Marco Borsato, een 'problematische favoriet'? Wat doe jij als je favoriete artiest wordt gecanceld?

In december 2021 gingen er geruchten dat hij beschuldigd werd van grooming en aanranding van een (toen) 15-jarige vrouw. Op 22-jarige leeftijd besloot de vrouw Borsato officieel te beschuldigen van onfatsoenlijk gedrag. Ongeveer een maand geleden werd een officiële rechtszaak aangekondigd. Het is nog niet duidelijk wat de uitkomst van deze rechtszaak zal zijn. Na de eerste beschuldiging volgden er meer, maar in 2023 kondigde het Openbaar Ministerie aan dat sommige hiervan niet vervolgd zullen worden. Toch werd Marco Borsato's muziek verbannen op Nederlandse radiostations, werd zijn wassenbeeld in Madame Tussauds-museum in Amsterdam verwijderd en moest hij zijn rol als ambassadeur voor NGO War Child stopzetten. Borsato werd ongetwijfeld gecanceld, door de Nederlandse media, de media-industrie en 'het publiek'.

Door data van twaalf interviews met fans en online commentaren op Borsato-fanpagina's te analyseren, ontdekte Simone de complexiteit van het fan zijn van een geschrapte artiest, in dit geval Marco Borsato. De bevindingen onthullen hoe sommige van deze fans navigeren door de alledaagse politieke en culturele gevolgen van het zijn van een (ex-)fan in deze situatie, terwijl anderen de claim tegen Borsato verwerpen. Sommige fans vertelden Simone dat ze zich zouden blijven inzetten voor hun fandom onder het motto ‘onschuldig tot het tegendeel bewezen is’, terwijl anderen voorzichtiger zijn in het publiekelijk uiten van hun fandom na de beschuldigingen.

Diverse geïnterviewden gaven aan Marco Borsato als gezinsvriendelijk te zien, ze leerden hem bijvoorbeeld kennen via hun ouders of luisterden met hun gezin naar zijn muziek. Online beschouwen fans Borsato's houding als 'warm', 'vriendelijk', 'familieman' en noemen ze hem een 'goede vader' of verwijzen ze naar het feit dat hij 'zelf kinderen heeft'. Eén geïnterviewde noemt Borsato zelfs een nationale held:

"Als je alles wat er recentelijk is gebeurd buiten beschouwing laat, dan zou ik hem echt als een voorbeeld kunnen zien. Een vaderachtig figuur, maar ook iemand die echt in staat is om mensen samen te brengen door zijn muziek. Als een nationale held, of een volksheld. Ik denk dat hij de geschiedenisboeken in zou zijn gegaan als een groot man die veel heeft bijgedragen aan de Nederlandse vaderlandse geschiedenis."

Deze groep vastberaden fans lijkt echter in de minderheid te zijn tegenover zij die hun twijfels uiten en zij die zich meer in tweestrijd voelen over de situatie. Een geïnterviewde zei bijvoorbeeld:

"... Toen het nieuws bekend werd (over de zaak), voelde het een beetje verkeerd om naar zijn muziek te luisteren. [...] We waren met een groep vrienden en een van zijn liedjes kwam op en we hadden zoiets van 'leuk', maar eigenlijk is het nu not done om zijn muziek te draaien. [...] Als je naar zijn muziek luistert, profiteert hij daar financieel van. Daarmee gaat het geld eigenlijk naar iets waar je het niet naartoe wil sturen, net als het kopen van Russische olie."

Fans zeiden dat ze meer willen weten over de situatie (officieel, van de artiest). Deze onzekerheid over of hij onschuldig of schuldig is, leidt ertoe dat ze hun fandom heroverwegen. Voor veel van hen leidt dit tot het meer privé maken van hun fandom, om hun bewustzijn te tonen en een signaal af te geven aan de betrokken slachtoffers.