Rotterdam is de mooiste rotstad die er is! Daar is geen woord van gelogen, want al een aantal jaar blijkt dat inwoners van de gemeente Rotterdam tot de minst gelukkige van Nederland behoren. Martijn Hendriks, adjunct wetenschappelijk directeur en Associate Professor bij Erasmus Happiness Economics Research Organisation (EHERO), legt uit hoe dit komt en geeft suggesties voor hoe Rotterdammers gelukkiger kunnen worden en wat de overheid of gemeente hieraan kan doen.
Het CBS heeft een representatieve groep van bijna 250.000 Nederlanders gevraagd om een rapportcijfer te geven over in hoeverre ze zich gelukkig voelen en tevreden zijn met hun leven. Martijn Hendriks heeft die rapportcijfers gekoppeld aan data over waar de persoon woont. Wat blijkt? Rotterdammers geven hun eigen geluk een lager rapportcijfer dan mensen elders in Nederland.
Maar naast Rotterdam bestaat de top-5 van minst gelukkige gemeenten uit de twee andere grootste steden van Nederland (Amsterdam en Den Haag) en twee steden in Zuid-Limburg. De meest gelukkige gemeenten van Nederland zijn dorpsgemeentes in landelijke gebieden. Denk aan Hellendoorn of Wierden, allebei gelegen in Overijssel.
Buiten de stad gelukkiger, behalve als je jongvolwassen bent
"In stedelijke gebieden zijn 85% van de mensen gelukkig, ten opzichte van 89% van de Nederlanders in niet-stedelijke gebieden", vertelt Martijn Hendriks. "De paradox is dat stedelingen minder gelukkig zijn maar dat Nederland in rap tempo verstedelijkt. De stad wordt gezien als levendiger en minder saai. Uitgaansgelegenheden trekken jongeren aan. En wat blijkt? Bijna alle bevolkingsgroepen zijn gelukkiger buiten de stad, maar de uitzondering hierop zijn jongvolwassenen en mensen met hoge inkomens."
Vaste voorwaarden voor geluk, maar het is relatief
Uit jarenlang onderzoek blijkt dat er een aantal basisvoorwaarden zijn voor geluk. Het gaat hierbij om primaire behoeftes als genoeg eten en drinken, slaap en fysieke veiligheid. Vervolgens zijn zaken als een dak boven je hoofd, psychologische veiligheid, gezondheid en financiële zekerheid belangrijk. Daarna komt sociaal contact en ten slotte zelfrealisatie. Kun jij jezelf zijn in je omgeving?
"Maar geluk hangt niet alleen af van je objectieve realiteit, ook van je eigen perceptie van deze realiteit", legt Martijn Hendriks uit. "Als je aan je basisbehoeften hebt voldaan, wordt geluk steeds meer relatief. Hoe doe je het ten opzichte van anderen en je eigen verleden? Bijvoorbeeld: je verwacht dat je kind blij is met een ijsje. Maar een broertje of zusje heeft een groter ijsje en nu is het kind niet meer blij."
De primaire behoeftes van stedelingen minder vaak vervuld
Terug naar de stad: de primaire behoeften van stedelingen worden minder vaak vervuld. Ze leven bijvoorbeeld vaker in armoede, zijn vaker werkloos en leven in kleinere woonruimtes. "Een andere belangrijke reden is dat relatief ongelukkige demografische groepen zoals alleenstaanden en mensen met een migratieachtergrond vaker in steden wonen", vult Martijn Hendriks aan. "Een derde reden is het mindere gevoel van veiligheid. En een vierde reden is de mindere sociale cohesie."
Van de grote steden in Nederland is het zo dat het bovenstaande het meest geldt voor de Maasstad. "Rotterdam heeft van alle gemeenten relatief de meeste armoede, de laagste levensverwachting, samen met Amsterdam de meeste eenzaamheid en Rotterdammers ervaren het minste gevoel van veiligheid."
Rotterdam: make it happy
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat Rotterdammers gelukkiger worden? Moeten inwoners zelf vaker de slingers ophangen of is de overheid/gemeente hier verantwoordelijk voor?
"Gemeentes kunnen de basisvoorwaarden scheppen om mensen in staat te stellen een gelukkig leven te leiden. Vervolgens hebben inwoners zelf een belangrijke rol in het verzilveren van deze mogelijkheden naar meer geluk. Het versterken van geluk ligt dus binnen de cirkel van invloed van zowel de gemeente als de inwoners zelf", vertelt Martijn Hendriks.
Hij adviseert de gemeente Rotterdam dan ook: "De effectiefste weg naar groter geluk is je richten op het scheppen van de randvoorwaarden zodat kwetsbare mensen zelf kunnen voorzien in hun basisbehoeften. En als kwetsbare mensen hierdoor gelukkiger worden, zal iedereen daarvan profiteren omdat gelukkigere mensen productiever en socialer worden en gezonder gaan leven."
Probeer een omgeving te creëren waarin je jezelf kunt zijn en vergelijk jezelf niet te veel met anderen
Hij heeft ten slotte ook advies voor de inwoners: "Probeer een omgeving te creëren waarin jij jezelf kunt zijn en de dingen kunt doen die je intrinsiek motiveren. Dit zijn cruciale voorwaarden voor geluk. Probeer ook regelmatig stil te staan bij wat je hebt bereikt en waarvoor je dankbaar bent. Vergelijk jezelf niet te veel met anderen, zoals op social media, want je ziet vaak alleen hun successen maar niet de strubbelingen. Hierdoor word jij minder gelukkig met jouw eigen leven."
- Meer informatie
Martijn Hendriks is onderdeel van Erasmus Happiness Economics Research Organisation (EHERO). De missie van EHERO is om bij te dragen aan een groter evenwichtig geluk voor een groter aantal mensen. Ze geloven niet in het voorschrijven van een recept of een set aan regels of interventies die ‘gij zult naleven’, maar destemeer in een inmiddels bewezen manier om mensen, overheden of organisaties te helpen zélf meer weloverwogen keuzes te maken waardoor zij geluk kunnen vergroten, versterken of verbreden. Ze doen participatief onderzoek bij werkgevers en helpen deze werkgevers met transformeren naar een gelukkige organisatie.
Meer wetenschapsverhalen? Kijk op ons online magazine Erasmus Extra.
Voor journalisten
Vragen? Mail naar press@eur.nl.- Gerelateerde content
