De masterscriptie van Tanya Middelburg (Rechtsgeleerdheid, variant Strafrecht) is door de redactie van het Nederlands Juristenblad (NJB) geselecteerd als ‘topscriptie’. In haar scriptie beantwoordt Tanya de vraag op welke wijze er strafrechtelijk invulling wordt gegeven aan de voorwaarden van de ‘medische exceptie’ in verschillende situaties van normaal medisch handelen. De scriptie is beoordeeld met een acht.
Een arts kan volgens vaste jurisprudentie strafrechtelijk vrijuit gaan indien de handeling medisch is geïndiceerd, de handeling is verricht volgens de regelen der kunst en de handeling heeft plaatsgevonden met toestemming van de patiënt.
Waar ligt echter de grens tussen behandelen en mishandelen? En hoe dient deze grens te worden genormeerd? In een maatschappij met een toenemende claimcultuur, mondige patiënten en een oprukkend strafrecht is bovenstaande kwestie in de afgelopen twee decennia voor zorgprofessionals steeds belangrijker geworden. Er is immers een zeer nauwe samenhang met de rechtszekerheid voor deze groep.
Uit het literatuur- en jurisprudentieonderzoek (scriptiebegeleider: mr. S.R. Bakker) blijkt dat er geen eenduidige benadering wordt aangehouden door zowel de wetgever als de strafrechter. De medische exceptie wordt niet op consequente wijze toegepast en de huidige jurisprudentiële doctrine leent zich niet voor adequate toepassing in de verschillende zaken. Een gevolg hiervan is dat uitsluiting van strafrechtelijke aansprakelijkheid nu veelal via (subjectieve) bestanddelen als opzet en schuld wordt bereikt. De wijze waarop een medische handeling is uitgevoerd, al dan niet volgens de regelen der kunst, lijkt leidend te zijn bij het oordeel omtrent strafbaarheid. Tegelijkertijd komt uit de jurisprudentie naar voren dat ‘volgens de regelen der kunst’ op diverse wijzen kan worden ingevuld. Is het daarom nog langer gepast de medische exceptie als uitzonderlijke exceptie in het strafrecht te laten gelden? Gelet op de omvang van de medische beroepsgroep en de behoefte aan rechtszekerheid luidt het antwoord op deze vraag ontkennend.
- Meer informatie
De gehele scriptie is te raadplegen via de site van het Nederlands Juristenblad: https://www.njb.nl/blog/de-arts-uitgesloten.29366.lynkx