In de werkkamer van Derk Loorbach, de directeur van DRIFT en hoogleraar sociaaleconomische transities aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, staat een bijzondere tafel. Een lineair relikwie, gemaakt van oude vliegtuigonderdelen, zo merkt hij met een lach op. Ons gesprek draait om de overgang van een lineaire naar een circulaire economie.
Hoe circulair is de Rotterdamse economie op dit moment?
"We zijn wel op weg, maar de economie is nog hartstikke lineair. De Rotterdamse haven is het grootste industriële knooppunt in de lineaire economie op het noordwestelijk halfrond. Het traditionele businessmodel van de haven is volledig gebaseerd op de lineaire economie. We delven ergens op de wereld grondstoffen, verwerken deze tot een product, dat we na gebruik weggooien. Allerlei bedrijven zijn al die dingen gaan maken die wij willen hebben. Overheden hebben daaraan meegeholpen, want deze bedrijven zorgen voor werkgelegenheid en inkomsten voor de overheid via belastingen. Ook in de stad is nog heel veel lineair.
"We halen ons voedsel en onze bouwmaterialen van buiten, doen daar iets mee in de stad en wat overblijft, gaat mee met de afvalboer of verdwijnt in het riool. Als het gaat over het milieu en wat we daarin dumpen, dan zijn we nu vooral bezig met minder slecht. Die fabrieken en die auto’s zijn er nu eenmaal, zeggen we dan, laten we proberen ze wat schoner te krijgen. We doen wel ons best om het minder slecht te doen, maar daarmee houden we ook die lineaire manier van produceren en consumeren deels in stand."
Van minder slecht naar circulair: lukt dat een beetje in Rotterdam?
"We hebben in Rotterdam een beter systeem van afvalinzameling en -scheiding ontwikkeld. We gebruiken de warmte die vrijkomt bij afvalverbranding om huizen en kassen te verwarmen, zodat ze niet op aardgas hoeven. Dat zijn op zich goede ontwikkelingen, maar die zitten allemaal nog wel heel erg in dat lineaire systeem. Want uiteindelijk hebben we nog steeds afval nodig om duurzame warmte te produceren. De laatste vijf tot tien jaar is er echter een nieuwe ontwikkeling ontstaan, die gaat over het transformeren van dat lineaire model. We minimaliseren grondstofgebruik, maximaliseren hergebruik van producten en we hergebruiken grondstoffen zo hoogwaardig mogelijk. Bijvoorbeeld door dezelfde hoeveelheid goederen met meer mensen te gebruiken, zoals met deelauto’s. Het idee is dat mensen veel meer gaan handelen, produceren en consumeren op basis van wat hernieuwbaar is. Dan kijk je veel meer naar wat er al dichtbij is, wat we kunnen delen en hoe we nieuwe dingen zodanig ontwerpen dat ze bij een defect gerepareerd en opnieuw gebruikt kunnen worden."
- Professor
- Meer informatie
- Gerelateerde content
