Ga iets doen waarbij je je werk helemaal vergeet – dan kom je pas tot rust

Op welke manier past jouw onderzoek bij deze coronasituatie?

“Ik doe onderzoek naar mensen die vrijwillig gekozen hebben om veel vanuit huis te werken, en hoe afhankelijk ze daarbij zijn van digitale media. Nu is de situatie zo dat iedereen geforceerd wordt om vanuit huis te werken, ook als je daar misschien helemaal niet de digitale middelen voor hebt.”  

Is werkdruk toegenomen, denkt u?

“Het nadeel van thuiswerken is dat de grenzen tussen je werk en privéleven vervagen. Ik heb het geluk dat ik een redelijk groot huis heb en een eigen werkkamer. Toch ervaar ik wel meer werkdruk. Het kost me bijvoorbeeld nu veel meer energie om nieuwe studenten te leren kennen en een relatie met hen op te bouwen. Als je ze alleen maar online ziet, kost het gewoon echt meer tijd en meer sessies dan wanneer je samen in een lokaal zit en elkaar aankijkt. Hiernaast maak ik vaak dingen ’s avonds af, of in de weekenden – net als veel collega’s denk ik. Als alle dagen hetzelfde zijn, en je hebt geen echt weekend en ook geen vakantie, dan komt er nooit het moment dat je zegt: ‘Ik ben nu klaar, ik ben vrij’.”

Is dat belangrijk?

“Uit het onderzoek naar herstel van werk komt naar voren dat werkdruk op zich niet erg is, als je maar tijd hebt in de avonduren, weekenden of vakanties om te kunnen herstellen ervan. Dat wil zeggen: dat je dingen gaat doen waarbij je je werk echt helemaal vergeet. Op dit moment is dat haast onmogelijk, omdat veel dingen die we normaal deden in avonden of weekenden, niet mogen.”

Wat houdt de theorie over het herstellen van werk precies in?

“Stress en adrenaline zijn niet alleen maar slecht, je hebt ze nodig om tot prestaties te komen. Maar de voorwaarde is dat je ervan hersteld, bijvoorbeeld in de avonduren. Bij stress neemt je hartslag toe. Dat is prima, maar je wilt dat de hartslag na de inspanning weer teruggaat naar het normale niveau. Als je ’s avonds nog druk met je werk bezig blijft, komt de hartslag niet helemaal terug tot een normale hartslag in rust. Ook dát is niet erg als het soms gebeurt. Maar als je weken of maanden geen enkele avond goed tot rust komt, beland je in een soort chronische stresssituatie. Je slaapt minder goed, krijgt vermoeidheidsklachten of burn-out klachten, je komt in een negatieve spiraal terecht.

De enige uitzondering hierop kwam volgens onderzoek voor bij creatieve taken, daarvoor is het soms wel goed om ’s avonds door te blijven puzzelen.”

En wat is de truc, hoe kun je het beste ontspannen?

“Wat het beste werkt, is voor iedereen verschillend. Het kan zijn Netflixseries kijken of een hele avond computergames spelen – je herstelt als je daarbij je werk helemaal vergeet. Ik ga zelf elke dag een uur wandelen. Soms met iemand samen, dan maken we de afspraak: we praten niet over werk. Als je gaat sporten maar je blijft aan je werk denken, herstel je alsnog niet.

Loskomen van je werk is niet zo gemakkelijk. Je kent vast het fenomeen dat als je op vakantie gaat nadat je het heel druk hebt gehad, dat het een paar dagen duurt voordat je in vakantiemodus bent. En als je op vakantie dagelijks je mails blijft beantwoorden, kom je nooit op dat punt van herstel.  

Ik denk dat je in deze periode grote verschillen ziet: tussen mensen die goed kunnen herstellen van het thuiswerken, en mensen die hun werk niet kunnen loslaten. Deze skill om te kunnen ontspannen, zal steeds belangrijker worden in de toekomst. Werk zal toch nooit meer helemaal hetzelfde zijn, een kantoor zal meer een ontmoetingsplek worden dan een plek waar je altijd zit.”