Deze tool biedt drie concrete oefeningen die gebruikt kunnen worden om te reflecteren op de eigen sociale achtergrond en identiteit en hoe die interacties met anderen beïnvloeden. Deze oefeningen zijn niet alleen geschikt om te oefenen met studenten, maar zijn ook te gebruiken om te reflecteren op je eigen positie als docent en je interacties met studenten in de context van colleges, supervisie en kennisoverdracht in het algemeen.
De drie oefeningen hebben de vorm van verschillende ‘identiteitswielen’ die elkaar aanvullen. Het advies is om de volgorde aan te houden zoals hieronder gesuggereerd wordt, maar deze kan aangepast worden aan de behoeften en voorkennis van de groep.
1. Wiel van sociale identiteit
Dit wiel is bedoeld om na te denken over en te reflecteren op welke sociale identiteiten jou als persoon (kunnen) vormen, wanneer deze expliciet zichtbaar en/of voelbaar worden, en hoe deze identiteiten vorm krijgen in relatie tot anderen.
2. Wiel van onderzoeksidentiteit
Dit wiel is bedoeld om na te denken over de verschillende en overlappende sociale identiteiten van onderzoekers en deelnemers op onderzoekslocaties, en daarover na te denken over het proces van dataverzameling (interviews, focusgroepen, participerende observatie enz.) en kennisproductie. Deze oefening is bijzonder geschikt als voorbereiding op veldwerk.
3. Wiel van persoonlijke identiteit
Deze derde oefening is bedoeld om te breken met de vaak gebruikte categorieën van sociale identiteit die we hebben gezien in de wielen van sociale en onderzoeksidentiteits (etniciteit, klasse, geslacht enz.), en om te kijken welke andere vormen van (zelf)identificatie mogelijk zijn, zoals met locaties, voedsel, subculturen of hobby’s.
Deze tool is gemaakt door Kathrine van den Bogert, Elke Linders en Nicole Sanches van de Universiteit Utrecht.
Je vindt de link naar de Kritische ZelfpositioneringsTool hier.
- De tool helpt je te begrijpen hoe de diverse achtergronden, posities en grootte van verschillen mede bepalen welke ervaringen individuen in een sociale context meemaken.
- Deelnemers leren hoe hun individuele ervaringen aansluiten bij die van anderen en hoe ze een sterk fundament kunnen leggen voor hun onderzoekswerk waarin alle stemmen, ervaringen en verschillen worden gewaardeerd.
- Ook krijgen de deelnemers een diepgaand begrip van hun eigen identiteit, niet alleen aangaande hun eigen gemeenschappen maar ook aangaande gemeenschappen waartoe zij niet behoren.