Europa moet flink investeren om jong talent te behouden

Bredenoord: "Als we effectief willen blijven in onderzoek en innovatie dan moeten we alles op alles zetten om jong talent in Europa te behouden. Dat betekent nog veel steviger investeren in onderzoek en innovatie dan we nu doen. Dat is ons unanieme advies aan de Europese Commissie. Opmerkelijk natuurlijk dat in Nederland het kabinet voor een beleid kiest dat daar volledig haaks op staat. Het is echt een wake up call voor Europa, we verliezen relevantie en worden op allerlei manieren ingehaald door andere landen en werelddelen."

De High Level Expert Group presenteerde woensdag 16 oktober het rapport 'Align, Act, Accelerate' met in totaal 12 aanbevelingen hoe verder te gaan met de Europese investeringen in onderzoek en innovatie. 

220 miljard investeren

Het voorstel behelst een pakket aan investeringsmaatregelen van in totaal 220 miljard euro. In de huidige KP 9 Horizon Europe is dat nog 95.5 miljard. Met deze stevige investeringen stelt de HLE Group onder meer voor om talent aan te trekken en te behouden door middel van een verbeterd Marie Skłodowska-Curie Actions MSCA-programma (voor doctoraal en postdoctoraal onderwijs), met inbegrip van een nieuw instrument om de carrière van jonge onderzoekers te bevorderen ("Choose Europe"). Essentieel hierbij is een nieuw systeem voor het toekennen van startersbeurzen, in lijn met de nieuwe aanpak die we in Nederland Erkennen & Waarderen noemen.

Daarnaast adviseren de experts dat ook de bedrijven de investeringen moeten verhogen. De private sector zou via allerlei initiatieven iedere publieke euro moeten matchen met bijna 4 euro. Bovendien moeten alle nationale overheden extra gaan investeren in onderwijs en onderzoek; verschillenden landen lopen nog flink achter bij het percentage van 3% van GDP/bbp, waaronder Nederland nu 2,3.)  

Naast deze specifieke financiële prikkels doen de experts van de HLE Group nog een aantal andere aanbevelingen zoals het instellen van twee nieuwe Europese raden, éen voor Concurrentievermogen en één voor het aanpakken van grote maatschappelijke problemen zoals de energietransitie, sociale innovatie en groeiende ongelijkheid, de Societal Challenges Council. 

Cruciale rol voor wetenschap

Bredenoord, als enige lid van de HLE Group met een achtergrond in de sociale- en menswetenschappen, benadrukt het belang hiervan: "Wetenschap kan een cruciale rol spelen in het bedenken en vormgeven van oplossingen voor de grote maatschappelijke vraagstukken, maar dan moet je de voorwaarden en financiering van dat onderzoek wel goed organiseren. Echte interdisciplinariteit mogelijk maken en nieuwe, inclusievere vormen van het erkennen en waarderen van wetenschappers. De Societal Challenges Council kan dit aanjagen. De HLE Groep benadrukt daarbij de cruciale rol van de Social Sciences and Humanities."

Dual use

Andere opmerkelijke aanbeveling van de HLE Group is die voor zogeheten Dual Use: accepteer Dual Use – het feit dat feitelijke elke vorm van wetenschap ook gebruikt kan worden voor miliatire doeleinden - als onvermijdelijk en maak er echt tweerichtingsverkeer van. Bredenoord: "De grens tussen research voor publieke of militaire doeleinden zijn eigenlijk niet te beheersen. De snelle ontwikkeling van bijvoorbeeld Kunstmatige Intelligentie of alles rondom energie en klimaatadaptatie gaat razend snel en is zowel publiek als militair van groot belang."

Horizon Europe is werelds grootste publieke programma voor onderzoek en innovaties en wil de academische wereld en bedrijfsleven uitdagen om samen oplossingen te bedenken voor maatschappelijke vraagstukken die in heel Europa spelen.