De meeste docenten beschouwen beoordeling voor leren (formatief) en beoordeling van leren (summatief) als een kernonderdeel van het lesgeven en het onderwijsprogramma omdat het studenten helpt zich te concentreren op hun leren. Beoordeling in impactgedreven onderwijs moet zo ontworpen worden dat het nauw aansluit bij de niet duidelijk omlijnde uitdagingen en contexten waarmee studenten te maken krijgen wanneer ze proberen een positieve impact op de maatschappij te hebben.
Een van de krachtigste manieren om de productieve betrokkenheid van studenten bij het leren te bevorderen, is door authentieke beoordelingen te ontwerpen die studenten waarde en betekenis bieden die verder gaan dan alleen het behaalde cijfer. Bij authentieke beoordeling binnen impactgedreven onderwijs gebruiken studenten hun vaardigheden en kennis en passen ze deze toe om maatschappelijke urgenties aan te pakken en op een zinvolle manier te reflecteren op hun leerproces. Constante, doorlopende beoordeling moet gebruikt worden om de leerervaring van studenten te verbeteren en aan te passen en mag niet alleen gebruikt worden om cijfers te geven. Dit document is bedoeld als leidraad voor docenten om beoordeling voor leren effectief in te zetten. Kijk voor een praktisch voorbeeld naar de minor Impact Space.
Waarom:
Bij impactgedreven onderwijs leren studenten reflecteren op hun eigen (normatieve) standpunt en persoonlijke en professionele waarden in het licht van maatschappelijke vraagstukken. Ze krijgen de mogelijkheid en worden uitgedaagd om vaardigheden te ontwikkelen die centraal staan bij het effectief aanpakken van maatschappelijke problemen en worden gestimuleerd om benaderingen te ontwikkelen om met het betreffende probleem om te gaan. Bij academische kennis zijn de beoogde leerresultaten uitgeschreven en gemakkelijk herkenbaar, maar bij impactcompetenties is er het probleem van "welke resultaten te meten en hoe ze te meten", omdat de resultaten uiteenlopend en onvoorspelbaar kunnen zijn. Dit maakt het erg lastig om erachter te komen, vooral wanneer van docenten wordt verwacht dat ze constructieve afstemming en duidelijke criteria en cijferomschrijvingen bieden (Chan, 2022). Ondanks de uitdagingen moeten docenten prioriteit geven aan authentieke beoordeling als een formatief instrument voor het stimuleren van de vooruitgang en ontwikkeling van studenten bij het aanpakken van maatschappelijke urgenties in de echte wereld, het bevorderen van zinvolle reflectie waarmee het begrip wordt verdiept, gebieden voor groei in kaart worden gebracht en kritieke vaardigheden worden gevormd die essentieel zijn voor effectieve betrokkenheid bij uitdagingen in de echte wereld.
Hoe:
Om het impactvermogen van studenten te ontwikkelen, vraagt impactgedreven onderwijs om beoordelingsmethoden (dat wil zeggen integrale en/of portfoliobeoordeling) die studenten inzicht verschaffen in hun leerproces, hun fouten en de uitdagingen in hun ontwikkeling.
Er zijn vijf principes van zinvolle beoordeling die in overweging moeten worden genomen:
- De beoordeling afstemmen op pedagogische overtuigingen en resultaten
- De beoordeling afstemmen op de leerresultaten (zie beoordelingsplan)
- Krachtige feedback geven (zie feedback)
- Gebruikmaken van authentieke beoordeling
- Beoordelen met het juiste doel voor ogen
Een effectief beoordelingsplan is cruciaal om zinvolle leerervaringen te garanderen en de groei van studenten te bevorderen. Door vast te houden aan de vijf basisprincipes kunnen docenten ervoor zorgen dat het beoordelingsplan zowel afgestemd als goed onderbouwd is.
Leidende vragen:
Voorbeeld:
Onderzoeksvraag over duurzaamheid: "Hoe kan de invoering van hernieuwbare energiebronnen in stedelijke omgevingen leiden tot duurzaamheid op de lange termijn?"
