Liefde, seks en relaties komen in bijna ieder leven voor en dus is het belangrijk dat hier wetenschappelijk onderzoek naar wordt gedaan. Dit gebeurt in het Erasmus Love Lab. Op Valentijnsdag 2022 bestaat het lab precies een jaar. Projectleider dr. Daphne van de Bongardt: “We kunnen actuele maatschappelijke thema’s helpen te duiden vanuit onderzoek en dat ook weer meegeven via ons onderwijs. Ik vind daarbij de definitie van seksuele gezondheid van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) belangrijk: je bent als mens seksueel gezond als negatieve aspecten afwezig zijn en positieve aspecten aanwezig zijn.”
Huiselijke sfeer in het Love Lab
De grote wens van Daphne en haar collega’s was een locatie op de campus waar het onderzoek van het Erasmus Love Lab goed, prettig en veilig kan plaatsvinden. Die plek is nu helemaal gereed, compleet met comfortabele stoelen, een slaapbank en dimbare gekleurde lampen. “Geen klinische witte kamer, maar een plek waar privacy gewaarborgd is en waar mensen zich snel op hun gemak voelen. Dit helpt als het voor je onderzoek de bedoeling is dat er intieme en/of gevoelige dingen worden gedeeld.”
De zes onderzoekers van het Erasmus Love Lab zijn blij dat ze hun krachten hebben gebundeld. “We doen sociaal- en gedragswetenschappelijk onderzoek vanuit verschillende disciplines: psychologie, sociologie, pedagogiek. Niet alleen over seks, maar ook intimiteit en liefde. Veel literatuur gaat alleen over seks of alleen over liefde. Dat vind ik wonderlijk. Driekwart van de jongeren in Nederland heeft voor het eerst geslachtsgemeenschap met een romantische partner. Onderzoek naar de combinatie tussen liefde en seks is dus heel belangrijk.”
Fijne relatie door fijne seks of andersom?
Van de Bongardt doet momenteel onderzoek naar koppels tussen de 18 en 28 jaar. De hoofdvraag: heb je een goede relatie vanwege de goede seks of heb je goede seks vanwege de goede relatie? “De meeste jongvolwassenen in mijn onderzoek geloven dat het partnerschap de basis vormt voor de seksualiteit. Het is geen representatieve steekproef voor alle jongeren in Nederland. Maar het geeft wel een vernieuwend beeld.”
"Alleen uitleggen hoe je een condoom moet omdoen is niet genoeg"
“Je kan dit verder doortrekken naar de voorlichting. Op sommige middelbare scholen leren scholieren hoe je een condoom om moet doen. Dat alleen is echter niet genoeg. We weten uit een Amerikaanse studie dat tienermeiden moeite kunnen hebben met de condoomonderhandeling met hun mannelijke partner. Die jongens zeggen dan: ‘We daten nu al vijf maanden, je vertrouwt me toch of je houdt toch van me?’ Er komen dus allerlei relationele aspecten bij kijken. Jongeren moeten leren hoe je met dit soort complexe gesprekken omgaat, zodat het gaat zoals je zelf wilt. En anders niet. ‘Gebruik een condoom’ is een belangrijke boodschap, maar om echt te zorgen dat jongeren dat doen is er meer nodig. Zoals dus die aandacht voor de interpersoonlijke context waarin jongeren seks hebben, en natuurlijk ook de digitale wereld waarin jongeren met elkaar omgaan. Neem dat mee in de voorlichting.”
Grensoverschrijdend gedrag
De Erasmus Love Lab-onderzoekers zijn nu veel in het nieuws over de gevallen van seksueel grensoverschrijdend gedrag in de showbizz- en sportwereld. Volgens dr. Van de Bongardt zit het probleem van seksueel grensoverschrijdend gedrag diep verweven in onze maatschappij: “Het gaat verder dan dat Marc Overmars volgens eigen zeggen niet snapt dat het totaal ongepast is om in die context dickpics te sturen. Er zitten diepgewortelde systemen van gedachtes achter waar de daders misschien ook wel deels slachtoffer van zijn. Ik snap dat dit een precaire uitspraak is, want degenen die het grensoverschrijdende gedrag overkomt zijn natuurlijk altijd het eerste en belangrijkste slachtoffer. Als maatschappij hebben we niet heel sterk ingezet om jongens mee te geven dat je de leukste seksuele ervaringen hebt wanneer je partner het ook fijn heeft. En dat je dat dus ook checkt.”
“Leer je kinderen tijdig dat zij de baas zijn over wat ze willen en dat ze over alles kunnen praten”
“Als je daar niet op inzet als opvoeders, onderwijzers en maatschappij dan heb je misschien ook wel een beetje een gedeelde verantwoordelijkheid. Ik denk oprecht dat er jongens en mannen zijn die niet goed hebben nagedacht of hebben meegekregen dat het versturen van zo’n foto heel vaak bij de ontvangende partij niet gewenst is. Daar bovenop komt het punt van machtsverschil. Dat heeft bij de nu actuele zaken een hele grote rol gespeeld, en maakt het ongevraagd ontvangen van zo'n foto extra intimiderend. Dat is bij de inschatting van potentieel grensoverschrijdend gedrag enorm belangrijk om mee te nemen.”
Meer aandacht voor rol van opvoeders en docenten
Tijdens haar masteropleiding ‘Gender, Sexuality and Society’ deed dr. Van de Bongardt onderzoek bij Rutgers, het kenniscentrum seksualiteit in Nederland. Daar verdiepte ze zich in de rol van seksuele voorlichting op school bij de seksuele ontwikkeling. “Ik onderzocht hoeveel aandacht er was voor seksuele voorlichting in docentenopleidingen voor docenten op middelbare scholen. Dat was schrikbarend weinig! Tijdens de opleiding en later tijdens de lessen, zelfs bij Biologie, werd er vaak niet over gesproken. Hoe kan je dan verwachten dat jongens en meisjes leren om op een goede manier met seks om te gaan?”
Van de Bongardt geeft ouders de tip mee om hun band en communicatie voor te bereiden op gesprekken over liefde en seksualiteit: “Leer je kinderen tijdig dat zij de baas zijn over wat ze willen en dat ze over alles kunnen praten.” Helaas krijgen sommige kinderen dit onvoldoende of helemaal niet mee vanuit huis. “Dan kan hopelijk de school daar een belangrijke rol spelen. Dat geldt ook voor jongerenwerkers, studentpsychologen en alle andere mensen om jongeren heen."
Naast hun eigen onderzoek en media-activiteiten, beginnen deze maand tientallen masterstudenten aan hun scriptietraject bij de docenten/onderzoekers van het Erasmus Love Lab. “We vinden het heel mooi om te zien dat we de volgende generatie professionals aan het opleiden zijn over deze thematiek. Er is nog zoveel te onderzoeken op het gebied van liefde, relaties en seksualiteit. En ook nog veel te verbeteren in de praktijk.”
- Universitair Hoofddocent
- Meer informatie
De onderzoekers van het Erasmus Love Lab zijn:
- Dr. Daphne van de Bongardt
- Dr. Samira van Bohemen
- Dr. Freddy van der Veen
- Dr. Linda Dekker
- Dr. Jennifer Holland
- Dr. Helen Tibboel
Voor vragen kan je contact opnemen met het Erasmus Love Lab: lovelab@essb.eur.nl
Voor persaanvragen: press@eur.nl
- Gerelateerde content
