De Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) kent sinds enige tijd nieuwe wetgeving om de lichamelijke integriteit en de persoonlijke levenssfeer van patiënten te beschermen en te waarborgen bij dwangverpleging. De vrijheidsbeperkingen zijn namelijk fors. De Inspectie krijgt een steeds beter beeld van de mate waarin de zorginstellingen de nieuwe wetgeving implementeren. André den Exter, universitair hoofddocent Gezondheidsrecht aan Erasmus School of Law, benadrukt het belang van deze transparantie over spoedopnamen, dwangmedicatie en over dwangmaatregelen. Tegelijkertijd klagen de GGZ-instellingen over de hoge administratiedruk.
De ‘Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg’ en de ‘Wet zorg en dwang met betrekking tot dwangverpleging’ zijn ruim een jaar geleden in werking getreden. Het is nog te vroeg om de vraag te beantwoorden of de doelstelling, het bieden van rechtsbescherming bij de gedwongen opname en behandeling, is behaald. Transparantie door GGZ-instellingen is vereist om die vraag te kunnen beantwoorden, zodat de Inspectie hier een gedegen rapport over kan opstellen.
Extra lasten en hogere kosten
De instellingen moeten periodiek informatie kunnen aanleveren over de noodzaak, aard en duur van de verplichte of onvrijwillige zorg. “Nieuw is ook de meldplicht van de zorgaanbieder bij een gegrond vermoeden van een ernstige tekortkoming bij de uitvoering van de verplichte zorg. De vraag is alleen of die melding daadwerkelijk plaatsvindt en vooral wat de Inspectie daarmee doet”, aldus Den Exter.
Zorgpersoneel in de sector klaagt over de toegenomen administratieve lasten en dat deze lasten mogelijk leiden tot hogere kosten. Den Exter beaamt echter dat deze nadelige neveneffecten niet opwegen tegen de voordelen van degelijke rechtsbescherming. Een correcte toepassing van de nieuwe wetgeving en de bevoegdheden is essentieel voor die bescherming. “Gezien de beperkte ervaringen sinds de inwerkingtreding zal het niet verbazen dat het daar nogal eens aan schort. (…) Bijscholing van hulpverleners over het nieuwe zorgregime is dan ook cruciaal, net als de inzet van patiënten vertrouwenspersonen ter ondersteuning van de kwetsbare personen”, aldus Den Exter.
- Universitair Hoofddocent
- Meer informatie
Klik hier voor het hele opiniestuk van André den Exter in het NRC.