1. Hoe kun je je beoordeling afstemmen op je pedagogische overtuigingen?
Denk na over je pedagogische overtuigingen en aannames over leren: wat bedoel je met leren? Denk na over waarom je beoordeelt: wat is je doel en intentie achter de beoordeling?
"De beoordeling afstemmen op mijn pedagogische overtuigingen houdt in dat ik ervoor zorg dat beoordelingsmethoden de kernprincipes van ervaringsgericht leren en kritisch onderzoek weerspiegelen. Ik geloof in het stimuleren van een studielandschap waarin studenten actief bezig zijn met het toepassen van theoretische concepten op problemen in de echte wereld. Daarom zijn de beoordelingen zo ontworpen dat ze de nadruk leggen op praktische toepassing en probleemoplossende vaardigheden, zoals het onderzoeken van duurzaamheidskwesties en het voorstellen van bruikbare oplossingen."
"Mijn pedagogische overtuigingen zijn gebaseerd op het idee dat leren een dynamisch proces is van verkennen, ontdekken en reflecteren. Ik zie leren niet alleen als het verwerven van feiten of informatie, maar eerder als een transformerende reis waarbij nieuwe kennis wordt samengevoegd, vraagtekens bij aannames worden gezet en vaardigheden op het gebied van kritisch denken worden ontwikkeld. In mijn klas omvat leren zowel cognitief begrip als praktische toepassing, waardoor studenten zinvolle verbanden tussen theorie en praktijk kunnen leggen."
"Het doel achter de beoordeling in mijn cursussen is tweeledig: evalueren hoe goed studenten de concepten van milieuwetenschappen beheersen en hun vermogen om kritisch en creatief na te denken over uitdagingen op het gebied van duurzaamheid bevorderen. Beoordelingen dienen als mogelijkheden voor studenten om hun begrip aan te tonen door middel van praktische toepassingen, onderzoek en analyse. Door het vermogen van studenten om theoretische kennis toe te passen op scenario’s uit de echte wereld te beoordelen, streef ik ernaar hen voor te bereiden op toekomstige inspanningen in leidinggevende functies op het gebied van milieuwetenschappen en duurzaamheid."
2. Hoe is de beoordelingsmethode afgestemd op de leerresultaten?
Welke kennis, vaardigheden en competenties wil je dat de studenten laten zien? Hoe kunnen de studenten inzicht geven in hun ontwikkeling; welke methoden (bijvoorbeeld portfolio’s, reflectieve dagboeken, observaties) sluiten het beste aan bij de aard van de onderwijsactiviteit?
"De beoordelingsmethode kan bestaan uit een onderzoeksproject waarbij studenten uitdagingen op het gebied van duurzaamheid in hun lokale gemeenschap onderzoeken en op feiten gebaseerde oplossingen voorstellen. Op deze manier is de methode nauw verbonden met de leerresultaten om ervoor te zorgen dat studenten niet alleen theoretische begrippen begrijpen, maar ook praktische vaardigheden ontwikkelen die in scenario’s in de echte wereld kunnen worden toegepast."
"Wat kennis betreft, wil ik dat studenten laten zien milieuwetenschappelijke concepten goed te begrijpen, waaronder de dynamiek van ecosystemen, het beheer van hulpbronnen en strategieën om de klimaatverandering tegen te gaan. Naast het verwerven van kennis wordt met het project ook het vermogen van studenten om data te analyseren, bewijsmateriaal te evalueren en bevindingen effectief te communiceren beoordeeld. Daarnaast wil ik het kritisch denkvermogen, het probleemoplossend vermogen en de communicatieve vaardigheden van studenten ontwikkelen. Door deel te nemen aan onderzoeksprojecten en gezamenlijke discussies doen studenten praktische ervaring op in het toepassen van theoretische kennis om complexe duurzaamheidskwesties aan te pakken en haalbare oplossingen voor te stellen."
