Onlangs stuitte ik in onze collectie op een wel heel bijzonder boekje getiteld Hafiz in Quatrains. A transfusion presenting the spirit of the Persian poet door Clarence K. Streit. Het werd voor het eerst uitgegeven in 1928 te New York.
Hāfez was een veertiende-eeuwse Perzische dichter, misschien wel de grootste die ooit heeft geleefd. Zijn gedichten worden tot op de dag van vandaag gelezen, uit het hoofd geleerd en vertaald, ze hebben de schone kunsten verregaand beïnvloed en hun weg gevonden naar nog steeds courante uitdrukkingen. Van zijn leven is behalve dat hij uit Shiraz kwam heel weinig bekend, wat heeft geleid tot een geweldige mythevorming.
Ons exemplaar betreft de herziene editie uit 1946. Het is prachtig vormgegeven en nummer 287 van de luxe editie, verschenen in een oplage van slechts 350. Dat maakt het boekje behoorlijk zeldzaam. In De Perzische muze in de polder: de receptie van Perzische poëzie in de Nederlandse literatuur (2006), wordt vermeld dat deze vertaling in Nederland alleen aanwezig is in de collectie van het Rotterdamsch Leeskabinet. Aan een potloodaantekening van een oud Leeskabinet-medewerkster kan ik zien dat het in 1978 in onze collectie gekomen is, maar hoe is onbekend. Het boekje is niet alleen gesigneerd door de ‘vertaler’ maar ook van een opdracht voorzien aan vriend J.L. Heldring, jawel, de vermaarde commentator die in 1958 adjunct-hoofdredacteur van de Nieuwe Rotterdamse Courant werd.
Het heeft er dus alle schijn van dat het boekje uit de privébibliotheek van Heldring is gekomen. Temeer daar Clarence K. Streit niet in de eerste plaats bekend was als vertaler maar als journalist; hij verscheen op de cover van TIME-magazine op 27 maart 1950, als pleitbezorger van een trans-Atlantische unie van op Amerikaanse leest geschoeide democratieën.
In zijn nawoord legt Streit de moeilijkheden bij het vertalen van Perzische versvormen helder uit en verantwoordt hij overtuigend zijn keuzes. Dan, tegen het einde van zijn nawoord, bekent hij bijna terloops de Perzische taal niet te beheersen: hij heeft een Perzische vriend om hulp gevraagd, allerlei vertalingen geraadpleegd, onder meer in het Frans en Engels en is zo tot zijn transfusion, zijn eigen Hafiz gekomen. Het doet werkelijk niets af aan de prachtige ‘vertalingen’.