Peerfeedback

In de context van samenwerking tussen studenten binnen cursussen die gericht zijn op bijdragen aan maatschappelijke verandering is peerfeedback een onmisbaar hulpmiddel om het leren en de persoonlijke groei te bevorderen. Peerfeedback houdt in dat studenten, als gelijken binnen een onderwijsgroep, informatie geven en ontvangen over elkaars prestaties of begrip. Dit proces is ontworpen om de kloof tussen de huidige staat en de gewenste resultaten van hun bijdragen aan groepswerk te overbruggen.

Peerfeedback is informatie die door een medestudent wordt gegeven met betrekking tot aspecten van iemands prestaties of begrip met als doel het verschil tussen de huidige en de gewenste stand van zaken te verkleinen, en omvat twee samenhangende componenten, namelijk feedback geven en feedback ontvangen.

Waarom peerfeedback?

Peerfeedback is een waardevol leermiddel dat verder gaat dan de traditionele feedback van de docent. Peerfeedback maximaliseert de mogelijkheden om het leertraject van studenten te begeleiden, bevordert de zelfstandigheid en professionele competenties van studenten en kan worden uitgevoerd op heel eenvoudige tot zeer uitgebreide manieren.

Door de kunst van het geven en ontvangen van opbouwende feedback onder de knie te krijgen, bevorderen studenten niet alleen hun eigen ontwikkeling, maar dragen ze ook aanzienlijk bij aan de collectieve vooruitgang van de groep. Deze wederzijdse uitwisseling van inzichten is vooral cruciaal in omgevingen die gericht zijn op maatschappelijke impact, waar het begrijpen van verschillende perspectieven en het verbeteren van samenwerkingsvaardigheden essentieel zijn voor het creëren van zinvolle verandering.

Peerfeedback is belangrijk voor de student die feedback ontvangt en/of geeft.

Hoe?

Maak peerfeedback tot een integraal onderdeel van de cursusopzet. Pas peerfeedback toe in de hele cursus in plaats van alleen aan het einde en zorg ervoor dat deze een directe toegevoegde waarde heeft voor de taak of opdracht. 

Richtsnoer voor docenten:

1. Noem en benadruk het belang van peerfeedback

Deze verhoogt de betrokkenheid van studenten en managet hun verwachtingen.

Hoe werkt het?

- Onderzoek de ervaringen van studenten met peerfeedback en ga in op hun zorgen.

- Leg uit wat de voordelen van peerfeedback zijn voor hun leerproces en de ontwikkeling van professionele vaardigheden.

Leidende vragen:

Peerfeedback introduceren

A: Hoe kan ik peerfeedback introduceren om het belang ervan voor het leerproces te benadrukken?

B: Welke activiteiten of discussies kan ik op gang brengen om de eerdere ervaringen van studenten te onderzoeken en eventuele zorgen over peerfeedback weg te nemen?

Voordelen benadrukken

A: Welke specifieke voordelen van peerfeedback (bijvoorbeeld betrokkenheid, ontwikkeling van vaardigheden enzovoort) moet ik benadrukken bij studenten?

B: Hoe kan ik de impact van effectieve peerfeedback op leren en professionele groei illustreren?

1. Uitleg over peerfeedback

Peerfeedback kan op drie verschillende niveaus worden gegeven: a) taak (taken volbrengen en verbeteren), b) proces (strategieën en benaderingen verbeteren) en c) zelfregulatie (leerprocessen controleren en aanpassen). Peerfeedback beantwoordt drie vragen:

- Feedup: Waar ga ik naartoe (doelen en verwachtingen verduidelijken)?

- Feedback: Waar sta ik? (reflecteren op huidige vooruitgang)

- Feedforward: Wat is de volgende stap? Hoe bereik je dat? (strategieën voor verbetering voorstellen)

Peerfeedback kan in verschillende vormen worden gegeven: (niet) gelijktijdig, door schriftelijke/ mondelinge uitwisselingen en in verschillende opstellingen (met z’n tweeën, tussen of binnen groepen).

Leidende vragen:

Niveaus en vragen begrijpen

A: Hoe leg ik de drie niveaus van peerfeedback uit (taak, proces, zelfregulatie) om ervoor te zorgen dat de studenten het onderscheid ertussen en het doel ervan begrijpen?

B: Welke voorbeelden of oefeningen kan ik gebruiken om de begrippen feedup, feedback en feedforward uit te leggen aan mijn studenten?

Vormen en opstellingen

A: Hoe leg ik de drie niveaus van peerfeedback uit (taak, proces, zelfregulatie) om ervoor te zorgen dat de studenten het onderscheid ertussen en het doel ervan begrijpen?

B: Welke voorbeelden of oefeningen kan ik gebruiken om de begrippen feedup, feedback en feedforward uit te leggen aan mijn studenten?

