Levert gepersonaliseerde voeding gezondheidswinst op en wegen de kosten op tegen de baten? Dat onderzocht Milanne Galekop (Erasmus School of Health Policy & Management) in haar proefschrift. Deelnemers kregen bijvoorbeeld maaltijdboxen of een persoonlijke boodschappenlijst in de app van de Aldi. Mensen met overgewicht bleken af te vallen en het onderzoek laat dan ook zien dat gepersonaliseerde voeding potentie heeft.
Wat speeksel afnemen, in een buisje plassen en wat bloed laten prikken om zo een boodschappenlijstje te krijgen dat voor jou gezond is. Het klinkt als toekomstmuziek, maar het is precies wat Milanne Galekop heeft onderzocht in haar proefschrift. In vier landen beoordeelde ze de haalbaarheid en het nut van een gepersonaliseerd dieet; van maaltijdboxen in Denemarken tot een boodschappenadvies in de app van de ALDI in Spanje. De interventies duurden maximaal vier maanden en konden worden gecombineerd met een gedragsveranderingsprogramma.
Een belangrijke vraag in haar proefschrift: wegen de gezondheidsvoordelen op tegen de kosten? Dat blijkt per interventie en persoon te verschillen, zo laat het onderzoek zien. Vooral voor mensen met overgewicht of obesitas is gepersonaliseerde voeding kansrijk. "Ik richtte mij hierbij in de eerste plaats op BMI als uitkomstmaat, omdat de relatie tussen BMI en gezondheid het meest is onderzocht”, verklaart de onderzoeker. “Wanneer je kijkt naar de verschillende resultaten die zijn gepresenteerd in mijn proefschrift, dan zou je voorzichtig kunnen zeggen dat gepersonaliseerde voeding de potentie heeft om kosteneffectief te zijn."
Van mayonaise tot pure chocolade
Het personaliseren werkt als volgt: deelnemers vullen een vragenlijst in en verstrekken wat basisgegevens zoals hun BMI. Speeksel, urine en bloed worden geanalyseerd om het metabolisme en genetische factoren in kaart te brengen. Vijf 'health core processes' zijn hierin de sleutel, bijvoorbeeld hoe goed het lichaam in staat is om koolhydraten om te zetten. Een algoritme vertaalt de informatie naar voedingsbehoeftes, wat zelfs leidt tot specifieke adviezen op productniveau. Galekop:"Denk dan aan een advies om zuivel te minderen, of juist de aanbeveling dat kaas laag in vet wel kan. En dat sommigen er goed aan doen om mayonaise zoveel mogelijk te mijden, terwijl pure chocola voor anderen wel goed kan zijn."
Deelnemers in Spanje kregen een mediterraan dieet voorgeschoteld, een voedingspatroon dat over het algemeen als erg gezond wordt gezien. Via de app van de Aldi supermarkt werd dit vertaald naar een concrete boodschappenlijst. Een deel van de groep kreeg hierbij een gepersonaliseerd dieet. De app stimuleerde ook gedragsverandering, bijvoorbeeld door aan te sporen om te controleren of er voldoende van bepaalde producten in hun dieet zijn opgenomen. Alle deelnemers gingen gezonder eten en mensen die een gepersonaliseerd dieet volgden vielen ook af. Ondanks de onzekerheid in resultaten in alle interventies, zag de onderzoeker wel de potentie van de interventies om effectief en kosteneffectief te zijn.
Tegen welke prijs?
Maar staan mensen ook daadwerkelijk open voor gepersonaliseerde voeding en wat willen mensen ervoor betalen? Over dat laatste bevroeg de promovendus mensen in een andere studie. "Veel respondenten gaven aan bereid te zijn om over te gaan op gepersonaliseerde voeding, maar er zit wel een grens aan wat ze willen betalen", vertelt ze. Op dit moment liggen de kosten voor gepersonaliseerde voeding nog hoog, maar het maakt wel uit op welke schaal je dit uitrolt. "De gepersonaliseerde maaltijdboxen in Denemarken waren erg prijzig en bleken ook niet kosteneffectief, maar als je interventies op grote schaal kunt uitrollen is dit een stuk goedkoper."
"Het is misschien een cliché, maar voorkomen is beter dan genezen"
Milanne Galekop
Onderzoeker
De onderzoeker is dan ook optimistisch over de kansen van gepersonaliseerde voeding. "Het is misschien een cliché, maar 'voorkomen is beter dan genezen'. En veel ziekten, denk aan beroertes, diabetes en hart- en vaatziekten, zijn dieetgerelateerd en kunnen dus deels worden voorkomen. Daarom zouden dit soort interventies mogelijk vergoed kunnen worden via de zorgverzekeraar. Hierbij is het wel belangrijk om te benoemen dat er eerst nog meer zekerheid moet komen rondom de effectiviteit en kosteneffectiviteit. Daarnaast zijn er nog wat juridische haken en ogen en bestaat het risico dat gepersonaliseerde voeding leidt tot meer ongelijkheid in de gezondheid van mensen."
Mogelijkheden zijn eindeloos
Zolang je gepersonaliseerde voeding niet reguleert, bestaat de kans dat commerciële partijen hier slim op inspelen en gezondheidsclaims doen die ze moeilijk waar kunnen maken. Daarom is het belangrijk dat deelnemende partijen betrouwbaar zijn en dat er duidelijke regelgeving komt. Ook lijkt het de promovendus verstandig om een diëtist te betrekken bij het proces. Toch is ze optimistisch en ziet Galekop veel mogelijke toepassingen: "Supermarkten, maar ook veel sportscholen hebben tegenwoordig een app, misschien kun je voedingsadviezen daarin slim integreren. Ik denk dat we echt nog aan de vooravond staan van gepersonaliseerde voeding. Er zijn zoveel mogelijkheden en er is nog genoeg om verder te onderzoeken."
- Promovendus
- Meer informatie
Dit onderzoek maakt onderdeel uit van Preventonics. Dit Europese consortium doet met 19 partners onderzoek naar gepersonaliseerde voeding.
- Het radioprogramma Bertop5 schonk 9 oktober 2024 ook aandacht aan het onderzoek van Milanne Galekop. Beluister het fragment hier.
- Milanne Galekop is op 10 oktober 2024 over haar onderzoek geïnterviewd door PZC. Lees het artikel hier.
- De Telegraaf schreef op 16 oktober 2024 een artikel naar aanleiding van Milanne Galekop's onderzoek. Lees het artikel hier.
- Milanne Galekop was 17 oktober 2024 te gast bij het radioprogramma VillaVdD om te praten over haar onderzoek. Bekijk of beluister het fragment hier.
- Gerelateerde content
