Subsidie aanpak multiprobleemgezinnen

Met de meeste gezinnen in Nederland gaat het (redelijk) goed. Sommigen hebben tijdelijk een of enkele problemen. Een kleine groep gezinnen heeft echter meerdere problemen die zo op elkaar ingrijpen dat ze er niet zelf uitkomen. Deze, door beleidsmakers genoemde, “multiprobleemgezinnen” hebben te maken met allerlei combinaties van schulden, huiselijk geweld, delicten, verslaving, verstandelijke beperking en zo verder. Het oplossen van de problemen apart, door gespecialiseerde ‘probleemoplossers’, blijkt niet te werken. Er is een aanpak nodig die zich qua complexiteit verhoudt tot het complex aan problemen die speelt.

Complexiteit

Gestart wordt vanuit de leefwereld van deze gezinnen in plaats vanuit de wereld van de instanties die zich alleen met de deelproblemen bezig houden. Het samenhangende, onderling verbonden sociale systeem bij de ‘multiprobleemgezinnen’ wordt hierin centraal gesteld.

Het vraagstuk wordt daarbij geconstrueerd als een kluwen van ervaren problemen en aanpakken bij zowel het probleemgezin, de mensen daarom heen en die van betrokken instanties. De analyse richt zich vervolgens vooral op de vraag hoe de problemen en aanpakken met elkaar in verbinding staan en hoe onderlinge interactiepatronen de problematische situatie bestendigen. Daarnaast wordt er gekeken hoe patronen eruit zien die tot een gezondere leefwereld leiden en het complex aan problemen verminderen.

De ontwikkelde aanpak zal de complexe problematiek erkennen en er vanuit gaan dat een vraagstuk uit vele onderling samenhangende sub-problemen bestaat en meer is dan de som der delen.

Maar het kan ook zijn dat het probleem minder wordt dan de som der delen door in de aanpak een element toe te voegen dat blijkbaar ontbreekt. Als het door een bepaalde aanpak lukt om de problemen te verminderen maar dit om een integrale sociale systeembenadering van betrokken instanties vraagt, kan het alsnog problematisch uitpakken omdat elke instantie er vooral is het eigen probleem op te lossen en niet het gehele vraagstuk.

Effectieve samenwerking

Voor een effectievere samenwerking is in ieder geval nodig dat instanties naast hun probleemoplossende oriëntatie, waarop ze nu op worden afgerekend, verantwoordelijkheid mogen, willen en kunnen nemen voor het meervoudige vraagstuk van het ‘multiprobleemgezin’. En dat zij daarbij beloond gaan worden voor effectieve samenwerking.

Het onderzoek wil concrete handvatten leveren voor betrokken partijen, lokaal aan onder andere gemeenten en zorginstanties en nationaal aan ministeries, openbaar ministerie en de nationale politie. De aanpak voor en van multi-probleem gezinnen wordt vier jaar lang gevolgd en onderweg al voorzien van advies en bijsturing, die ook weer wordt geëvalueerd.

Met de meeste gezinnen in Nederland gaat het (redelijk) goed. Sommigen hebben tijdelijk een of enkele problemen. Een kleine groep gezinnen heeft echter meerdere problemen die zo op elkaar ingrijpen dat ze er niet zelf uitkomen. Deze, door beleidsmakers genoemde, “multiprobleemgezinnen” hebben te maken met allerlei combinaties van schulden, huiselijk geweld, delicten, verslaving, verstandelijke beperking en zo verder. Het oplossen van de problemen apart, door gespecialiseerde ‘probleemoplossers’, blijkt niet te werken. Er is een aanpak nodig die zich qua complexiteit verhoudt tot het complex aan problemen die speelt.

Over het onderzoek

Het onderzoek loopt van mei 2018 tot mei 2022 en wordt uitgevoerd bij het Departement Bestuurskunde en Sociologie door bestuurskundigen prof. dr. ing. Geert Teisman, prof. dr. Arwin van Buuren, promovendus Hans Joosse en een tweede promovendus. Er wordt nauw samengewerkt met andere wetenschappelijke disciplines (o.a. pedagogiek en criminologie) en de praktijk. De Rotterdamse bestuurskunde heeft een langjarige onderzoekstraditie op het terrein van complexe bestuurlijke vraagstukken in de hedendaagse samenleving.