Willen we cliëntgerichte zorg en ondersteuning, dan is samenwerking over de grenzen van lijnen en domeinen onontbeerlijk. In de euforie worden echter de verschillen tussen partners makkelijk over het hoofd gezien. Wat weer gevolgen heeft voor de kwaliteit van de samenwerking.
Veel patiënten hebben complexe zorgvragen. Voor individuele zorgaanbieders is het vaak moeilijk om daaraan gevolg te geven. Dat lukt wel als we verschillende specialismen, competenties, bevoegdheden, middelen en ervaringen combineren. Een complicerende factor daarin is het verbinden van zorgprofessionals aan de ene kant en vrijwilligers aan de andere. De verschillen in achtergrond en in werk- en denklogica kunnen botsen. Het productief maken van deze ‘culturele diversiteit’ is echter wel een voorwaarde voor het leveren van effectieve zorg. De vraag is hoe?
Kern van regie
Dergelijke vormen van samenwerking komen niet vanzelf tot stand. Het vraagt om regie. De kern van regie is het managen van de inherente spanningen in netwerken en ketens. Culturele diversiteit is een mogelijke oorzaak. Aan de ene kant is er ‘collaborative advantage’: zonder samenwerking is er minder goede zorg. Aan de andere kant leidt culturele diversiteit tot ‘collaborative inertia’: sluimerende conflicten en besluitenloosheid door verschillen in (professionele) waarden, overtuigingen, belangen en praktijken.
Logische reactie
De logische reactie van veel samenwerkingspartners, en ook regisseurs, is proberen om deze inherente spanning in samenwerking te bezweren. Sturen op de gemeenschappelijkheid, heet het dan en ‘de patiënt centraal’. “We willen toch allemaal hetzelfde”, en “We moeten het samen doen”, zijn vaak gehoorde uitdrukkingen. Begrijpelijk en ook nodig.
Ruimte voor verschillen
Het is echter minstens zo belangrijk om ruimte te maken voor de verschillen. Dat is ook de specifieke kwaliteit van een goede regisseur. Door boven water te krijgen waarin partners verschillen, voorkom je ‘collaborative inertia’. Bijvoorbeeld door duidelijk te maken wat de toegevoegde waarde is van elk der partners. Of om de ‘eigenheid’ van partners te benadrukken en elk om z’n eigen waarde serieus te nemen in de samenwerking. Het gevolg is dat er minder neiging is om strategisch gedrag te vertonen. Tegelijkertijd versterkt het ‘t ambassadeurschap richting de eigen achterban of organisatie.
Meerwaarde
Terwijl het in alle sectoren gebeurt, lijkt juist in de zorg het verlangen naar harmonie groter waardoor er minder aandacht of ruimte is voor de verschillen. Het is een van de oorzaken dat bij veel, zinvolle samenwerkingsinitiatieven nog vaak sprake is van ‘collaborative inertia’. Door de inherente netwerkspanning bespreekbaar te maken en de verschillen te agenderen, kan een goede regisseur hier het verschil maken en kan die sneller de meerwaarde van de samenwerking realiseren.
- Meer informatie
Wil je ook effectief leren samenwerken binnen jouw netwerk of keten, kijk dan op de opleidingspagina van Ketenregie in de Zorg!
- Gerelateerde content
