Lili Kókai is tweedejaars promovendus aan de afdeling Public Health van het Erasmus MC in Rotterdam. Haar begeleiders zijn professor Johan Mackenbach en professor Hans van Kippersluis. Ze verricht onderzoek in het kader van het Smarter Choices for Better Health Erasmus Initiative, in de actielijn 'Preventie'. Het doel van deze actielijn is duurzame en kosteneffectieve manieren te vinden om aan te zetten tot gezond gedrag. Kókai: "Mijn project is specifiek gericht op het opzetten van een innovatieve interventie om populaties met een verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen aan te zetten tot gezond gedrag."
Hoe creëren jullie deze innovatieve interventie?
"We werken samen met een team van wetenschappers uit verschillende vakgebieden: gezondheid, psychologie en economie. Ik ben gezondheids- en medisch psycholoog en ik volg momenteel een postinitiële opleiding tot epidemioloog op het gebied van de maatschappelijke gezondheidszorg . In deze verschillende terreinen vind ik een interessante combinatie van kennis over het individu en omgevingsfactoren die bepalend zijn voor menselijk gedrag.
Waarin ik vooral geïnteresseerd ben, is hoe psychologisch welzijn van invloed is op de cardiovasculaire gezondheid, zowel direct – bijvoorbeeld de invloed van stress op hart en bloedvaten – als indirect via gezondheidsgedrag, waaronder voedingsgedrag. Ik hoop in de komende jaren tot interessante bevindingen te komen rondom deze verbanden.
Onze eerste resultaten zullen gebaseerd zijn op een enquête van het Lifelines-cohort, hierna volgen focusgroepinterviews met patiënten met een verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen. Op basis van de resultaten maken we de opzet van de interventie: waarin inzichten uit de psychologie en de economie worden gecombineerd."
Wat is volgens u de relatie tussen voeding, psychologie en geneeskunde?
"De media en de supermarkten verleiden ons op elke hoek van de straat met 'slechte' voeding, met een hoog vet- of suikergehalte. En we zijn sterk geneigd om voeding te beschouwen als een 'traktatie' of 'troost'. Tegelijkertijd vertellen diezelfde media en advertenties dat we moeten 'detoxen, resetten en puur eten', en zijn we teleurgesteld in onszelf als we toegeven aan de ongezonde verleidingen.
Ik denk dat onze samenleving een zeer gecompliceerde relatie met voeding heeft. Psychologen en artsen spelen hierbij een belangrijke rol als geloofwaardige bronnen van informatie. Bovendien: ongezonde eetgewoonten zijn één van de belangrijkste aanpasbare risicofactoren voor niet-overdraagbare ziekten, zoals cardiovasculaire aandoeningen. Verder lijden mensen onder eetstoornissen zoals anorexia, boulimia en nieuw opkomende verschijnselen zoals 'orthorexia nervosa' (dat kun je uitleggen als: een pathologische fixatie op 'puur' eten). De maatschappij is ongelooflijk bezig met voeding, zowel met het eten als met niet-eten . Eetgewoonten zijn van invloed op onze geestelijke en lichamelijke gezondheid en vice versa. Volgens mij moeten artsen en psychologen nauwer samenwerken om geïntegreerde adviezen en zorg te kunnen bieden, aan mensen die worstelen met een gezonde levensstijl."
"Volgens mij moeten artsen en psychologen nauwer samenwerken om geïntegreerde adviezen en zorg te kunnen bieden, aan mensen die worstelen met een gezonde levensstijl"
Op welke manier sluit uw onderzoek aan bij, of is het een aanvulling op, het onderzoek van prof. dr. Hans van Kippersluis?
"Professor Hans van Kippersluis is een van mijn begeleiders. Hij is gezondheidseconoom, zijn onderzoek draagt bij aan de manier waarop we onze interventie opzetten om mensen aan te zetten tot gezond gedrag. Gedragseconomie is zo ongeveer het punt waarop gezondheidseconomie en gezondheidspsychologie samenkomen. Hoewel die twee gebieden allebei de ambitie delen om bij te dragen aan een betere gezondheid en gezondheidszorg, is het soms niet helemaal duidelijk waar de disciplines parallel lopen of uiteen lopen. Het lijkt ons een belangrijke verdienste op zich, om met de twee disciplines tot een gemeenschappelijke 'interventietaal' te komen die de opzet van interdisciplinaire interventies in de toekomst kan vereenvoudigen."
Hoe gaat de interventie bijdragen aan een betere gezondheid en gezondheidszorg?
"Het doel van onze interventie is mensen te helpen gezonder te eten en meer te bewegen. Specifiek zal de interventie verschillende gedragsveranderingstechnieken bevatten, die eerder succesvol zijn gebleken, bij het terugdringen van vet- en suikerinname en het verhogen van beweging. Want deze gedragingen vormen een causaal verband bij de ontwikkeling van cardiovasculaire aandoeningen. Daarnaast willen we helpen om stress en vermoeidheid bij onze deelnemers terug te dringen, door middel van positieve psychologische technieken, zodat hun cardiovasculaire gezondheid zowel direct als indirect verbetert. We zijn bezig een schaalbare interventie op te zetten, wat betekent dat de interventie in de toekomst heel eenvoudig in andere en grotere populaties kan worden geïmplementeerd."
Wat is uw persoonlijke motivatie bij dit onderwerp?
"Ik houd veel van eten, zowel het klaarmaken als het opeten ervan. Ik denk ook dat dieet een belangrijk onderzoeksonderwerp is, aangezien voeding ons op allerlei manieren beïnvloedt: biologisch, psychologisch, sociaal. Er wordt zelfs gezegd dat de uitvinding van het koken heeft geleid tot de opkomst van de mensheid. In dit verband kan ik het boek 'Catching Fire: How Cooking Made Us Human' van Richard Wrangham aanbevelen."
- Gerelateerde content
