“We hebben genoeg voedsel, maar toch wordt er honger geleden. Misschien gaat er iets mis op de markten waar voedsel wordt verhandeld”

Als econoom benadert Szymanowska dit probleem als een puzzel: we hebben genoeg voedsel maar toch wordt er honger geleden. Op zoek naar oplossingen voor deze puzzel bestudeert ze markten waar voedsel wordt verhandeld: landbouwgrondstoffenmarkten. 

Landbouw is grootste werkgever ter wereld. En de armoede is het grootst onder boeren die voedselgewassen verbouwen in Zuid-Amerika, Zuid-Azië en de meeste landen in Afrika. Het probleem is de extreem hoge volatiliteit van grondstofprijzen. Een voorbeeld: Paraguay, een grote exporteur van sojabonen, zag de waarde van zijn export van sojabonen in een jaar tijd eerst stijgen en toen meer dan 400 miljoen dollar zakken. 

Hoe kunnen financiële markten dit probleem helpen oplossen?
“In een van mijn projecten bestudeer ik de informativiteit van de prijzen van commodity future. Ik bestudeer wereldwijde commodity future markets, waar goederen zoals sojabonen worden verhandeld. We hebben gezien dat door globalisering nieuwe beleggers of sterke wijzigingen in de vraag, bijvoorbeeld de vraag naar goederen uit China de laatste jaren, van invloed zijn op de financiële markten. Onze eerste vraag was of, en hoe, de informatie op die wereldwijde financiële markten bruikbaar zou kunnen zijn voor economieën overal ter wereld. Waaronder van grondstoffen afhankelijke markten zoals de economie van Zuid-Afrika, die veel moeite heeft om de economische groei te stabiliseren doordat de grondstofprijzen zelf zeer volatiel zijn. Uit het eerste onderzoek blijkt dat er veel informatie op wereldwijde markten te vinden is die nuttig kan zijn om de toekomstige inflatie en groei van de industriële productie in die ontwikkelingslanden te voorspellen. 
Het is een eerste stap. In het vervolgonderzoek wil ik bekijken wat die van grondstoffen afhankelijke economieën precies kunnen doen en hoe ze van wereldwijde ontwikkelde markten kunnen profiteren om hun productie goed te laten verlopen en uiteindelijk hun inkomsten en welvaart te stabiliseren en dus de honger terug te dringen.” 

U bedoelt: wat kunnen landen doen om minder last te hebben van volatiele prijzen?
“Precies. Wat kunnen ze doen om minder afhankelijk te zijn van zulke fluctuaties. Of: hoe kunnen ze een zekere vorm van verzekering hiertegen regelen om de gevolgen ervan te boven te komen. Dat is de link met deze SDG-doelstelling. Het volgende project in deze onderzoekslijn is de weg naar directe beleidsimplicaties. Hoe kunnen grondstoffen of financiële markten worden aangewend om de meest instabiele economieën te helpen? Die financiële markten zijn er nu eenmaal, of we dat nu willen of niet, dus hoe kunnen we ze goed benutten?”

Kunt u een voorbeeld geven van een beleidsoplossing?
“Een voorbeeld: Brazilië is een grote koffieproducent. Er is een lokale goederentermijnmarkt voor Braziliaanse koffie in Brazilië. Maar er is ook een koffietermijnmarkt in Chicago. De termijnmarkt in Chicago is groter, heeft meer beleggers, de prijzen zijn efficiënter, enzovoorts. De Braziliaanse termijnmarkt biedt misschien een betere weerslag van de eigenschappen van de Braziliaanse koffie. De vraag is: welke rol spelen lokale en wereldwijde goederentermijnmarkten voor de Braziliaanse koffieproducenten, die zich tegen de prijsrisico's proberen in te dekken of te verzekeren? Tot nu toe heb ik alleen nog maar naar de wereldwijde termijnmarkten gekeken.”

Waar gaat uw onderzoek Values in Finance over? 
“Ik werk samen met universitair hoofddocent filosofie Conrad Heilmann, die ook lid is van het onderzoeksteam van Dynamics of Inclusive Prosperity. Het onderzoek is echt interdisciplinair. Beantwoordt het onderzoek dat er al is op het gebied van de financiële wereld, de relevante vragen die beantwoord moeten worden? Dit is gerelateerd aan de golf van kritiek op de financiële wereld, of de economie in het algemeen, na de financiële crisis in 2008. ‘De economen niet hadden zien aankomen’. 
We willen bijvoorbeeld graag weten hoe de financiële wereld zich zou moeten ontwikkelen om te kunnen inspelen op kwesties als duurzaamheid, inclusiviteit en klimaatrisico.” 

Dat zijn behoorlijk grote thema's. 
“We hebben verschillende onderzoeksprojecten opgezet. Eén project waaraan we bijvoorbeeld werken gaat over een smalle kijk ten opzichte van een brede kijk op duurzaamheid. In zekere zin draait het in de financiële wereld om duurzaamheid, omdat het doel ervan is bedrijven zo lang mogelijk te laten functioneren, zo lang mogelijk winstgevend te laten zijn. Maar dat is een beperkt soort duurzaamheid. 
Hoe moet de financiële wereld veranderen om volledig duurzaam te worden en niet alleen in enge zin?” 

Wat is uw persoonlijke motivatie? 
“De laatste jaren voelde ik de drang om onderzoek te doen dat invloed heeft of dat iets relevanter is dan alleen maar onderzoek naar financiële markten. In een vroeger stadium van mijn loopbaan dacht ik soms: ik weet niet zeker wie er nu echt gebaat is bij mijn werk. Ik zou graag iets tastbaarders voor de maatschappij willen doen.” 

In plaats van informatie te creëren die grote bedrijven kunnen gebruiken om nog groter te worden? 
“Ja. Of in plaats van de zoveelste vraag over financiële markten los van een bredere context. Ik denk dat oplossingen voor wereldproblemen buiten de huidige onderzoeksvelden gezocht moeten worden. Het is een spannende tijd voor onderzoekers. Nog een motivatie: sinds de financiële crisis hoor je vaak kritiek op de financiële markten en die wiskundige modellen. Maar dat is nu net waar ik me mee bezighoud: wiskundige modellen. Mijn stille doel is proberen te laten zien dat wiskundige modellen wel degelijk een maatschappelijke impact kunnen hebben.”