Unieke Rotterdamse aanpak versterkt probleemoplossend vermogen bij grote vraagstukken

In het Rotterdamse Klimaatakkoord zijn 49 transitiedeals opgenomen die moeten bijdragen aan de verduurzaming van de stad. De transitiedeals zijn opgesteld door een 100-tal organisaties, uiteenlopend van burgerinitiatieven tot grote havenbedrijven.  Dit klimaatakkoord is tot stand gekomen in een uniek proces waarin de gemeente Rotterdam de stad heeft uitgenodigd om aan vijf klimaattafels gezamenlijk werk te maken van klimaatactie. In het onderzoek 'Over de boeg van een akkoord' hebben bestuurskundigen prof. dr Geert Teisman, dr. Wouter Spekkink, prof. dr. Arwin van Buuren en Sam Muller, MSc. gereconstrueerd en verkend wat de krachten waren van het proces. 

Het onderzoek laat een paar belangrijke lessen zien:

• Werken met externe voorzitters biedt ruimte voor maatwerk

De gemeente heeft voor de klimaattafels externe voorzitters uitgenodigd die de vrijheid kregen hun eigen aanpak te ontwikkelen. Daarmee ontstond er ruimte voor maatwerk en zelforganisatie, waardoor kon worden ingespeeld op de unieke uitdagingen van elke tafel. Tegelijkertijd zorgde de gemeente voor verbindingen tussen de tafels door regelmatig overleg tussen de voorzitters en ondersteunende ambtenaren te organiseren. Op die manier bleven de tafels leren van elkaars uitdagingen en vorderingen.

• Gemeente als facilitator zorgt voor gedeeld eigenaarschap

De gemeente Rotterdam is erin geslaagd verbindingen te leggen zonder het proces naar zich toe te trekken door zich vooral als facilitator op te stellen. Daarmee bleef het gedeeld eigenaarschap over het proces en het akkoord in stand. Tussenstappen in het proces werden gezamenlijk gevierd en vergrootten de aantrekkingskracht van het akkoord in wording.

• Tempo maken inspireert

In een tijdsbestek van minder dan een jaar is er met de handen uit de mouwen op Rotterdamse wijze gewerkt. Door de korte sprint die partijen moesten inzetten, was het mogelijk om snel energie op te bouwen en die vast te houden tot er een akkoord lag.

• Akkoorden maken loont

Het onderzoek laat zien dat een tafelaanpak een veelbelovend middel is om het probleemoplossend vermogen van een breed netwerk van partijen te mobiliseren in de aanpak van grote vraagstukken zoals het klimaatvraagstuk. Die mobilisatiekracht is nodig, want complexe vraagstukken vragen om een collectieve aanpak.