In de hedendaagse economie komen veel vragen aan de orde die vaak als "filosofisch" worden beschouwd, en veel kernvragen in de filosofie zijn tot op zekere hoogte "economisch". De scheiding van economie en filosofie in volledig gescheiden onderzoeksdomeinen is een relatief recent verschijnsel en grotendeels kunstmatig.
Het Erasmus Institute for Philosophy of Economics (EIPE) is wereldwijd een van de toonaangevende onderzoekscentra in de filosofie van de economie. De belangrijkste raakpunten tussen filosofie en economie liggen op het gebied van theorie, methodologie, rationaliteit en ethiek. Bij EIPE bestuderen we deze vier gebieden vanuit een filosofisch perspectief. Het bijzondere van EIPE is dat we ons daarbij bezighouden met hoe economie in theorie en praktijk door economen wordt beoefend. We maken expliciet, verwoorden en bespreken kritisch wat vaak impliciet blijft in de economische theorie en onderzoeken hoe dit het gebruik ervan in de echte wereld kan beïnvloeden, zoals in de arena van de beleidsvorming.
Theorie
Op het gebied van theorie analyseren we de manier waarop de economie impliciete aannames maakt over de onderliggende ontologie, causaliteit en de relatie tussen het individu en het sociale. Om een perspectief te bieden op economisch onderzoek zoals dat momenteel door de hoofdstroom van economen wordt beoefend, onderzoeken we zowel de geschiedenis van de discipline als heterodoxe benaderingen. De historische perioden en historische economen waarop we ons richten zijn onder meer de vroege macro-economie: Jan Tinbergen, Lionel Robbins, John Maynard Keynes en het Keynesianisme. Wat de heterodoxe benaderingen betreft, zijn wij vooral sterk in evolutionaire en institutionalistische economie en kijken wij meer bepaald naar veralgemeend darwinisme, ontologie, historische specificiteit en evolutionaire speltheorie. Een ander steeds prominenter gebied van onderzoek bij EIPE betreft de theoretische grondslagen en normatieve uitgangspunten van de welvaartseconomie, variërend van de verbreding van de informatieve basis in de welvaartsbeoordeling tot informatie over vrijheid, tot de uitdagingen waarmee de welvaartseconomische theorie wordt geconfronteerd in het licht van recente bevindingen in de gedragseconomie.
Methodologie
Op het gebied van methodologie bestuderen wij de talloze manieren waarop de producten van de economie, zoals voorspellingen, verklaringen en theorieën, tot stand komen met behulp van modellen, experimenten, econometrie en statistische analyse en andere methoden. Bijgevolg zijn de grenzen tussen economie en filosofie hier bijzonder fluïde. Bij EIPE zijn wij gespecialiseerd in onderzoek op vrijwel alle gebieden van methodologie, waaronder wetenschappelijke verklaring, causaliteit en causale inferentie, meting, experimenten, gedachte-experimenten en simulatie, case studies, modellen en idealisering.
Rationaliteit
Op het gebied van rationaliteit en beslissingstheorie bestuderen wij voorkeuren en keuzes van individuen en groepen, zoals geanalyseerd in de verschillende takken van de rationele en sociale keuzetheorie. Deze takken, met name de individuele beslissingstheorie, speltheorie en sociale keuze, vormen een belangrijke bouwsteen van de moderne micro-economie en welvaartsanalyse. Wij analyseren in hoeverre economische theorie kan worden gebouwd op rationele keuzetheorie en welke beperkingen een dergelijke benadering met zich meebrengt. Leden van EIPE zijn specifiek geïnteresseerd in modellen van agency en voorkeursvorming, sociale keuzetheorie en modellen van deliberatie, alsmede intertemporele besluitvorming en speltheorie.
Ethiek
Bij EIPE dragen we op verschillende manieren bij aan onderzoek op het gebied van ethiek en economie. Dit gebied omvat twee belangrijke onderzoeksgebieden bij EIPE: Ten eerste putten we uit de politieke filosofie om de normatieve implicaties van marktuitkomsten te bespreken in het licht van onder meer verdelende rechtvaardigheid, billijkheid, gelijkheid, vrijheid en duurzame ontwikkeling. Ten tweede bestuderen wij hoe theorieën, concepten en feiten in de economie ethische verbintenissen veronderstellen, zoals de impliciete morele oordelen in economische metingen, die de doelstellingen van de economie als wetenschap rechtvaardigen. Een deel van het onderzoek bij EIPE bevindt zich op het terrein van de "Formele Ethiek", een bloeiend vakgebied in de literatuur waar filosofen en economen met elkaar samenwerken en formele middelen gebruiken, zoals axiomatica of speltheorie, om licht te werpen op ethische problemen.
Bij EIPE vinden we dat filosofisch onderzoek naar de methodologische en fundamentele aspecten van de economie in nauw contact moet staan met de economie. EIPE-leden dragen bij aan onderzoek op al deze vier onderzoeksgebieden door het organiseren en presenteren op internationale workshops en conferenties, en het publiceren in toonaangevende tijdschriften.
Projecten
Inequality against Freedom
How much is enough?
ENCODE
Instituten
Erasmus Institute for Philosophy and Economics
Staf
- Constanze Binder
- Christopher Clarke
- Laura Garcia Portela
- Conrad Heilmann
- Giulia Napolitano
- Frederik Van De Putte
- Jack Vromen
- Nicholas Vrousalis
- Stefan Wintein
PhD/Postdoc
- Lee Elkin
- Måns Abrahamson
- Gergana Boncheva
- Annalisa Costella
- Savriel Dilingh
- Elisabetta Gobbo
- Benjamin Mullins
- Nicolien Janssens
- Erica Yu
Fellows
- Roger Backhouse
- Erwin Dekker