Erasmus School of Law biedt vanaf maart een nieuw keuzevak aan waarin de dynamiek van sport, recht en ondernemerschap samenkomen. Roberto Branco Martins, advocaat en docent Sportrecht aan Erasmus School of Law, neemt studenten mee in de juridische en economische structuren van de sportsector. Het vak belicht hoe sportorganisaties steeds vaker als ondernemingen worden beschouwd en hoe zij zich moeten houden aan algemene wet- en regelgeving. In dit artikel licht Branco Martins toe hoe actuele thema’s, zoals transfers, governance en het recente Diarra-arrest, aan bod komen en studenten voorbereiden op de juridische uitdagingen in de sportindustrie.
“Het idee achter dit vak is om studenten een compleet en realistisch beeld te geven van de juridische en economische structuur van de sportsector”, legt Branco Martins uit. “Waar sport lange tijd als een bijzondere sector werd gezien, is de trend nu duidelijk: clubs en bonden worden steeds vaker als ondernemingen beschouwd die zich aan algemene wetgeving moeten houden, als regels over mededinging, arbeidsrecht en contractvrijheid. Dat spanningsveld tussen de unieke kenmerken van de sportwereld en de juridische kaders waarbinnen deze functioneert, staat centraal in dit vak.”
De brug tussen recht en sport
Het bijzondere karakter van dit vak ligt volgens Branco Martins in de combinatie van academische diepgang en praktijkgerichte inzichten. Zo krijgen studenten colleges van vier hoogleraren, aangevuld met gastsprekers uit de industrie. “We behandelen thema’s zoals governance, transfers, arbeidsrecht, contracten en arbitrage, en plaatsen deze in de context van actuele ontwikkelingen”, aldus Branco Martins. “Daarnaast neem ik mijn ervaring uit de advocatuur mee de collegezaal in. Dat betekent dat we niet alleen de theorie bespreken, maar ook de concrete gevolgen van regelgeving en rechtspraak.” De Rotterdamse mentaliteit – praktisch, direct en resultaatgericht – is, zo vertelt Branco Martins, een belangrijke rode draad in de manier waarop het vak is opgebouwd.
Ontwikkelingen in het sportrecht
De afgelopen jaren is er een duidelijke beweging zichtbaar waarin de autonomie van sportbonden steeds kritischer wordt bekeken. “In zaken waar bijvoorbeeld de internationale schaatsbond en Mark Tuitert betrokken zijn geweest, maar ook een spraakmakende kwestie over de Super League”, legt Branco Martins uit. In deze arresten is bevestigd dat de sport geen vrijbrief heeft om eigen regels te maken zonder rekening te houden met bredere juridische principes.
Daarnaast speelt, zo vertelt Branco Martins, momenteel de vraag voor het Europese Hof of FIFA de regulering van spelersmakelaars mag aanscherpen door bijvoorbeeld inkomensplafonds in te stellen. “Ook loopt er een zaak die kritisch kijkt naar de verhouding tussen sportarbitrage en het Europees recht: mogen sportarbiters in laatste instantie beslissingen nemen, of moet er altijd een mogelijkheid zijn om naar een nationale rechter te stappen? Dit zijn fundamentele vragen met grote gevolgen voor de toekomst van de sportindustrie.”
Het Diarra-arrest van het Europese Hof van Justitie
Branco Martins legt uit dat dit arrest een grote impact heeft op het transfersysteem in het voetbal. “De essentie van de zaak is dat een speler niet op oneerlijke wijze beperkt mag worden in zijn recht om een contract te beëindigen. Het Hof heeft bepaald dat de berekening van schadevergoedingen bij contractbreuk transparanter en evenwichtiger moet zijn. Dat betekent dat spelers in een sterkere positie komen bij onderhandelingen over een vertrek”, licht hij toe en vervolgt: “De impact is al merkbaar geweest in de wintertransferperiode, maar ik verwacht dat we dit in de zomer nog veel prominenter zullen zien. Clubs moeten zich aanpassen aan een nieuwe realiteit waarin spelers juridisch sterker staan. Dit is met name relevant voor Nederlandse clubs, waar salarissen relatief laag zijn in vergelijking met de marktwaarde die zij aan hun spelers toekennen. Dat kan risico’s met zich meebrengen, maar biedt ook kansen voor clubs die flexibel en strategisch met deze nieuwe regels omgaan.”
Passie voor het vak
Branco Martins vertelt waar zijn passie voor het sportrecht vandaan komt: “Wat mijn werk zo interessant maakt, is dat sportrecht niet op zichzelf staat. Sport is juridisch gezien geen aparte wereld, al proberen sommige bonden en organisaties dat soms zo te laten lijken. Ik vind het geweldig om cliënten niet allen te helpen met ‘de zwarte letter’, maar ook om hen als ondernemers meer wegwijs te maken in de sportindustrie.”
Momenteel is Branco Martins betroken bij de discussie omtrent de regulering van spelersmakelaars op Europees niveau via de sociale dialoog. Hij schreef er zijn afstudeerscriptie over, het werd het onderwerp van zijn proefschrift én hij werkt er in de praktijk aan. “Soms blijven bepaalde onderwerpen je achtervolgen – of je nu wilt of niet.”
Cruijff als inspiratie
Johan Cruijff vertrok destijds bij Ajax omdat er tussen hem en de club geen overeenstemming bestond over een langer verblijf, waarna hij de overstap maakte naar Feyenoord. “Dat bleek een gouden zet, want de club werd meteen kampioen. Die gedachte heeft me geïnspireerd bij het opzetten van dit vak. Om dat gevoel vast te houden, hangt er in mijn kantoor inmiddels een schilderij van Cruijff in Feyenoord-shirt. Het is een herinnering dat je soms buiten de gebaande paden moet denken en nieuwe uitdagingen moet aangaan.”
- Universitair Docent
- Meer informatie
Branco Martins is na zijn studie direct begonnen in de wetenschap. Inmiddels ligt zijn achtergrond met name in de advocatuur, waar hij zich al lange tijd bezighoudt met sportrecht. Zijn praktijk richt zich met name op alles rondom transfers in het internationale voetbal, waarbij hij spelers, clubs en makelaars juridisch begeleidt.
