TeachEUR
Ondersteuning
Autonomie is de vrijheid om weloverwogen beslissingen te nemen op basis van je eigen waarden. Autonomie vereist een onafhankelijk redeneervermogen en moed om prioriteiten te stellen die in overeenstemming zijn met je kernprincipes, ongeacht de dominante discourses in de samenleving, maar altijd met respect voor anderen.
Op deze manier komt autonomie neer op het bewust zijn van wat nodig is om empowerment van de Zelf te bewerkstelligen; het is de vrijheid om onafhankelijk te beslissen of te handelen. Autonomie brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee ten opzichte van anderen; het vereist een behoedzaamheid zodat onze beslissingen en handelingen geen inbreuk maken op de rechten of integriteit van anderen.
Tips & tricks
Met deze tips & tricks kun je studenten op een laagdrempelige manier laten kennismaken met de vaardigheid.
Om studenten kritisch na te laten denken over de stof die ze leren, kan er aan ze gevraagd worden om van tevoren een aantal kritische vragen over de lesstof in te dienen. Hiervoor moeten ze de teksten goed analyseren en dieper op de stof ingaan. Het kan erg nuttig zijn als studenten elkaars vragen bekijken en proberen te beantwoorden, zodat er een meer diepgaande discussie plaats kan vinden en ze van elkaar het inzicht krijgen in hoe verschillende mensen de teksten op verschillende mensen interpreteren. Dit kan leiden tot meer participatie tijdens de lessen en zorgt ervoor dat iedere student de kans krijgt om een vraag te stellen en zijn stem te laten horen.
De autonomie van studenten kan getraind worden door ze een redelijke mate van academische vrijheid te geven. Afhankelijk van de manier waarop een vak is opgezet, kan dit gedaan worden door een vrije keuze voor teksten door te voeren. Hiermee wordt bijvoorbeeld bedoeld dat leerlingen de verplichte teksten aan moeten vullen met teksten die ze zelf gevonden hebben. Hierdoor moet de leerling specifiek op zoek gaan naar informatie die ze zouden willen toevoegen aan het vastgestelde lesmateriaal door onderzoek te doen naar onderwerpen waarin ze geïnteresseerd zijn. Tijdens de lessen kunnen de leerlingen aan elkaar uitleggen welke bronnen ze hebben gevonden en wat het toevoegt aan de verplichte teksten.
Het kan ook een optie zijn om elke week meerdere teksten aan te bieden en de leerlingen te laten kiezen welke daarvan ze gaan lezen. Er zal in dat geval een verdeling gemaakt moeten worden tussen de leerlingen, zodat alle teksten gelezen worden en besproken kunnen worden, maar tegelijkertijd geeft het meer vrijheid voor de leerlingen om op hun eigen interesses in te kunnen gaan. Deze manier van het benaderen van verplichte literatuur leert de studenten om zelf relevante informatie te filteren en om discussies in de klas vorm te geven. Deze verantwoordelijkheid bevordert hun autonomie en zorgt ervoor dat er buiten de vastgestelde kaders gedacht kan worden.
Peer-to-peer feedback kan leerlingen helpen om controle te krijgen over hun leerproces door elkaar te helpen in plaats van alleen op hun leraar te vertrouwen. Door elkaars werk te lezen en te analyseren, maken de leerlingen kennis met verschillende perspectieven, helpen ze elkaar bij het voltooien van hun opdracht en doen ze inspiratie op om hun eigen werk te verbeteren. Leerlingen kunnen worden geholpen bij het geven van feedback door duidelijke instructie mee te geven over waar ze op moeten letten, hoe ze constructieve feedback moeten geven en hoe ze inspiratie kunnen opdoen voor hun eigen werk.
Werkvormen
Met deze werkvormen kun je studenten binnen jouw onderwijspraktijk de vaardigheid concreet laten toepassen.