1. Studenten trainen of begeleiden in het geven/ontvangen van feedback

*Feedback geven

Studenten moeten getraind worden in het bepalen van criteria en het geven van feedback (Sluijsmans, Brand-Gruwel & Merriënboer, 2002):

- Zorg voor een gevoel van veiligheid in de groep (feedback geven vereist vertrouwen tussen medestudenten)

- Deel richtsnoeren voor het geven van feedback (zie richtsnoeren)

- Maak gebruik van duidelijke en concrete rubrics (kunnen samen worden gemaakt) met criteria die verband houden met de leerdoelen

- Deel goede en slechte voorbeelden van peerfeedback

- Evalueer de (algemene) kwaliteit van de feedback die tussen medestudenten wordt gegeven om vaardigheden in het geven van peerfeedback te ontwikkelen

**Feedback ontvangen

Studenten moeten worden getraind in het ontvangen van feedback. Feedback waar niets mee gedaan wordt, kan niet effectief zijn (Gielen, Peeters, Dochy, Onghena & Struyven, 2010):

- Het doel en het proces van feedback leren waarderen (toegevoegde waarde)

- De emotionele impact van feedback leren gebruiken (emoties herkennen)

- Leren om actie te ondernemen naar aanleiding van feedback (reflecteren op ontvangen feedback)

Belangrijk: peerfeedback mag geen onevenredige emotionele belasting veroorzaken voor de gever of ontvanger en het proces van het geven van peerfeedback moet stimuleren en tot nadenken stemmen, zodat de gever van de feedback er zoveel mogelijk baat bij heeft. 

Leidende vragen

Feedback geven

A: Welke richtsnoeren en rubrics zal ik geven om studenten te helpen opbouwende kritiek te geven op het werk van hun medestudenten?      

B: Hoe kan ik een klassikale omgeving creëren waarin vertrouwen en openheid worden bevorderd, wat essentieel is voor effectieve peerfeedback?

C. Hoe kan ik voorbeelden van zowel effectieve als ineffectieve feedback geven om te zorgen dat studenten het beter begrijpen?

Feedback ontvangen

A: Hoe bereid ik studenten voor op het constructief ontvangen van feedback, waaronder het omgaan met emotionele reacties?

B: Welke strategieën of tools zal ik gebruiken om de studenten te helpen nadenken over en handelen op basis van de feedback die ze krijgen?

Feedbackpraktijken monitoren en aanpassen

A: Hoe houd ik toezicht op het proces van peerfeedback om ervoor te zorgen dat de feedback opbouwend en eerlijk en emotioneel niet te belastend is?

B: Welke mechanismen zal ik invoeren om feedback te verzamelen over het proces van peerfeedback zelf, zodat ik dit kan aanpassen en verbeteren?

Richtsnoeren voor studenten

Als docent kun je dit document van één pagina afdrukken en uitdelen aan de studenten. 

Gids over peerfeedback voor studenten:

Feedback is een cruciaal onderdeel van het leerproces dat ons inzicht geeft in onze sterke en zwakke punten en verbeterpunten. Effectief feedback geven en ontvangen is een vaardigheid die je met oefening kunt verbeteren. Deze gids helpt je om het proces van peerfeedback succesvol te doorlopen.

Hoe geef je peerfeedback?

• Wees specifiek (niet vaag en niet generaliseren): specifieke feedback geven is altijd beter dan te algemeen blijven. Gebruik concrete voorbeelden in plaats van commentaar te geven op het werk als geheel. 
• Vanuit een ik-perspectief (gebruik niet-oordelende taal): "Ik vind..." of "Iets om over na te denken voor de volgende keer..." zijn enkele voorbeeldzinnen die je kunt gebruiken.
• Focus op het werk, niet op de persoon.
• Maak goed gebruik van de rubric: Zorg ervoor dat je de rubric/criteria begrijpt en gebruik deze als handleiding.
• Zorg voor een goede balans tussen tips en positieve feedback
• Stel prioriteiten! Geef je medestudent niet te veel informatie.

Stappen voor het geven van feedback: 

1. Zet de toon: vind het juiste moment en de juiste plek. Begin met een positieve opmerking, leid het gesprek in.
2. Wat: deel je observaties.

Voorbeeld: "Het viel me op dat je aan het begin van de feedbackronde meteen mijn belangrijkste verbeterpunten benoemde."

1. En dan: vertel wat het met je deed. 

Voorbeeld: "Dit overviel me nogal en maakte me wat onzeker, omdat ik het niet had verwacht. Ik had het fijner gevonden als je iets minder direct was geweest."

1. Wat nu: feedforward: stel voor wat ze in het vervolg zouden kunnen doen.

Voorbeeld: "De volgende keer dat je feedback geeft, zou je met een positieve opmerking kunnen beginnen om een meer open en vriendelijke sfeer te creëren. Dit kan helpen om het gesprek soepeler op gang te brengen."

Feedback ontvangen:

• Actief luisteren: luister met het doel om de inbreng van de ander echt te begrijpen, in plaats van te proberen antwoord te geven of jezelf te verdedigen. 
• Emotioneel bewustzijn: erken dat feedback emoties en een defensieve houding kan oproepen. Onthoud dat de kritiek gericht is op je werk, niet op jou als persoon.
• Vraag om verduidelijking: voer open discussies door vervolgvragen te stellen om diepere inzichten en context te krijgen.
• Stappen om actie te ondernemen: neem de tijd om de feedback te verwerken en noem vervolgens specifieke acties om gedrag aan te passen of te versterken.
• Waardering: bedank de feedbackgever voor zijn of haar bijdrage aan jouw groei door zijn of haar waardevolle inzichten.