ESPhil viert haar 50e verjaardag; een terugblik op het lustrum

Hub Zwart, de decaan van ESPhil, verwelkomde de aanwezigen van het symposium in het Theilgebouw met een openingsspeech, waarin hij ESPhil typeerde als een constructief knooppunt van samenwerkingen binnen de universiteit. "ESPhil fungeert als kritische sparringspartner die andere faculteiten en disciplines scherphoudt, niet alleen met fundamentele vragen, maar ook met haar bijdrage aan het publieke debat," aldus de decaan. De filosofische faculteit vervult daarmee een “onmisbare en verbindende rol."

Vervolgens feliciteerde rector magnificus Annelien Bredenoord de faculteit via een opgenomen videobericht. “Misschien noemen studenten ons nu boomers, maar dat zijn we niet,” grapte Bredenoord, die zelf ook hoogleraar bij ESPhil is. ESPhil behoort namelijk tot de generatie “pragmaten” – ‘ontstaan’ tussen 1971 en 1985 - en Bredenoord lauwerde dan ook de betrokkenheid van ESPhil op de actualiteit en de samenleving, wat de rector magnificus “denken met opgestroopte mouwen” noemde.

Als derde op het programma stond de nestor van ESPhil, dr. Awee Prins, die in een memorabele toespraak de soms precaire existentiële conditie van de faculteit uiteenzette. In haar vijftigjarig bestaan is zij, door fusie of via andersoortige “genadeloze” pogingen, meerdere malen bedreigd door opheffing. De faculteit zou volgens sommigen te veel geld kosten, of simpelweg te weinig bijdragen. Maar volgens een persoonlijke theorie van Prins is er sinds de jaren ‘70 ook een maatschappelijke en tevens academische tendens om “niet meer goed voor onze moeders te zorgen”, waarbij de filosofie als ‘moeder van alle wetenschappen’ eveneens op de tocht zou komen te staan. Ondanks deze gevaren wist ESPhil, soms met spannende politieke en beleidsmatige kunstgrepen (tot de Eerste Kamer aan toe), tóch telkens door de gevaren heen te komen. Hoopvol afsluitend stelt Prins dat de toekomst van filosofie aan de EUR “zo helder is dat je een zonnebril moet dragen”.

De volledige toespraak van Awee Prins is hieronder te downloaden.

Na een korte pauze volgde een panelgesprek waarin door een gevarieerd panel, bestaande uit senior en junior staf, werd gesproken over het verleden, het heden en de toekomst van de faculteit. Aan het woord kwamen Jamie van der Klaauw, Ruby Knipscheer, Wiep van Bunge, en Liesbeth Noordegraaf-Eelens. Allen waren het eens over het belang van filosofie binnen en vooral buiten de muren van de academie. Door middel van stages kunnen studenten bijvoorbeeld gekoppeld worden aan maatschappelijke thema’s, vertelde professor Noordegraaf-Eelens, en door te filosoferen met basisschoolkinderen draagt tutor Ruby Knipscheer al vroeg bij aan burgerschapsvorming. Soortgelijke ontwikkelingen maken en houden filosofie toegankelijk voor het grote publiek.

Tot slot bracht spoken word-artiest en alumnus Lev Avitan met zijn optreden ‘Poëtica van het Vele’ de gemoederen in vervoering. Met welvende volzinnen reflecteerde hij op hoe zijn studie filosofie hem als mens vormde en als bron van hoop en inspiratie zijn denken en kunst blijvend beïnvloedt. 

Na dit filosofische en kunstzinnig intermezzo volgde een receptie en later op de avond waren staf en oud-collega's genodigd om deel te nemen aan een barbecue, waarbij tevens een groot gipsen kunstwerk van Erasmus werd onthuld. Het beeld is inmiddels geplaatst op de faculteit. Dat zijn geest maar over de faculteit mag waken. Op nog eens 50 jaar filosofie!