelijke stakeholders, zowel tijdens de ontwikkeling als in de uitvoering van het onderzoek. NWO's drie kennisbenuttingen variëren in type activiteit en fase in verhouding tot de verwachting van maatschappelijke impact.
- Impact Outlook Approach: het bevorderen van (onvoorziene) mogelijkheden voor sociale impact gedurende de looptijd van het project.
- Impact Plan Approach: voor het bijdragen aan sociale kwesties.
- Impact Focus Approach: voor het toepassen van reeds ontwikkelde kennis en inzichten.
Als je van plan bent een NWO-subsidie aan te vragen, zijn er e-learning modules die je op weg helpen om maatschappelijke impact in je voorstel op te nemen.
De Nederlandse Organisatie voor Gezondheidszorgonderzoek en –ontwikkeling (ZonMW) heeft maatschappelijke impact als een van haar core activiteiten. Zie hun pagina Ontwikkeling van implementatiebeleid voor meer informatie.
De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) publiceerde in 2018 een rapport 'Maatschappelijke impact in kaart' met verschillende beleidsaanbevelingen met betrekking tot maatschappelijke impact-evaluatie.
Internationale hulpbronnen over impact
De Verenigde Naties hebben 17 onderling samenhangende wereldwijde doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (Sustainable Development Goals, afgekort tot SDG's) ontwikkeld als "blauwdruk voor een betere en duurzamere toekomst voor iedereen". Hoewel ze breed en onderling afhankelijk zijn, werden de 17 SDG's beter bruikbaar gemaakt door voor elk doel specifieke doelen met voortgangsindicatoren vast te stellen. Er is een volledige lijst van 169 SDG-doelstellingen en 232 unieke voortgangsindicatoren. Het in kaart brengen van het verband tussen academische activiteiten en de SDG's kan helpen bij het vaststellen van maatschappelijke relevantie.
Binnen de EUR is duurzaamheid een van de zeven EUR-prioriteiten die ook worden belichaamd door het strategische thema Duurzame Ontwikkeling.
Binnen het Horizon 2020-programma van de Europese Unie is Verantwoord Onderzoek en Innovatie (RRI) de kernactiviteit van de doelstelling "Wetenschap met en voor de samenleving". RRI is een aanpak die anticipeert op mogelijke implicaties en maatschappelijke verwachtingen ten aanzien van onderzoek en innovatie en deze beoordeelt, met als doel het ontwerp van inclusief en duurzaam onderzoek en innovatie te bevorderen.
Bekijk de RRI toolkit.
Open science is een beweging die streeft naar meer open en collaboratieve academische praktijken. Dit kan gaan over het delen en hergebruiken van academische output in een zo vroeg mogelijk stadium (bv. publicaties, gegevens, software), maar ook over het betrekken van andere partijen bij het hele proces (bv. citizen science). De UNESCO-aanbeveling over open science biedt een internationaal kader voor open wetenschapsbeleid en -praktijk dat disciplinaire en regionale verschillen in open science perspectieven erkent. Open Science is een beleidsprioriteit voor de Europese Commissie. Voor de Nederlandse context is in een recent rapport van het Rathenau instituut "Samen verder met open science" beschreven wanneer en hoe zinvolle publieke betrokkenheid als onderdeel van open science kan worden georganiseerd.