"Studenten kunnen inzicht in hun ontwikkeling geven via verschillende methoden die aansluiten bij de aard van de onderwijsactiviteit. Reflectieve dagboeken vullen dit bijvoorbeeld aan door studenten aan te moedigen om na te denken over hun onderzoeksproces, de uitdagingen te identificeren die ze tegenkwamen, de strategieën die ze gebruikten, en de geleerde lessen. Deze dagboeken bieden studenten een platform om hun leerervaringen kritisch te evalueren, verbeterpunten in kaart te brengen en doelen voor toekomstige groei te stellen. Daarnaast bieden observaties door medestudenten en groepsdiscussies studenten de mogelijkheid om feedback te krijgen van hun medestudenten en om nieuwe perspectieven op hun leerproces op te doen."
3. Hoe moet ik de leerresultaten beoordelen?
Hoe ga je de beoordelingscriteria en -rubrics en opstellen? Is de aanpak praktisch en zinvol voor studenten en biedt deze ruimte voor reflectie?
"Het opstellen van beoordelingscriteria en -rubrics wordt vooral een uitdaging als de resultaten uiteenlopend en onvoorspelbaar zijn. In mijn cursus over milieuwetenschappen, waar studenten zich bezighouden met onderzoeksprojecten over complexe duurzaamheidskwesties, kunnen de resultaten sterk uiteenlopen, afhankelijk van de aard van het project en de specifieke context. Om deze uitdaging aan te gaan, zijn rubrics ontworpen met flexibiliteit in gedachten, gericht op overkoepelende competenties zoals kritisch denken, probleemoplossend vermogen en communicatieve vaardigheden in plaats van starre prestatiecriteria."
"Voor het maken van rubrics worden aanpasbare kaders gecreëerd die geschikt zijn voor verschillende resultaten en prestatieniveaus. In plaats van vooraf gedefinieerde prestatieniveaus kunnen rubrics descriptoren bevatten die ruimte laten voor interpretatie en aanpassing op basis van de unieke kenmerken van elk project. Dankzij deze flexibiliteit kunnen studenten hun individuele sterke punten en creativiteit laten zien en toch voldoen aan de algemene beoordelingscriteria."
"Ondanks de onzekerheid die inherent is aan het meten van uiteenlopende resultaten, blijft de aanpak praktisch en zinvol voor studenten. Door te focussen op kerncompetenties en kansen te bieden voor zelfbeoordeling en reflectie, krijgen studenten een beter inzicht in hun sterke punten en verbeterpunten. Bovendien moedigt de flexibele aard van de rubrics studenten aan om hun leerproces in eigen hand te nemen en hun aanpak aan te passen op basis van feedback en veranderende projectvereisten."
| Voorbeeldig | Bekwaam | In ontwikkeling | |
| Onderzoeksvraag | De onderzoeksvraag is duidelijk, gericht en geeft blijk van een diepgaand begrip van de relatie tussen klimaatverandering en biodiversiteit. | De onderzoeksvraag is grotendeels duidelijk en geeft blijk van begrip, maar mist soms specificiteit of focus. | De onderzoeksvraag is vaag of onduidelijk, waardoor het moeilijk is om de beoogde focus van het onderzoek te onderscheiden. |
| Methodologie | De methodologie is goed ontworpen, geschikt voor de onderzoeksvraag en legt op effectieve wijze relevante data vast. | De methodologie is grotendeels geschikt, maar kan kleine beperkingen hebben in het ontwerp of de uitvoering. | De methodologie is onduidelijk of onvoldoende gedetailleerd, waardoor het niet mogelijk is om effectief data te verzamelen en te analyseren. |
| Data-analyse en -interpretatie | De data-analyse is nauwkeurig en grondig en ondersteunt de getrokken conclusies effectief. Bevindingen worden duidelijk gepresenteerd en logisch geïnterpreteerd. | De data-analyse is grotendeels grondig, maar kan kleine inconsistenties of lacunes in de interpretatie bevatten. | De data-analyse is onvolledig of niet diepgaand genoeg, waardoor het moeilijk is om zinvolle conclusies te trekken uit de bevindingen. |
| Impactbeoordeling | Het onderzoek biedt uitgebreide inzichten in de impact van klimaatverandering op de lokale biodiversiteit, inclusief mogelijke gevolgen en mitigatiestrategieën. | Het onderzoek behandelt belangrijke aspecten van de impact van klimaatverandering op de biodiversiteit, maar mist mogelijk diepgang of ziet bepaalde factoren over het hoofd. | Het onderzoek biedt beperkte inzichten in de impact van klimaatverandering op de biodiversiteit, mist diepgang of ziet belangrijke overwegingen over het hoofd. |
| Communicatie | De onderzoeksbevindingen worden effectief gecommuniceerd, waarbij passend taalgebruik wordt gehanteerd en geschikte beelden worden gebruikt om complexe ideeën over te brengen aan een divers publiek. | De onderzoeksbevindingen zijn grotendeels duidelijk en goed gepresenteerd, maar kunnen kleine problemen met de manier waarop de gegevens zijn geordend of met de duidelijkheid bevatten. | De onderzoeksresultaten zijn onduidelijk of slecht gepresenteerd, waardoor het lastig is de belangrijkste begrippen of bevindingen goed te begrijpen. |
Score: elk criterium krijgt een score op een schaal van 1 tot 4, waarbij 4 staat voor voorbeeldig, 3 voor bekwaam, 2 voor in ontwikkeling en 1 voor onvoldoende.
