Ketenregie is als slow cooking

Samenwerken in ketens is populair. Meerdere partijen werken samen aan de oplossing voor een complex probleem. Dat geldt zowel voor samenwerkingsverbanden tussen verschillende organisaties als binnen een organisatie. Wanneer is ketensamenwerking succesvol? En wat is de rol van de ketenregisseur?

Eerst het slechte nieuws: slechts 20% van alle ketensamenwerkingsverbanden is succesvol. Dat betekent dus dat het merendeel van de initiatieven faalt. Dat heeft te maken met de moeilijkheid van deze organisatievorm. Bij ketenregie gaat het om een netwerk van verschillende partijen met een bepaald doel, echter zonder dat één van die partijen doorzettingsmacht heeft.

Een ketenorganisatie is in feite een netwerkorganisatie, gericht op het behalen van een concreet resultaat. Een voorbeeld is de jeugdhulpverlening. Verschillende partijen, van GGZ tot justitie, werken samen aan de optimale zorg voor het kind in nood. Dat is gelijk ook één van de voorwaarden van samenwerken in ketens: er moet sprake zijn van een urgent, complex en gemeenschappelijk probleem.

Evenzeer van belang is dat het doel van de samenwerking welomschreven is en gedeeld wordt door alle partijen. Onduidelijkheid over het te behalen resultaat leidt tot onderlinge argwaan en verlies aan vertrouwen. Partners binnen een ketennetwerk moeten erkennen dat deze vorm van samenwerken de enige mogelijke is en de noodzaak ervan voelen.

In dat kader is de rol van ketenregisseur cruciaal. Hij of zij zorgt dat er een gemeenschappelijke agenda komt, legitimeert de samenwerkingsvorm, bemiddelt bij conflict, dwingt commitment af, onderhoudt de onderlinge netwerkrelaties en stuurt op resultaat. Samengevat, de ketenregisseur is een vertrouwensregisseur.

Is aan al deze voorwaarden voldaan, dan rest nog geduld. Duurzaam succes van een ketennetwerk kost vaak enkele jaren. Het is als slow cooking: het beste resultaat kost tijd. Wie haast heeft moet dus maar liever een andere organisatievorm kiezen.

Ad Hofstede
Directeur Erasmus Academie