Student-led tutorials (SLT's) zijn werkgroepen die door de studenten worden voorbereid, in plaats van door de docent. De studenten vormen kleine groepjes om een werkgroep voor te bereiden en stellen hun eigen leerdoelen op voor die sessie, die binnen de kaders van het vak vallen. Ze moeten deze leerdoelen overbrengen aan hun medestudenten in de sessie die ze organiseren. Om dit te kunnen doen, zijn de studenten verantwoordelijk voor het vinden van relevante literatuur, materialen en activiteiten. Een SLT leert studenten kritisch na te denken over hoe en wat hen in de lessen wordt geleerd en leert ze zelfstandig nieuwe inhoud te vinden. Daarnaast geeft het leerlingen de kans om te leren over onderwerpen die zij interessant vinden en die misschien niet in reguliere lessen worden besproken. Het moedigt hen aan om na te denken over hun interesses en welke boodschap ze willen overbrengen aan hun medeleerlingen. Op die manier kan een SLT zowel de empowerment van de Zelf, als de empowerment van de Ander bevorderen. Tot slot vereisen SLT's ook dat de leerlingen punctueel zijn. Het voorbereiden van een sessie die meerdere uren duurt, vereist serieuze planning en groepswerk. Dit helpt hen bij hun toekomstige inspanningen en geeft nuttige ervaring voor eigen projecten die ze in de toekomst kunnen opzetten.
Net als bij een SLT zorgt het toewijzen van een groter onderzoeksproject of onderzoeksvoorstel ervoor dat studenten getraind worden om autonoom te denken en te plannen. Door leerlingen hun eigen onderwerp te laten kiezen voor een onderzoeksproject/voorstel, kunnen ze hun academische interesses ontwikkelen en veelzijdigere onderzoekers worden. Het is belangrijk dat leerlingen de vrijheid krijgen om te worstelen met het opzetten van een groter project. Het overkomen van moeilijkheden is essentieel voor het leerproces en studenten moeten worden aangemoedigd om hun eigen weg te vinden bij problemen die ze tegenkomen. Dit zal hen helpen om autonoom te werken buiten de universiteit en het zal hen veerkrachtiger maken wanneer ze voor uitdagingen komen te staan.
Assessment
Met deze opdrachten kun je studenten stimuleren om de vaardigheid verder te trainen en te ontwikkelen.
Het open essay is een essay dat geschreven wordt zonder voorgeschreven inhoud. Studenten mogen hun eigen onderwerp kiezen, zolang het binnen het kader van het vak valt. Hierdoor kunnen ze hun eigen interesses en expertise vormgeven. Leerlingen krijgen de kans om alternatieve kennis en informatie te vinden, die de vakinhoud op een andere manier belicht. Belangrijk is dat het essay wel academisch blijft. Het moet gebaseerd zijn op academisch onderzoek en een academisch argument bevatten. Door de studenten een onderwerp waarin ze geïnteresseerd zijn te laten verkennen, leren ze een eigen mening te vormen en zullen ze aangemoedigd worden om autonoom na te denken over wat ze leren. Het open essay kan leerlingen stimuleren na te denken over onbekende onderwerpen en ze de kans geven onbekende materialen te verkennen.
Hoewel studenten vaak bekend zijn met het maken van een mindmap tijdens een klassikale discussie of als voorbereiding op examens, kan mindmapping ook gebruikt worden als een oefening waarbij studenten gevraagd wordt om zelfstandig na te denken over verschillende theorieën, concepten en voorbeelden die ze tijdens een vak behandeld hebben. Zo'n oefening vraagt van studenten om concepten te definiëren en onderlinge verbanden te leggen. Hoe verhoudt de ene theorie zich tot de andere? Wat zijn overeenkomsten? En waar leveren ze kritiek op elkaar? Studenten worden aangemoedigd om zelfstandig te reflecteren op wat ze hebben geleerd en om hun leerresultaten te beoordelen. Het doel van deze oefening is het trainen van reflexiviteit en autonoom denken over theoretische concepten en hoe ze van toepassing zijn op de maatschappij. Mindmapping helpt ook om verbanden te leggen tussen concepten en kan worden gedaan op papier, op whiteboards of met digitale hulpmiddelen.
