De Spinozafietsroute is een tocht door Amsterdam met een bijbehorende podcast. Behalve over de Nederlandse filosoof leer je ook over de natuur en je verhouding hiertoe. Lees meer over de reportage die Trouw maakte met Henri Krop en Nanda van Bodegraven.
Emeritus hoogleraar Henri Krop ging samen met Trouw en filosoof Nanda van Bodegraven op de fiets op pad in Amsterdam om Spinoza in Amsterdam, en eigenlijk in alles te ontdekken.
"Filosoof Benedictus de Spinoza (1632-1677) was een zoon van Portugees-Joodse migranten. Hij werd beroemd om zijn ideeën over God: voor hem valt die samen met de natuur. Ook schreef hij veel over vrijheid: hij vond dat iedereen mocht denken en geloven wat hij of zij wilde. In zijn tijd was dat een nieuw en radicaal geluid. Zowel in kerken als in de joodse gemeenschap werd zijn werk als gevaarlijk gezien. In 1656 werd in de Portugese synagoge een banvloek uitgesproken over Spinoza, vanwege ‘abominabele ketterijen’.
Langs het huis van Spinoza
“Klimaatopwarming is een van de grootste uitdagingen voor het voortbestaan van de mens”, zegt Van Bodegraven. “Daarom moeten we zuinig zijn op de aarde. Je kunt beter van je eigen stad of land genieten in plaats van naar elders te gaan met het vliegtuig. Er zijn binnen Amsterdam nog genoeg plekjes, verhalen en inzichten te ontdekken.”
Op naar het volgende punt, stellen ze voor. Na zo’n vijf minuten fietsen trapt Krop plotseling op de rem. Van Bodegraven botst bijna tegen hem op, maar kan nog net uitwijken. “Kijk eens”, roept Krop. ”Daar woonde Spinoza vroeger.” Hij wijst richting de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein. “Daar zit ironisch genoeg nu een rooms-katholieke kerk.” Tussen 1837 en 1841 werd deze imposante kerk gebouwd, maar daarvoor stond hier het huis waar de Spinoza’s vroeger woonden.
“Spinoza leverde felle kritiek op de uitleg van de Bijbel door zijn tijdgenoten”, vertelt de Spinozakenner. “Zijn boeken waren in die tijd dan ook verboden.” Hij legt uit dat volgens Spinoza Bijbelse profeten niet namens God spraken, maar dat zij gewone mensen waren met een grote verbeeldingskracht. Spinoza ging in tegen het heersende idee van een bovennatuurlijke God die losstaat van de aardse werkelijkheid. “Volgens Spinoza kan God niet ingrijpen, belonen of straffen.”
- Meer informatie
Lees het gehele artikel op de website van Trouw.
- Gerelateerde content
