Het festivalseizoen is in volle gang. Of het nou de alternatieve geluiden op Down The Rabbit Hole of Lowlands zijn, de hiphopbeats op WOO HAH!, de markante akkoorden op North Sea Jazz of de technoritmes op Awakenings, ieder festival trekt duizenden verschillende mensen. Diversiteit en inclusie zijn belangrijke pijlers geworden in de festivalsector en daarbuiten. Wat is de rol van de festivalorganisator in het creëren van een plek waar mensen elkaar ontmoeten? Dat ondervonden promovenda Britt Swartjes en prof.dr. Pauwke Berkers (Erasmus School of History, Culture and Communication) in hun nieuwe publicatie getiteld 'Designing conviviality? How music festival organizers produce spaces of encounter in an urban context”.
Een toewijding aan diversiteit en inclusie
Met de toenemende nadruk op diversiteit en inclusie, dragen festivals een verantwoordelijkheid om er iets mee te doen. "Veel festivalorganisatoren in Rotterdam zijn ervan op de hoogte en willen graag aan diversiteit en inclusie werken op hun festivals," zegt Britt, "de onzekerheid zit 'm in hoe ze dat precies moeten doen."
“Het was interessant om te zien hoeveel van je ervaring als festivalganger eigenlijk ontworpen is, en niet alleen gecreëerd door jezelf."
Tijdens het onderzoek, interviewden Britt en Pauwke 31 organisatoren van populaire muziekfestivals in Rotterdam. "Het idee heerst dat festivals de ideale plekken zijn om mensen te ontmoeten die je normaal gesproken niet zou tegenkomen. Wij waren benieuwd waarom dat het geval is en hoe zulke plekken worden ontworpen."
Onderzoeksresultaten: ontworpen gezelligheid?
Wat de onderzoekers het meest verbaasde, was het belang van materiële elementen in groepformatie. "Als cultureel sociologen zijn we allebei heel bewust van de rol die muziek kan spelen en hoe het mensen samen kan brengen of uit elkaar kan drijven," legt Britt uit. "Wat we niet aan zagen komen was dat materiële elementen - zoals drempels, netten, gekke hoeken en paden - een belangrijke rol spelen in hoe mensen een ruimte ervaren en hoe ze erin bewegen.
“Organisatoren zien hun verschillende podia als eilanden, die ieder een specifiek publiek aantrekken.”
“Als festivalganger vond ik het interessant om te zien hoeveel van je ervaring eigenlijk ontworpen is, en niet alleen gecreëerd door jezelf. Het feit dat je je (tenminste fysiek) veilig voelt in een bepaalde omgeving, dat je het leuk vindt om er te zijn en nieuwe mensen ontmoet, is wellicht niet alleen omdat je zelf initiatief nam en je eigen ervaring vormt, maar ook in grote mate omdat de ontwerpers van die plek dat allemaal in gedachten hielden."
Podia als eilanden: hoe zorg je dat mensen mengen
Het onderzoek toonde aan dat festivalorganisatoren op verschillende manieren zorgen dat mensen elkaar ontmoeten in de festivalruimte. "We zagen dat organisatoren hun verschillende podia als eilanden zien," zegt Britt. "Ieder eiland trekt een bepaald publiek aan, bijvoorbeeld met betrekking tot gender-sexualiteit, ethniciteit en sociale klasse. Om mogelijkheden tot interactie tussen die groepen te creëren, stimuleren organisatoren beweging tussen de eilanden." Ze zeggen dat op vier manieren te doen:
- Mengen door ruimtelijk ontwerp. Bijvoorbeeld, door het programma te veranderen op verschillende podia (in plaats van te focussen op 1 genre), zullen mensen rond moeten lopen om de optredens die ze leuk vinden te zien en daarmee doorkruisen ze 'anderen'.
- Mengen door rooster-ontwerp. Door tijd tussen programmadelen in te plannen krijgen mensen de mogelijkheid om rond te lopen.
- Mengen door programma-ontwerp. Organisatoren mixen en matchen soms verschillende genres op 1 podium, waardoor ze een toegankelijkere plek creëren waar verschillende mensen elkaar kunnen ontmoeten.
- Mengen door visueel ontwerp. Beweging wordt gestimuleerd door visueel ontwerp en bewegwijzering, waardoor er een plek ontstaat die ontdekking mogelijk maakt en waar je rond moet lopen om eten te halen of een programmadeel te zien.
About the researchers
Britt’s PhD onderzoek is onderdeel van het project Festiversities, dat focust op festivals als publieke ruimtes waar mensen van verschillende achtergronden elkaar kunnen ontmoeten. "Toen we met het project begonnen," vertelt Britt, "was de collectieve focus om een beter begrip te vormen van festivals als ontmoetingsplekken, inclusief organisatoren en publieken. Onderzoek doen tijdens de pandemie betekende dat onze focus zich volledig verplaatste richting de productiekant. Voor mij betekende dit ook mijn focus verstellen naar organisatoren en andere werknemers op festivals en veel meer interviews met hen doen dan we in eerste instantie verwachtten. Deze publicatie is de eerste in mijn PhD die uit dit process voortvloeit."
Pauwke is professor Sociology of Popular Music en Britt’s begeleider in dit project. Hij werkte samen met onderzoekers in Denemarken, Ierland, Polen en het Verenigd Koninkrijk om dit project te realiseren. Het past bij veel van zijn voorgaande en toekomstige werk als professor in Inclusion, Wellbeing and Resilience.
- Promovendus
- Professor
- Meer informatie
- Gerelateerde content
