Veel straten in Rotterdam gaan naar maximaal 30 km per uur vanwege veiligheid. Gaan Rotterdamse weggebruikers zich hieraan houden? Wetenschapper dr. Inge Merkelbach onderzocht dit met haar team in opdracht van Gemeente Rotterdam. "Het merendeel van de Rotterdammers is voorstander van de snelheidsverlaging. Om de rest te overtuigen hebben we oplossingen bedacht, zoals aanpassingen maken aan de weg en de sociale norm duidelijk communiceren."
Rotterdam heeft op veel wegen de snelheid al teruggebracht van 50 naar 30 km per uur, zoals de Walenburgerweg. Alleen het bord veranderen van 50 naar 30 blijkt niet de oplossing. Er is meer nodig. "Uit een ander onderzoek blijkt dat de snelheid op de Walenburgerweg nog niet genoeg naar beneden is gegaan", vertelt Merkelbach, universitair docent gedragsverandering en maatschappelijke transities.
Rotterdammers overtuigen om zachter te rijden
Het verschil tussen 30 km en 50 km per uur lijkt klein, maar is in de praktijk heel groot. Een ongeluk op een weg van 30 km per uur is 90% minder vaak dodelijk dan een ongeval op een weg van 50 km per uur. Merkelbach: "Maar veel mensen weten dit niet. Dat is de voornaamste reden dat de gemeente de snelheid naar beneden wil brengen. Op wegen van 30 km per uur komen daarnaast ook veel minder ongelukken voor."
Vanuit de onderzoeksgroep zijn meerdere oplossingsrichtingen geformuleerd zodat Rotterdammers zich aan 30 km/u houden. Een voorbeeld hiervan is het communiceren van de sociale norm. "De gedachte heerst: niemand gaat zich eraan houden en niemand vindt het belangrijk. Maar uit onze data blijkt het omgekeerde. Twee derde van de Rotterdammers wil zich aan de 30 km per uur gaan houden. Door dat te communiceren zorg je er gelijk voor dat mensen de regels minder overtreden. De meesten willen graag bij de grote groep horen en het goed doen. Dat zit in ons."
"84% van de ondervraagden denkt dat andere Rotterdammers zich niet aan 30 km/u gaan houden"
Inge Merkelbach
Weinig vertrouwen in stadsgenoten
Het vertrouwen in andere Rotterdammers is een stuk minder: 84% van de ondervraagden denkt dat anderen hun voet niet van het gaspedaal afhalen.
"Dit zien we vaker. We denken dat we zelf keurig de regels volgen en anderen niet. Dat heet de attributiebias. Als je zelf slecht gedrag vertoont komt dat door de omgeving, denken we. We zien dit als een uitzondering. Maar als iemand anders dat doet, hoort dat bij die persoon. Dit resultaat was te verwachten, maar het is hier extreem sterk aanwezig met 84%", vertelt Inge Merkelbach.
Hoe ziet dat er in de praktijk uit? Volgens de onderzoeker kan je automobilisten overtuigen om zachter te rijden door borden langs de weg te plaatsen met informatie. "De nieuwe norm moet heel zichtbaar zijn in het straatbeeld. Door strepen op de weg te zetten, lijken wegen smaller en rijden automobilisten automatisch langzamer. Een reliëf op de weg zorgt er weer voor dat je het gevoel hebt dat je harder rijdt. Daardoor rijden mensen ook weer zachter. Reminders op het wegdek zijn belangrijk. Zeker in het begin om het automatische gedrag te doorbreken."
We kunnen niet overal drempels plaatsen
Veranderingen op het wegdek zijn in bepaalde straten waarschijnlijk nodig om de snelheid aan te laten passen naar 30 km/u. Dat wordt een klus voor Rotterdam waar de binnenstad na de Tweede Wereldoorlog is opgebouwd juist met de auto in gedachten. Merkelbach: "Anders dan in Utrecht of Amsterdam nodigen veel wegen hier uit om hard te rijden. Wegkenmerken vertellen ons namelijk wat de juiste snelheid is zonder dat je heel erg op de borden let. Maar in Rotterdam zijn die wegkenmerken best vaak snelwegachtig waardoor we harder rijden (asfalt, brede wegen). Daar moeten we aan werken met de voorstellen die we hebben gedaan. Uiteindelijk scheelt het veel dodelijke verkeersslachtoffers."
Volgens Merkelbach blijft de beste oplossing het aanpassen van de straat. "Dat werkt nog beter dan alle gedragsinzichten, maar we kunnen niet de hele stad van drempels voorzien. De hulpdiensten zijn daar ook niet blij mee. Een combinatie van fysieke veranderingen op de weg en gedragsinzichten is daarvoor nodig."
- Universitair Docent
- Meer informatie
Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoeksgroep BIG'R in opdracht van Gemeente Rotterdam.
De resultaten van het onderzoek zijn na te lezen in het adviesrapport.
- Gerelateerde content