Feedback geven aan een medestudent is een uiterst nuttige manier om te leren om onafhankelijk te redeneren en respectvolle kritiek te geven, gericht op empowerment. Om nuttige feedback te geven moeten studenten leren hoe ze dit constructief kunnen doen, maar daarnaast moeten ze ook leren hoe ze kritiek kunnen ontvangen zonder zich persoonlijk aangevallen te voelen. Dit kan door een ronde van peer review te integreren in de voorbereiding van elke (schrijf)opdracht, maar het kan ook getraind worden door elke student te vragen om commentaar te geven op de prestaties van een peer tijdens een debat of een presentatie. Het bieden van een kader voor feedback (bijvoorbeeld door vooraf aandachtscriteria vast te stellen) en feedforward (het delen tussen medeleerlingen over strategieën om een gewenst doel te bereiken) zal leerlingen helpen om respectvol te blijven en het zal de medeleerling helpen om feedback te accepteren door op zoek te gaan naar echte verbetermogelijkheden. Wanneer feedbackrondes tot gespannen situaties leiden, moet er in de klas ruimte zijn om dit te bespreken en om te analyseren hoe feedback wordt geformuleerd en waargenomen.
Voor individuele presentaties wordt er van leerlingen gevraagd om hun eigen werk te presenteren, wat hen helpt om controle te krijgen op hun leerproces. Een dergelijke toetsing vraagt van studenten om hun eigen onderzoek uit te voeren, materiaal te organiseren, verschillende argumenten samen te vatten en de inhoud aan medeleerlingen en hun leerkracht te presenteren. Tijdens dit hele proces moeten leerlingen autonome beslissingen nemen en eigenaarschap claimen over hun werk. Bovendien bevordert presenteren het aanpassingsvermogen, omdat leerlingen leren om in realtime te reageren op vragen en feedback. Beoordeling kan gebaseerd worden op de inhoud die leerlingen presenteren, hun stijl van presenteren en hoe ze omgaan met kritische vragen van hun leerkracht en medeleerlingen.
Best practice
Deze voorbeelden geven inzicht hoe studenten en docenten de vaardigheid succesvol in de praktijk hebben toegepast of kunnen toepassen.

Op-ed
Medical ethics (EUC-LSC216)
Een op-ed is een korte column in een krant die de sterke, geïnformeerde, beargumenteerde en gerichte mening van een schrijver weergeeft over een kwestie die relevant is voor een bepaald doelpubliek. Het is een geschreven prozastuk dat de mening weergeeft van een auteur of entiteit zonder banden met de redactieraad van de publicatie. De term is een afkorting van “tegenover de redactionele pagina”, en ontleent zijn naam aan het feit dat het oorspronkelijk tegenover de redactionele pagina in een krant verscheen. Een op-ed is bedoeld om een moeilijk probleem te bespreken, door een argument te presenteren dat gebaseerd is op wetenschappelijke kennis. Het daagt de schrijver uit om kritisch na te denken over hoe een argument ontwikkeld kan worden, waardoor de vaardigheid om zelfstandig informatie te verwerken bevorderd wordt.
Student Led Tutorial
A Global View on Migration (UC-MINUC-07)
Door student led tutorials wordt de autonomie van studenten bevorderd. In dit specifieke minorprogramma besteden studenten de eerste weken van hun minor aan het leren over theorieën en debatten op het gebied van migratiestudies, en aan het onderscheiden van feiten en fictie door empirisch onderzoek te bestuderen. Door deel te nemen aan een buddysysteem en activiteiten met de gemeenschap te initiëren, versterken studenten bovendien kerncompetenties zoals empathie, luisteren, betrokkenheid en verantwoordelijkheid. In de laatste weken van het programma wordt de studenten gevraagd om 'student led tutorials' te organiseren, waarbij ze in groepjes de rol van docent overnemen en hun medestudenten een interactieve tutorial geven over een onderwerp naar keuze. De docent fungeert als supervisor en als eerste aanspreekpunt voor de organiserende studenten.
- Dmoshinskaia, N., Gijlers, H., & de Jong, T. (2022). Giving feedback on peers’ concept maps as a learning experience: does quality of reviewed concept maps matter?. Learning environments research, 25(3), 823-840.
- Latifi, S., Noroozi, O., & Talaee, E. (2021). Peer feedback or peer feedforward? Enhancing students’ argumentative peer learning processes and outcomes. British Journal of Educational Technology, 52(2), 768-784.
- Martin, I. A., & Sippel, L. (2021). Providing vs. receiving peer feedback: Learners’ beliefs and experiences. Language Teaching Research, 13621688211024365.
- Kloeg, J., & Noordegraaf‐Eelens, L. (2024). In‐Between Child and World: Educational Responsibility with and against Arendt.
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/edth.12637