Een nieuw onderzoek laat zien dat Nederlandse kiezers openstaan voor experimenten met overheidsbeleid om de impact van overheidsinitiatieven in de echte wereld te begrijpen. Het onderzoek, uitgevoerd door hoogleraar Robert Dur en universitair docent Arjan Non van Erasmus School of Economics, samen met Paul Prottung en Benedetta Ricci, laat zien dat de meerderheid van de Nederlandse kiezers gerandomiseerde beleidsexperimenten steunt, met name in situaties waarin kiezers geen sterke mening hebben over het beleid.
Beleidsexperimenten, die vaak worden gezien in gecontroleerde wetenschappelijke onderzoeken, omvatten het implementeren van beleid voor een subgroep van de bevolking om de effectiviteit ervan te observeren voordat het landelijk wordt uitgerold. Deze aanpak, hoewel populair in sectoren als gezondheidszorg en farmacie, heeft wereldwijd te maken gehad met aarzeling bij politici vanwege angst voor publieke afkeuring en het idee dat experimenteren tijdelijk ongelijke behandeling met zich meebrengt en daarom als oneerlijk ervaren kan worden. Het onderzoek onder Nederlandse kiezers betwist deze aanname echter en toont een duidelijke voorkeur voor experimenten boven onmiddellijke implementatie van beleid of het handhaven van de status quo. De bevindingen kunnen duiden op een verschuiving in de manier waarop overheidsbeleid in Nederland wordt ontwikkeld en getest.
De publieke opinie blijkt anders dan verwacht
Bevindingen laten zien dat de steun voor beleidsexperimenten groot is wanneer kiezers onzeker zijn over de effectiviteit van een beleid. Nederlandse kiezers gaven bijvoorbeeld aan in te stemmen met het testen van beleid op kwesties als werkloosheidsprogramma's en belastingontduiking, wat duidt op een brede acceptatie van experimentele benaderingen wanneer de uitkomsten onzeker zijn. Bovendien bleek slechts een klein percentage van de respondenten een sterk tegenstander van experimenten, waarbij ze zich zorgen maakten over eerlijkheid en oponthoud bij het aanpakken van problemen.
De onderzoekers ondervroegen ook Nederlandse politici. Hoewel sommigen aarzelden over beleidsexperimenten, bleek hieruit dat ze hun standpunt veranderen als ze werden geïnformeerd over de steun van kiezers voor gerandomiseerde beleidsexperimenten. Dit aanpassingsvermogen duidt op potentie voor meer experimenteel beleid in de toekomst, aangezien politici zich proberen aan te sluiten bij de publieke opinie.
Potentie voor meer experimenteel beleid in de toekomst
'Nederlandse kiezers lijken de waarde van experimenteren te begrijpen voordat beleid landelijk ingevoerd wordt,' zegt hoogleraar Robert Dur, een van de auteurs van de studie. ‘Deze ontvankelijkheid zou politici kunnen aanmoedigen om meer gecontroleerde proeven uit te voeren en op bewijs gebaseerde beleidsbeslissingen te nemen.’
De studie zou de manier waarop overheden beleidsinnovatie benaderen, kunnen veranderen. Gezien de bevindingen zullen Nederlandse beleidsmakers binnenkort wellicht meer experimenten uitvoeren om beter te begrijpen welk beleid het beste werkt voor hun gemeenschappen, allemaal met de steun van de kiezers.
- Professor
- Universitair Docent
- Meer informatie
De studie verschijnt in The Economic Journal, een van de oudste en meest prominente academische tijdschriften binnen de economische wetenschap. Het artikel kan gedownload worden (open toegang) via de website van het tijdschrift via de volgende link: https://doi.org/10.1093/ej/ueae090. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ronald de Groot, Media & Public Relations Officer bij Erasmus School of Economics, rdegroot@ese.eur.nl, mobiel: 06 53 641 846.