Aanpasbaarheid: Het rubrickader biedt flexibiliteit bij het beoordelen van uiteenlopende resultaten door brede criteria te bieden die geïnterpreteerd en aangepast kunnen worden op basis van de specifieke kenmerken van elk onderzoeksproject. Deze aanpasbaarheid zorgt ervoor dat studenten eerlijk en uitgebreid worden geëvalueerd, rekening houdend met de uiteenlopende aard van hun werk en de onvoorspelbare resultaten die inherent zijn aan onderzoek naar klimaatverandering en biodiversiteit.
4. Hoe kun je krachtiger feedback geven?
Wordt de feedup, feedback en feedforward op het juiste moment gegeven? Wordt de feedback op het juiste niveau gegeven? (taak, proces, zelfregulatie) Hoe creëer je een veilig studielandschap bij het geven van feedback aan de studenten?
"Het geven van krachtigere feedback vereist een strategische aanpak die verder gaat dan alleen het aanwijzen van fouten of verbeterpunten. In mijn cursus is feedback bedoeld om constructief, specifiek en bruikbaar te zijn, gericht op zowel sterke punten als verbeterpunten. Bij de beoordeling van onderzoeksprojecten kan de feedback bijvoorbeeld bestaan uit complimenten voor een grondige data-analyse en suggesties voor verdere verkenning of verfijning van onderzoeksmethoden. Door gerichte feedback te geven op zowel de inhoud als het proces, worden studenten in staat gesteld om hun begrip en vaardigheden op een zinvolle manier te verbeteren."
"Het op het juiste moment geven van feedup, feedback en feedforward is essentieel om het leerproces en de ontwikkeling van studenten te ondersteunen. In mijn cursus wordt feedup gegeven voorafgaand aan opdrachten of activiteiten, waarbij leerdoelen en verwachtingen worden geschetst om de voorbereiding en aanpak van de studenten te sturen. Feedback wordt onmiddellijk na de beoordelingen gegeven, zodat studenten kunnen nadenken over hun prestaties en onmiddellijk aanpassingen kunnen doen. Daarnaast wordt er feedforward gegeven om studenten te helpen gebieden voor toekomstige verbetering te identificeren en doelen voor hun verdere leerproces te stellen."
"Feedback is afgestemd op de behoeften van studenten op meerdere niveaus, waaronder taak, proces en zelfregulatie. Feedback op taakniveau is gericht op specifieke aspecten van het werk van de student, zoals de nauwkeurigheid van de data-analyse of de helderheid van de communicatie. Feedback op procesniveau gaat dieper in op de aanpak van taken door studenten, waarbij sterke punten en verbeterpunten in onderzoeksmethoden of strategieën voor probleemoplossing worden benadrukt. Feedback op zelfregulatie moedigt studenten aan om na te denken over hun leerstrategieën en metacognitieve vaardigheden te ontwikkelen, waardoor ze hun eigen leerproces beter begrijpen."
