In het jaar waarin de afschaffing van de slavernij wordt herdacht, verscheen een facsimile-editie van een beroemde reisbeschrijving van Suriname uit de negentiende eeuw, Reis naar Suriname, dat op naam staat van de Belgische tekenaar Pierre-Jacques Benoit (1782-1854). Het monumentale boek verscheen oorspronkelijk in 1839 in het Frans. Van deze eerste editie, Voyage à Surinam, bevindt zich een exemplaar in de collectie van het Leeskabinet. Het bevat naast de reisbeschrijving honderd gelithografeerde tekeningen van Benoit.
Het zijn vooral deze tekeningen die de waarde van het boek als historisch document bepalen. De nu verschenen facsimile bevat deze litho’s in (in)gekleurde versie, in ons oorspronkelijke exemplaar zijn ze zwart-wit, zoals in vrijwel alle bekende exemplaren.
De herdruk bevat als extra een Nederlandse vertaling van de teksten en een zeer lezenswaardige inleiding van Garrelt Verhoeven en Carl Haarnack. Zij plaatsen het boek in een historische context en bespreken het in het kader van de huidige discussie rond kolonialisme en slavernij.
Het boek werd tot ver in de twintigste eeuw gezien als een van de belangrijkste bronnen voor de geschiedenis van en het leven in Suriname. De tekst blijkt echter grotendeels knip-en-plakwerk, uit andere boeken over Suriname, en is waarschijnlijk geschreven door de auteur en bibliothecaris André van Hasselt, zoals de inleiders overtuigend aantonen. De tekeningen geven een sterk geromantiseerd beeld van het land. Dat geldt zowel voor de afbeeldingen van de natuur als voor de scènes uit het dagelijks leven. Sommige voorstellingen geven echter ook een indringend beeld van de slavernij. Zo is er een tekening van een slavenmarkt, waar een Creoolse vrouw wordt verkocht. Verhoeven en Haarnack zijn erin geslaagd deze anonieme persoon een identiteit te geven; het lijkt te gaan om Susanna, die in 1830 samen met haar dochtertje Amelia op de vendu werd verkocht.
Kortom, we hebben hier te maken met een boeiend historisch document waarin met westerse blik naar de kolonie Suriname werd gekeken. Daarbij waren de prenten het meest invloedrijk, sommige werden veelvuldig hergebruikt in andere publicaties. Over de betekenis van het boek – tekst en platen – voor de discussie over slavernij is het laatste woord zeker nog niet gezegd, maar de inleiders van de herdruk geven een gedegen aanzet. Ondertussen geldt toch ook wat André van Hasselt, de schrijver van het oorspronkelijke voorwoord (en waarschijnlijk ook van de rest van de tekst), schrijft: ‘Het wordt een hoogst belangwekkende reis, die even boeiend als comfortabel zal zijn, want u maakt haar in een boek. In dit boek.’