Promotie A. (Annelies) Van Hemelryk

Korte samenvatting van het proefschrift:

Prostaatkanker is wereldwijd een van de meest gediagnosticeerde kankers en treft jaarlijks ongeveer 1,5 miljoen mannen. In vele gevallen is een multimodale behandelingsstrategie nodig, waarbij androgeendeprivatietherapie (ADT) de basis vormt. Helaas treedt er na verloop van tijd resistentie op tegen ADT. Deze gevorderde, castratieresistente vorm van prostaatkanker (CRPC) is tot op heden ongeneselijk. Want ook tegen de huidige vervolgbehandelingen voor CRPC, zoals chemotherapie of hormoontherapie, ontstaat onvermijdelijk resistentie. Om nieuwe en betere behandelingen te ontwikkelen zijn preklinische modellen nodig die het steeds evoluerende klinische landschap van therapieresistente prostaatkanker accuraat representeren. Deze modellen kunnen ons helpen om resistentiemechanismen te ontrafelen en nieuwe (combinatie-)therapieën te testen voor deze patiënten.

Patient-derived xenografts (PDXen) zijn complexe en tijdrovende diermodellen waarbij een stukje tumorweefsel van de patiënt wordt geïmplanteerd in een immuundeficiënte muis, wat daar vervolgens uitgroeit tot een tumor die de oorspronkelijke tumor van de patiënt nauwkeurig representeert. Maar om nieuwe medicijnen sneller te kunnen testen en onderzoeksresultaten sneller te kunnen vertalen naar de kliniek, hebben we ook preklinische modellen nodig die makkelijker te manipuleren te zijn, bijvoorbeeld door het opgroeien van tumorweefsel in in vitro kweeksystemen.

Het onderzoek beschreven in dit proefschrift heeft als doel het preklinisch onderzoek naar CRPC te bevorderen én de klinische vertaling ervan te stimuleren. Dit is op twee onderling verbonden manieren aangepakt: ten eerste door het onderzoeksveld te voorzien van nieuwe en relevante preklinische modellen, zijnde PDXen en driedimensionale organoïden, allen afkomstig van CRPC-patiënten met resistentie tegen diverse behandelingen (deel I), en ten tweede door het implementeren en optimaliseren van in vitro technologieën voor het beoordelen van therapierespons middels deze nieuw ontwikkelde organoïden (deel II).