Leren van transities in de Rotterdamse wijk Reyeroord

Reyeroord in transitie

In de Rotterdamse wijk Reyeroord (Rotterdam-IJsselmonde) is een groep energieke en eigenzinnige ambtenaren actief die werkt aan transities in de wijk (o.a. energie, circulariteit, data). Zij willen daarbij bewoners uitdagen en verleiden ook hun schouders eronder te zetten. Deze “beweging Reyeroord+” zet tegelijkertijd in op een organisatietransitie richting een ontvankelijke gemeente die flexibel in kan springen op bewonersinitiatieven – een transitie die nodig is in een mondige en snel veranderende samenleving. In de notitie “Tussen traditie en transitie. Een verkenning van veranderbeweging Reyeroord+” laten Joosse en Van Buuren zien hoe dit “anders werken” er concreet uitziet en welke spanningsvelden en valkuilen zich daarbij voordoen. 

Aansluiten bij de dromen van bewoners

De beweging Reyeroord+ organiseert in de wijk activiteiten die aansluiten bij dromen van bewoners en die hen moeten prikkelen om ook zelf de handen uit de mouwen te steken. Zo probeert Reyeroord+ bewonersinitiatief aan te boren en op te stoken en daarmee past zij in de beweging van “uitnodigend besturen”. Daarbij schudt ze de gemeentelijke organisatie flink op door afscheid te nemen van de gebruikelijke, strakke taakverdeling en afbakeningen van het werkveld. 
Alles wat in Reyeroord voorbijkomt, moet snel en flexibel worden opgepakt. Reyeroord+ behoort daarmee tot de koplopers van transities in wijk en organisatie en prikkelt de lokale overheid tot verandering. 

Waarde van overheidstraditie niet over boord zetten

Het onderzoek laat echter ook zien dat dergelijke veranderbewegingen niet de waarde van de traditie in overheidsland, zoals het belang van voorspelbaarheid, orde, en structuur, overboord moeten gooien. Daarnaast is reflectie nodig op het streven naar bewonersparticipatie: staan hierin daadwerkelijk de dromen van bewoners voorop, of alleen zolang die passen bij het ondernemende en initiatiefrijke burgerschapsideaal zoals de overheid die koestert? Met deze opbouwend-kritische reflectie willen Joosse en Van Buuren een bijdrage leveren aan het werken aan transitie en organisatieontwikkeling bij overheden. 

Over de auteurs

Hans Joosse MSc is promovendus Bestuurskunde en onderzoekt wat de complexiteit van maatschappelijke vraagstukken betekent voor beleidsvorming van overheden.

Prof. dr. Arwin van Buuren is hoogleraar Bestuurskunde. Zijn onderzoek richt zich op bewonersparticipatie, uitnodigend bestuur en design. Beiden zijn verbonden aan de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences, Departement Bestuurskunde en Sociologie.