"Om een veilig studielandschap te creëren wanneer je feedback geeft aan studenten, moet je zorgen voor vertrouwen, respect en open communicatie. In mijn cursus wordt feedback eerder gezien als een constructief hulpmiddel voor groei dan als een beoordeling van prestaties. Studenten worden aangemoedigd om feedback te zien als een kans om te leren en te verbeteren, en hun perspectieven worden gewaardeerd en gerespecteerd. Daarnaast wordt feedback op een ondersteunende manier gegeven, waarbij de nadruk ligt op het aanmoedigen van de inspanningen van studenten en het erkennen van hun vooruitgang. Door een positieve en vormende feedbackcultuur te stimuleren, voelen studenten zich gesterkt om risico’s te nemen, van fouten te leren en uitmuntendheid na te streven in hun academische inspanningen."
5. Hoe kun je je beoordeling authentieker maken?
Leidt de beoordeling tot een product of prestatie dat/die studenten in het echte leven moeten leveren? Komen de beoordelingsnormen en -criteria overeen met de criteria die in echte beroepssituaties worden gebruikt? Welke beoordelingsstrategieën bieden de beste mogelijkheden voor feedback? Hoe kun je peerfeedback van medestudenten aanmoedigen?
"Om beoordelingen authentieker te maken, moeten taken worden ontworpen die nauw aansluiten bij uitdagingen en ervaringen in de echte wereld. In mijn cursus zijn beoordelingen ontworpen om authentieke scenario’s te simuleren die je tegenkomt in beroepen in de milieuwetenschappen, zoals het uitvoeren van onderzoeken, het ontwikkelen van duurzaamheidsplannen of het presenteren van bevindingen aan stakeholders. Door studenten te betrekken bij taken die de complexiteit en eisen van situaties uit het echte leven weerspiegelen, worden beoordelingen zinvoller en relevanter voor hun toekomstige loopbaan."
"Beoordelingstaken in mijn cursus resulteren vaak in producten of prestaties die studenten in een echte professionele omgeving zouden produceren. Onderzoeksprojecten monden bijvoorbeeld uit in uitgebreide rapporten of presentaties met gedetailleerde bevindingen, analyses en aanbevelingen. Deze producten lijken sterk op de producten die milieuwetenschappers zouden verkrijgen wanneer ze onderzoek doen of bevindingen presenteren aan collega’s of klanten. Door deel te nemen aan authentieke beoordelingstaken doen studenten praktische ervaring en vaardigheden op die rechtstreeks toepasbaar zijn in hun toekomstige loopbaan."
"De beoordelingsnormen en -criteria in mijn cursus zijn zo ontworpen dat ze sterk lijken op die welke in echte beroepssituaties worden gebruikt. Zo worden er bijvoorbeeld rubrics ontwikkeld op basis van industrienormen en beste praktijken, waarin duidelijke verwachtingen voor prestaties en kwaliteit worden geschetst. Door beoordelingscriteria af te stemmen op professionele normen, krijgen studenten inzicht in de verwachtingen en vereisten van hun toekomstige beroepen, waardoor ze voorbereid zijn op een succesvolle loopbaan in de milieuwetenschappen."
"Om peerfeedback aan te moedigen, worden verschillende strategieën gebruikt om een ondersteunend en op samenwerking gebaseerd studielandschap te creëren. Peerreviewsessies waarin de studenten elkaar beoordelen zijn zodanig opgezet dat ze duidelijke richtsnoeren en verwachtingen bieden, zodat de feedback opbouwend is en gericht is op het ondersteunen van de leerdoelen van studenten. Daarnaast kunnen activiteiten in het kader van peerfeedback zodanig worden opgezet dat de studenten de kans krijgen om te oefenen met het effectief geven en ontvangen van feedback, zodat ze hun communicatieve vaardigen en hun vermogen om kritisch te denken kunnen ontwikkelen. Door interactie en samenwerking tussen de studenten aan te moedigen, profiteren ze van verschillende perspectieven en inzichten, wat hun leerervaring verrijkt en constante verbetering bevordert."
Literatuur:
Chan, C.K.Y. (2023). Assessment for experiential learning. Londen en New York: Routledge.