Bal Gehakt!

Rotterdamsch Leeskabinet
De kaft van het boekje, liggend op een donkerblauw kussen

De betere bal gehakt voldoet aan een aantal kwaliteitseisen. Welke dat zijn, zet de Rotterdamse dichter en kunstenaar Frans Vogel (1935-2016) uiteen in het boekje Bal Gehakt! (1980). In deze uitgave van Black Cat Rotterdam vindt de lezer 67 zwart-wit foto’s van op diverse manieren geserveerde ballen, met daaronder geportretteerd de Rotterdamse cafés waar ze genuttigd werden.

Een tweetal foto's, één van een bord eten, één van de gevel van een eetgelegenheid

Allereerst stelt Vogel de randvoorwaarden: het gaat in zijn onderzoek om de “nagenoeg tennisbal-grote, enigszins sappig-achtige, lícht dampende, van korrelige textuur in medium brown voorzien KLASSIEKE bal gehakt, geserveerd op het bekende en boerse, witte koffiekopjes-schoteltje”. De garnering dient slechts te bestaan uit enkele schijfjes zure bom “(diameter: colbertknoop)” plus kloddertje groengele mosterd. Enkele kroegen maken zich schuldig aan de toevoeging van een te uitgebreide opsmuk, zoals sla, zilveruitjes, piccalilly: misselijkmakend winstbejag en grove geldmakerij, aldus Vogel.

De kaft van het boekje, liggend op een donkerblauw kussen

Frans Vogel werd in 1935 geboren in Groningen, en leefde vanaf 1949 in Rotterdam, waar hij de eerste jaren in een jongenstehuis doorbracht. Hij begon zijn carrière als corrector bij De Maasbode, waarvoor hij ook zijn eerste artikelen schreef. Later schreef hij reclameteksten en werkte hij als fotomodel. Als beginnend dichter kwam hij in contact met Cornelis Bastiaan Vaandrager en Hans Sleutelaar. Ook ontwikkelde hij zich als beeldend kunstenaar: geïnspireerd door Woody van Amen en Daan van Golden maakte hij collages en readymades. Bij zijn tachtigste verjaardag in 2015 verscheen het boek Ken zó in Boijmans, over Vogels leven en werk, dat zich ook in de collectie van het Leeskabinet bevindt.

In de jaren tachtig was Frans Vogel samen met Jules Deelder en Gerrit Lakmaaker gezichtsbepalend voor de Rotterdamse kunstenaarsscene. Galerie Black Cat, in 1978 opgericht door schrijver en kunstenaar Hans Rothmeijer, werd in diezelfde periode een bolwerk van progressieve poëzie, kunst, muziek en theater. De publicatie Bal Gehakt! ademt nog altijd die rauwe, licht anarchistische sfeer van Rotterdam in de jaren ’80, mede dankzij de eenvoudige beelden van soms wat sjofele kroegen. Overigens kwam, mogelijk niet geheel toevallig, de gehaktbal van Café Vogel op de Linker Rottekade als een van de beste ballen uit het Black Cat-onderzoek naar voren.

Vergelijk @count opleiding

  • @title

    • Tijdsduur: @duration
Vergelijk opleidingen