“Preventief fouilleren levert weinig op”

De wet bepaalt dat de gemeenteraad aan de burgermeester de bevoegdheid kan verlenen om veiligheidsrisicogebieden aan te wijzen indien de openbare orde verstoord wordt door aanwezigheid van wapens, of als daar ernstige vrees voor is. De officier van justitie kan vervolgens bepalen dat de politie in zulke gebieden preventief mag fouilleren.

Etnisch profileren

De maatschappij is kritisch over het inzetten van deze maatregel, mede omdat het kan leiden tot etnisch profileren, legt Schuilenburg uit: “Vaak worden bij zulke controles dezelfde personen uitgekozen en mensen met een bepaalde huidskleur. In Amsterdam zeggen ze daar een oplossing voor te hebben, maar dat is naar mijn idee geen echte oplossing.” Amsterdam laat de burgers de politie controleren, maar in de praktijk leidt dit tot allerlei neveneffecten, aldus Schuilenburg: “de politie is het daar (de controle door de burgers, red.) weer niet mee eens en controleert vervolgens de burgers. Preventief fouilleren kost vooral veel manuren, maar levert aan het einde van de streep weinig op."

De-escaleren in plaats van fouilleren

Uit onderzoek blijkt niet alleen dat preventief fouilleren etnisch profileren in de hand speelt, maar ook dat andere oplossing veel effectiever zijn. Schuilenburg noemt enkele voorbeelden: “Denk bijvoorbeeld aan het de-escaleren van bepaalde conflicten binnen jongerengroepen door jongerenwerkers en het inzetten van rolmodellen om voorlichting te geven.”

Ook met betrekking tot wapenbezit moet doelgerichter beleid worden gevoerd. “Het is dan veel effectiever om sociaalpsychologische programma's in te zetten. De lokale kennis van gemeenten - vaak weten ze daar in welke wijken de problemen vooral spelen en bij wie - kan dan beter worden gebruikt om hulp op maat te bieden, dan daar fouilleerteams neer te zetten, wat profilerend werkt", benadrukt Schuilenburg.