YoungXperts overhandigt manifest aan docenten en studenten Albeda

Wat doet kansenongelijkheid met jongeren?

Groeiende kansenongelijkheid is een bekend maatschappelijk probleem, maar waar vinden jongeren zelf dat de oplossingen liggen? Het YoungXperts team deed samen mét jongeren hier onderzoek naar door jongeren centraal te zetten in de brug tussen wetenschap en beleid. Tijdens brainstormsessies gaven jongeren verschillende voorbeelden van ongelijke kansen, zoals: stagediscriminatie, onderadvisering, harder moeten werken voor hetzelfde resultaat en lage verwachtingen vanuit docenten. Deze inzichten zijn wellicht niet geheel nieuw, toch is het belangrijk om deze bevestiging vanuit jongeren te horen. “Kansenongelijkheid is namelijk niet altijd zichtbaar, hetzelfde geldt voor de nadelige gevolgen van ongelijk kansen”, aldus onderzoeker Kayla Green. Desondanks kunnen de gevolgen zwaar zijn. Kansenongelijkheid heeft een negatieve invloed op je mentale gezondheid en welzijn, door bijvoorbeeld stress, gevoelens van schaamte en onbegrip, eenzaamheid en ook een verminderd toekomstperspectief. “Het gaat dus verder dan alleen nadelige gevolgen voor de schoolprestaties”, benadrukt Green. Maar jongeren zien ook de kansen die er in het onderwijs zijn om kansenongelijkheid tegen te gaan, ze waarderen bijvoorbeeld heel erg dat Albeda diverse docenten heeft.

Onderzoeker Ties Fakkel legt uit dat kansenongelijkheid verschillende oorzaken kan hebben. Zo spelen onder andere het onderwijssysteem, de thuissituatie, vooroordelen en financiële problemen vaak een rol. In het manifest beschrijven de onderzoekers hoe socialisatie, financiële stress en het gebrek aan hulpbronnen kunnen bijdragen aan kansenongelijkheid. Tegelijkertijd is Nederland een divers land, wat juist ook kansen en krachten met zich mee kan brengen, ook in het onderwijs. 

De stem van jongeren centraal

Een deel van de oplossingen waar jongeren mee kwamen zijn gericht op veranderingen in het onderwijssysteem en hoe wij als maatschappij verschillende onderwijspaden waarderen. Het erkennen en waarderen van verschillende talenten is een belangrijke stap om ongelijkheid te verminderen. Jongeren gaven ook aan dat je niet altijd kan wachten op structurele lange termijn veranderingen. “Soms is het ook accepteren dat de situatie (c.q. oneerlijkheid in het leven) zo is. Accepteren en doorgaan”, aldus sommige jongeren. Onderzoeker Yara Toenders vertelt dat het belangrijk is om ook deze geluiden een plek te geven. “Het is misschien niet een oplossing waar onderzoekers of beleidsmedewerkers naar op zoek zijn, maar het is wel een gevoel dat bij sommige jongeren leeft en ook zulke ervaringen moeten erkend worden”. Daarnaast laat dit ook zien dat jongeren veerkrachtig zijn.

Simone Fredriksz, lid College van Bestuur van Albeda, benadrukte het belang van het manifest: "Wij omarmen het Manifest Jongerenperspectief op Kansenongelijkheid in het onderwijs, omdat alle jongeren de kans moeten krijgen om zich goed te kunnen ontwikkelen. Dit manifest zorgt voor extra aandacht voor kansenongelijkheid in het onderwijs en niets doen is geen optie. De samenwerking tussen Albeda en EUR en de inbreng van onze jongeren geven mij hoop op een toekomst waarin kansenongelijkheid in het onderwijs effectief wordt aangepakt en waarin alle jongeren gelijke kansen krijgen om zich te ontwikkelen.”

Complexe problematiek vraagt om nauwe samenwerking

Aan het begin van het academisch jaar kondigde de EUR een intensieve en strategische samenwerking aan tussen Eveline Crone en Albeda. “Dit is een mooie eerste stap in ons doel om samen op te trekken in onze strijd voor een betere toekomst voor jongeren in Nederland” vertelt Crone. Complexe maatschappelijke thema’s, zoals kansenongelijkheid, vragen om een interdisciplinaire aanpak waarbij wetenschappers nauw samenwerken met jongeren, professionals en maatschappelijke partners. “Een diversiteit aan perspectieven en kennis biedt ons de mogelijkheid om multidimensionale problemen vanuit verschillende invalshoeken te benaderen”, zegt Crone. Er is geen ‘one-size-fits-all’ benadering voor het creëren van oplossingen om kansenongelijkheid in het onderwijs te verminderen. 

Over YoungXperts

YoungXperts is een platform dat jongeren betrekt bij wetenschappelijk onderzoek naar maatschappelijke vraagstukken. Het initiatief, geleid door onderzoekers van het SYNC Lab aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, streeft ernaar om de stem van jongeren te versterken en hun perspectief te integreren in beleidsvorming en maatschappelijke verandering.

Dit is de derde editie van een reeks projecten over de uitdagingen van jongeren, vorige projecten gingen over prestatiedruk en de coronacrisis.  De onderzoekers bundelen wetenschappelijke kennis (‘facts’) en creatieve oplossingen en ideeën van jongeren (‘take actions’) in een nieuw manifest.

Manifest

Klik hier om het manifest "Jongerenperspectief op kansongelijkheid in het onderwijs' te bekijken.