In hun roep om medisch leiderschap, pleiten artsen al jaren voor een verruiming van hun werk van binnen naar buiten de spreekkamer. Dit is volgens hen hard nodig om in te kunnen spelen op zorginhoudelijke én economische uitdagingen. Mathilde Berghout promoveert op wat dit zogenaamde ‘medisch leiderschap’ nu precies is.
Haar proefschrift komt voort uit de leerstoel Medisch Leiderschap en Management van bijzonder hoogleraar Carina Hilders, tevens directievoorzitter van het Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft. Carina Hilders: “Ik ben heel trots op deze prestatie van Mathilde, als eerste in een rij van vele onderzoekers, die het begrip Medisch Leiderschap steeds meer verduidelijken. Want het vakmanschap, de professionele autonomie en vooral intrinsieke motivatie van de zorgprofessionals is essentieel om, samen met andere partners, de toekomst van de gezondheidszorg gezond te houden.”
Medisch leiderschap, stelt Mathilde Berghout in haar proefschrift, is geen set van vaardigheden, competenties en taken die bovenop het klinische werk van artsen komen. Medisch leiderschap wordt juist door artsen gebruikt als strategische term om de medische beroepsgroep op te roepen om hun werk fundamenteel te veranderen. En dat is juist nu hard nodig: “Ik denk dat de coronacrisis heeft laten zien dat het perspectief van artsen belangrijk is in discussies die verder reiken dan de spreekkamer en dat de maatschappij hier ook om vraagt.”
Samenwerken, meepraten en meebeslissen
Bijvoorbeeld door zich te mengen in maatschappelijke kwesties over de volksgezondheid, zoals longarts Wanda de Kanter doet in de discussie over roken. Of door als arts samenwerking te zoeken buiten de eigen zorgorganisatie, zoals nodig is om de integrale geboortezorg op te zetten. Ook wordt de term door artsen gebruikt om zeggenschap over het medisch domein terug te krijgen. De enorme druk van ‘buitenaf’ – politieke inmenging, administratie, regeldruk en eisen van de zorgverzekeraars – leidt artsen af van daar waar het om gaat: patiëntenzorg. Daarnaast is het perspectief van artsen in besluitvorming over hoe wij onze gezondheidszorg organiseren én bekostigen essentieel. Artsen moeten weer aan tafel zitten als er belangrijke beslissingen worden gemaakt.
Medisch leiderschap in de coronacrisis
Wat Berghout betreft heeft juist de coronacrisis laten zien dat medisch leiderschap broodnodig is. Als gevraagd wordt om bijvoorbeeld het optreden van Diederik Gommers bij Jinek te duiden noemt Berghout dat dit bij uitstek het verbindend leiderschap is waar de artsen uit haar onderzoek voor oproepen. “Je ziet dat hij verbindend is, voorbij zijn eigen visie en opvattingen kan gaan en alle meningen wil horen. Ook van jongeren zoals Famke Louise. Voor zo’n houding wordt veel gepleit door artsen en ik denk ook dat we dit nodig hebben.” Ze vervolgt: “Medisch leiderschap gaat ook heel erg over identiteit en weerspiegelt de tijdgeest. De toenemende complexiteit van zorg en ingewikkelde pandemieën zoals het Coronavirus vragen om een andere rol van artsen.”
Extra ruimte geven aan artsen voor medisch leiderschap
Het onderzoek van Berghout laat zien dat artsen steeds meer betrokken willen zijn bij het managen en organiseren van zorgverlening en dit juist beschouwen als belangrijk onderdeel van hun dagelijkse praktijk. Berghout pleit er dan ook voor dat werkgevers deze ruimte ook geven aan artsen, zodat dit niet nóg een extra taak is bovenop de overvolle agenda’s van artsen. De implicaties uit het proefschrift aan zorgorganisaties en beroepsverenigingen zijn dan ook: faciliteer en steun artsen om daadwerkelijk tot verandering te kunnen komen. Geef experimenteerruimte en tijd om artsen, samen met anderen, na te laten denken over nieuwe manieren van zorgverlening, kwaliteitsverbeteringen, verschuiving van zorg van de tweede naar de eerste lijn en een betere betaalbaarheid van zorg.
Promotie
Mathilde Berghout verdedigt op vrijdag 30 oktober 2020 haar proefschrift, getiteld: ‘Medical Leadership: Transforming Professional Practice and Identity'. Prof.dr. Carina Hilders is de promotor van Mathilde Berghout. Haar leerstoel Medisch Leiderschap en Management is een samenwerking tussen Erasmus School of Health Policy and Management en de Academie Medisch Specialisten.
De verdediging van Mathilde Berghout is op 30 oktober vanaf 13:30 uur te volgen via een live stream.
In de media
Op zaterdag 7 november was Mathilde Berghout te gast in het Radio 1 programma dr Kelder en Co, beluister en kijk het fragment terug.
- Promovendus
- Meer informatie
Persvoorlichting Erasmus Universiteit Rotterdam, Meral van Leeuwen: 06 4026 4367, press@eur.nl
Meer nieuws ontvangen? Schrijf je in voor de Erasmus Nieuwsbrief.- Gerelateerde content
