Moeten we de tv wel aanzetten tijdens het WK?

Op 20 november 2022 wordt in Qatar de eerste wedstrijd gespeeld. Er is veel om te doen: het WK Voetbal is direct verantwoordelijk voor duizenden zwaargewonde en verongelukte arbeiders door de bouwwerkzaamheden, stelt Jurryt van de Vooren.

Sandra Meeuwsen: “We willen ontzettend graag dat dit spektakel plaatsvindt. En daardoor zou je kunnen zeggen, los van wat er feitelijk heeft plaatsgevonden, dat mensen bereid zijn om door de vingers te kijken.” Hiermee doelt Meeuwsen met name op de sportbestuurders die er voor kozen het WK in Qatar te laten plaatsvinden. Bij zo’n groot sportevenement als het WK voetbal, is sport volgens de sportfilosoof de belangrijkste bijzaak.

“Ik beschouw het WK voetbal ook helemaal niet als een sportevenement”, vult Jurryt van de Vooren aan. “Er zijn wel sporters aanwezig, maar het is een evenement waar politiek wordt bedreven. Er worden gigantische bedragen verdiend. Het WK is veel meer een commercieel-economisch evenement dan een sportevenement”, vindt de sporthistoricus.

Waarom komt er zo weinig protest op gang?

In Nederland valt het relatief mee met de hoeveelheid kritiek op het WK. Dat heeft volgens de sportfilosoof te maken met onze relatie met de World Cup. “In Nederland leeft het lokale en nationale voetbal veel meer. Wij hebben minder met het internationale voetbal. Tegelijkertijd zie je links en rechts wel initiatieven oppoppen.” Zo gaat het Deense elftal bijvoorbeeld in een zwart shirt spelen. “Je kunt er lacherig over doen, maar het is een vorm van politieke agency, opstaan, waar wij nog niet aan kunnen tippen”, aldus Meeuwsen.

Wel of niet de tv aanzetten

Op de vraag of men wel of niet naar het WK moet kijken, vindt Meeuwsen niet dat het aan haar is om hier een uitspraak over te doen. “Iedereen heeft een eigen geweten. Als het aan mij ligt zal ik roomser zijn dan de paus en ga ik niet kijken. Maar als Nederland de finale haalt, komt er natuurlijk ook een moment van eerlijkheid van mij. Ieder mens heeft hier een pad in te gaan en dat gaat over wat jij het belangrijkste vindt. Is dat je eigen pleziertje? Met elkaar in de kroeg met vrienden? Of wil je ook een ander ideaal, een andere waarde belichamen?”

Alleen al het feit dat de vraag gesteld wordt, laat volgens Van de Vooren zien welk probleem de FIFA ons gebracht heeft als voetballiefhebber: “Het maakt dat we met een knoop in onze maag moeten kijken naar datgene wat we het leukste vinden dat er is. We zitten met het allergrootste probleem in het voetbal in de afgelopen vijftig jaar en een individuele boycot vind ik de kleinste oplossing die je kan vinden. Ik vind dat je voor een groot probleem ook moet zoeken naar een grote oplossing.”  

Een kwart van de Nederlanders kijkt niet

Uit recent onderzoek van Ipsos blijkt dat een kwart van de Nederlanders de wedstrijden van het Nederlands elftal niet gaat kijken. In een artikel van RTL Nieuws zegt Sandra Meeuwsen dat het belangrijk is om met je kinderen – maar ook met familie en vrienden – in gesprek te gaan over waarom je het WK boycot. “Refereer aan de duizenden arbeiders die zijn omgekomen en leg uit dat je niet rustig kunt slapen wanneer je, door naar dit spektakel te kijken, bijdraagt aan het verdienmodel.”

Want niet kijken kan wel degelijk impact hebben, stelt ze. “Ik ben niet naïef, maar weiger mee te gaan in het cynische ‘het kwaad is al geschied’. Je kunt gebruik maken van jouw rol als supporter. Als we en masse niet kijken, dan stort dit feestje in.”