Socioloog Bea Cantillon pleit voor nieuw sociaal contract

Tegen de achtergrond van vergrijzing, de klimaattransitie, de digitalisering, en de pandemie die zwaar zal wegen op de overheidsfinanciën, is de tijd rijp voor een nieuw sociaal contract. Bea Cantillon stelt in haar essay onder andere het volgende voor: beleid moet niet alleen gericht zijn op de onderkant.  De bodem én het midden van de inkomensverdeling moeten worden opgetild; er moet meer gericht geïnvesteerd worden in menselijk kapitaal en in kwaliteitsvolle banen voor laag- én middengeschoolden; er is een eerlijke intergenerationele verdeling van de vergrijzingslast nodig; en een verbreding van de basis voor herverdeling.

Armoede terugdringen

“De ongemakkelijke waarheid is dat armoedebestrijding noch goedkoop noch gemakkelijk is. Ze vergt grote inspanningen,” zegt Cantillon. “Maar de leefomstandigheden verbeteren van diegenen die onderaan de samenleving staan moet de belangrijkste opdracht worden van de welvaartstaat. Als ethische plicht maar ook uit gedeeld belang.”

“Al verschillende decennia falen Westerse verzorgingsstaten in het terugdringen van financiële armoede en dit is een systemisch probleem. De armoede reducerende krachten van de naoorlogse welvaartstaat zijn afgenomen door de trage groei van de lage lonen; de ongelijke verdeling van banen over individuen en gezinnen; en door minder herverdelende sociale uitgaven, zoals kinderopvang, zorgverlof en scholing, uitgaven die vooral ten goede komen aan beter geschoolde tweeverdieners.” Het precies afstellen van bestaand beleid voldoet niet meer, ziet Cantillon.

Het Van Doorn essay “Het armoedevraagstuk en de tragiek van de welvaartstaat: zeven voorstellen voor een nieuw sociaal contract” is op 1 december gepresenteerd tijdens de lezing ‘Disappointing poverty trends and the tragedy of the active welfare state’, georganiseerd in het kader van de International Lecture Series Departement Bestuurskunde en Sociologie aan de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences in samenwerking met de prof.dr. Jacques van Doorn Leerstoel & NIAS Van Doorn Fellowship.

Over Professor Cantillon

Prof.dr. Bea Cantillon is hoogleraar in Sociaal Beleid Universiteit Antwerpen en lid van het Herman Deleeck Centrum voor Sociaal Beleid van diezelfde universiteit. Sinds 2003 is zij lid van de Koninklijke Belgische Academie en sedert 2020 corresponderend lid van de British Academy. Zij heeft een eredoctoraat aan de Université Saint-Louis Bruxelles. In de periode 2004-2008 was zij vice-rector van de Universiteit Antwerpen. Zij was Belgisch senator (1995-1999) en voorzitter van de Commissie Cantillon tot hervorming van de sociale van zelfstandigen (2000-2002). Zij is lid van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid.

Over de leerstoel

De prof. dr. J.A.A. van Doorn wisselleerstoel is een eerbetoon aan professor Jacques van Doorn. Hij was in 1963 de grondlegger van de Rotterdamse opleiding Sociologie en de eerste decaan van de Faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW). De wisselleerstoel is een samenwerkingsverband met NIAS (Netherlands Institute for Advanced Study), dat daarmee het publieke belang van sociologie wil benadrukken. De leerstoel werd eerder toegekend aan prof.dr.mr. Mark Bovens, prof.dr.mr. Kees Schuyt en prof.dr. Evelyn Ruppert.