Het vertrouwen in de lokale overheid is als gevolg van de coronacrisis gedaald. Dit geldt vooral voor kwetsbare Rotterdammers. Zij zijn naar verhouding harder geraakt door de pandemie en kregen vaker te maken met een combinatie van negatieve uitdagingen zoals een onzeker inkomen, fragiele gezondheid, leerachterstand en sociaal isolement. Ook ervoeren kwetsbare Rotterdammers het contact met instanties als de (lokale) overheid en GGD als abstract en onpersoonlijk, en veel maatregelen als onredelijk. Pandemische paraatheid voor later is nodig. Dat blijkt uit de studie ‘De parate stad’ van het onderzoeksbureau Risbo en de Erasmus Universiteit Rotterdam, in opdracht van de gemeente Rotterdam.
In vergelijking met minder kwetsbare groepen in Rotterdam hebben kwetsbare Rotterdammers minder veerkracht en flexibiliteit om zich aan te passen aan de steeds wisselende COVID-19 omstandigheden, waaronder lockdowns, thuiswerken en het organiseren van thuisonderwijs. Bovendien voelden zij zich nauwelijks gehoord en gezien. Hun broze vertrouwen in de overheid is door de pandemie, en door de parallelle opkomst van desinformatie en complettheorieën, verder onder druk komen te staan.
Denken in mogelijkheden schept vertrouwen
Niettemin hebben kwetsbare Rotterdammers nog wel vertrouwen in organisaties waarmee ze in contact zijn gebleven tijdens de pandemie. Deze professionals keken vaak naar wat er nog wel kon, in plaats van de onmogelijkheden. Voorbeelden waren bijvoorbeeld huisbezoeken in het onderwijs, een moskee die twee vrijdagspreken organiseerde om de groep moskeebezoekers per preek te halveren en een hulpverleningsorganisatie die eetavonden bleef verzorgen, maar mensen verspreid liet komen. Zo bleven kwetsbare bewoners op de radar.
Beter voorbereid, creëer pandemische paraatheid
Het is van belang beter voorbereid op een volgende pandemie:. organiseer daarom nu pandemische paraatheid voor later. Pandemische paraatheid houdt in dat nu de lessen moeten worden getrokken uit de COVID-19 periode en dat voordat er sprake is van een nieuwe pandemie of crisis, al voorbereidingen worden getroffen over hoe te handelen. De gemeente dient daarvoor beleid te voeren op vier verschillende niveaus: de relatie met de burger, op het gebied van interne organisatie en gemeentelijk beleid, ten aanzien van het maatschappelijk middenveld en in interactie met de landelijke overheid.
Een belangrijk onderdeel van pandemische paraatheid is helder communiceren, doen wat je beloofd, zichtbaar zijn en oog hebben voor de kennis en kracht van het maatschappelijk middenveld. Een succesvolle pandemische paraatheid kan daarmee een bijdrage leveren in het herstel van vertrouwen.
De parate stad. Veerkracht en pandemische paraatheid post-Covid-19 in de gemeente Rotterdam
Y. Seidler, K. van der Schans, M. van San, R. Wolff en G. Engbersen
Erasmus Universiteit Rotterdam & Risbo, 2022
De parate stad
- Meer informatie
Marjolein Kooistra, communicatie ESSB, kooistra@essb.eur.nl, 06 83676038
