Met impactgedreven onderwijs moedigen we samenwerking tussen de student en de buitenwereld aan. Maar hoe bereiden we studenten goed voor op deze samenwerking? Welke impact heeft een samenwerking op het individu en hoe kunnen we onze studenten om laten gaan met de onvanzelfsprekendheid van kennis die ze tegen zullen komen buiten de universiteit?
Tijdens ons evenement over Transformatief Leren ging Liesbeth Noordegraaf-Eelens verder in op hoe we een dergelijke samenwerking kunnen benaderen. Je kunt haar presentatie hier terugkijken. Naderhand kregen deelnemers de kans om vragen te stellen. Aangezien we een druk schema hadden, hebben we een selectie van vragen gemaakt voor Liesbeth om later op terug te komen:
Hoe moet de transformatie van de leerling worden benaderd? Is dat een intrinsiek proces of een proces dat de docent moet begeleiden?
"Allebei! Wat ik belangrijk vind, is dat je als docent een rol kunt spelen in de transformatie. Je kunt leerlingen stimuleren kritischer te worden, je kunt ze dingen over zichzelf en de maatschappij laten zien die ze zich van tevoren niet realiseerden, etc."
Een plek aan tafel hebben is cruciaal, maar wat zijn de stappen die nodig zijn om op die plek te komen?
"Allereerst het besef dat een plek aan tafel nodig is en dat het gebruik van beschikbare kennis niet vanzelfsprekend is. Ten tweede: het kunnen communiceren met en luisteren naar andere mensen 'aan tafel' en naar hen die ook een plaats aan tafel willen. Je moet je tegenover hen kunnen positioneren en laten zien waarom de kennis en vaardigheden die je meebrengt waardevol zijn en gewaardeerd moeten worden."
Hoe kunnen we balans aanbrengen tussen enerzijds de vraag vanuit de maatschappij om naar vraagstukken te gaan kijken en anderzijds de wens van studenten om hier het voortouw in te nemen?
"Maak aan maatschappelijke partners en studenten duidelijk dat de uitdagingen in een onderwijsomgeving worden aangepakt. Studenten kunnen maatschappelijke uitdagingen aanpakken - en ik denk dat ze dat ook moeten doen - maar ze zijn hier om te leren. Het creëren van de leeromgeving heeft prioriteit."
Is peer feedback ook cruciaal in transformatief onderwijs?
"Het is belangrijk en in bepaalde settings zal het zelfs cruciaal zijn. Het is ook afhankelijk van wat je definieert als peers. Bedoel je medestudenten? En als je studenten bedoelt, bedoel je dan studenten van dezelfde of van andere studies? Ik denk dat peer feedback altijd belangrijk is aangezien het een goede check is of je wel of niet in staat bent je boodschap over te brengen en samen te werken."
Zijn studenten bewust van hoe hun kennis van waarde is voor de maatschappij? Soms zijn 'problemen' geen problemen voor alle betrokken stakeholders.
"Hoe je kennis van waarde is voor de maatschappij is iets waar iedereen achter moet komen, niet alleen studenten. Terugkijkend op het afgelopen jaar hebben we gezien dat dit een voortdurende worsteling was. Wetenschappers (en anderen) dachten dat hun kennis waardevol was maar die mening werd niet door iedereen gedeeld. We kunnen studenten aanmoedigen en hen begeleiden in het denken over hoe hun kennis nuttig kan zijn. Ik denk dat dit ook gevolgen zal hebben voor de manier waarop we in de toekomst kennis zullen ontwikkelen. Daarom gaan voor mij onderzoek en onderwijs hand in hand. Onderzoek is onderwijs, onderwijs is onderzoek."
Transformatief onderwijs, zoals ik het nu begrijp, is erg gericht op het individu en op de leraar-student relatie. In een vak waar ik bij betrokken ben, geven we les aan studentengroepen. Is transformatief onderwijs ook toepasbaar op groepsniveau?
"Jazeker. Als groep kun je een transformatief proces doormaken. Er zou ook meer aandacht moeten zijn voor groepstransformatie in onze curricula; studenten gaan na hun studie in groepen en teams werken, die zijn nodig om maatschappelijke veranderingen door te voeren."
