Stanton Foundation subsidie voor onderzoek naar de politiek van kernwapens in Europa

Kernwapens zijn een belangrijk onderdeel van de Europese veiligheid. Voor de meeste Europese landen wordt nucleaire afschrikking geleverd door de nucleaire paraplu van de NAVO, die bedoeld is om Europese landen te beschermen tegen externe vijanden. Als onderdeel van deze paraplu stationeren de Verenigde Staten kernwapens in vijf Europese landen als onderdeel van het zogenaamde "nuclear sharing". De nuclear sharing is echter zwaar betwist in België, Duitsland, Italië en Nederland, vier van de landen waar deze wapens vandaag worden verondersteld opgeslagen te liggen. Zowel in de publieke opinie als in parlementaire debatten waren de pro-ontwapeningsstemmen zeer luid en hebben aanzienlijke druk uitgeoefend op regeringen, en indirect op het NAVO-bondgenootschap. Zo was in de aanloop naar de Duitse verkiezingen in 2021 de vernieuwing van de infrastructuur ter ondersteuning van de kernwapentaak een belangrijk punt van debat.

Nuclear sharing speelt vitale rol

Toch steunen de NAVO-bondgenoten nuclear sharing. De NAVO-reflectiegroep voor 2020 herhaalde dat “regelingen voor nuclear sharing een vitale rol spelen in de onderlinge verbondenheid van het bondgenootschap en een van de belangrijkste componenten moeten blijven van de veiligheidsgaranties en de ondeelbaarheid van de veiligheid van het hele Euro-Atlantische gebied". Het Strategisch Concept van de NAVO van 2022 onderstreept officieel het belang van deze regeling.

Kernwapens staan weer op de politieke agenda

Onderco zal de politiek rond debatten over het delen van kernwapens in Europa bestuderen, om de politieke en sociale dynamiek rond kernwapens in Europa te begrijpen. Het onderzoek zal zich richten op de rol van de publieke opinie, partijen en het maatschappelijk middenveld, waarbij wordt gekeken naar de patronen van contestatie in België, Duitsland, Italië, Nederland en Turkije. "De Russische inval in Oekraïne heeft het verondersteld belang van kernwapens in Europa alleen maar doen toenemen", zegt Onderco. "Na drie decennia ze niet als relevant te hebben gezien, staan kernwapens vandaag meer dan ooit op de voorgrond van de politieke agenda".

Over de Stanton Stichting

Stanton Foundation, USA, steunde dit project met 153.000 dollar als onderdeel van haar Nuclear Security Grant programma. Binnen het algemene gebied van de internationale veiligheid legt de stichting zeer sterk de nadruk op nucleaire veiligheidskwesties. Zij definieert nucleaire veiligheid in ruime zin als kernoorlog, nucleair terrorisme, nucleaire proliferatie, kernwapens, de houding ten aanzien van kernwapens en, wat nucleaire veiligheid betreft, kernenergie.

Over Michal Onderco

Michal Onderco is hoogleraar Internationale Betrekkingen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn onderzoek richt zich op internationale veiligheid, met name de politiek van samenwerking tussen staten binnen internationale veiligheidsregimes en onderzoek naar  binnenlandse grondslagen van veiligheidsbeleid in liberale democratieën. Hij publiceerde twee monografieën, redigeerde drie volumes en publiceerde bijna dertig papers in toonaangevende internationale tijdschriften. Sinds 2020 is hij redacteur van de boekenreeks Central and Eastern European Perspectives on International Relations bij Palgrave Macmillan. In 2018-2019 was hij Junior Faculty Fellow aan Stanford University; in 2014-2015 was hij Max Weber Fellow aan het European University Institute in Florence. Hij promoveerde in 2014 aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij is lid van diverse expertraden en verbonden aan het Peace Research Center Prague.