Per 1 januari 2025 is Pieter Desmet herbenoemd tot hoogleraar op de gezamenlijke leerstoel Quantitative Empirical Legal Studies aan Erasmus School of Law. Deze leerstoel, die Desmet sinds 2021 bekleedt samen met Elena Kantorowicz-Reznichenko, maakt deel uit van het externe gefinancierde Sectorplan Rechtsgeleerdheid. Desmet is een van de pioniers binnen Empirical Legal Studies en draagt bij aan de groeiende betekenis van dit vakgebied in zowel onderzoek als praktijk.
De traditionele toepassing van het recht richt zich voornamelijk op doctrinaire analyse—het bestuderen van de structuur, interpretatie en toepassing van wetten. Empirisch juridisch onderzoek daarentegen stelt andere vragen, zoals: ‘Hoe wordt de wet in de praktijk toegepast? Wat zijn de effecten van bepaalde wetten? En hoe gaan mensen om met het rechtssysteem?’ Jarenlang stond deze benadering in contrast met de traditionele juridische methode. De afgelopen jaren lijkt deze kloof echter te verkleinen, en wint het juridisch empirisme steeds meer terrein. Het is een vast onderdeel van het onderwijs bij Erasmus School of Law en andere rechtenfaculteiten wereldwijd, en het aantal empirische juridische publicaties blijft groeien. Dit sluit nauw aan bij de ambitie van onze faculteit om onze positie als toonaangevend onderzoeksinstituut op het gebied van empirisch juridisch onderzoek verder te versterken. Desmet blijft een voortrekker in deze ontwikkelingen.
Bewezen in de praktijk
Desmets onderzoek richt zich op besluitvorming binnen verschillende juridische domeinen, waaronder die van slachtoffers, daders, rechters en juryleden. Daarnaast bestudeert hij gedragsethiek, besluitvorming van managers en consumenten, en nudging – subtiele interventies die bedoeld zijn om menselijk gedrag te beïnvloeden.Een voorbeeld is zijn onderzoek in samenwerking met Franziska Weber, hoogleraar Law and Economics, waarin zij de bereidheid van overtreders onderzochten om een boete te betalen in verhouding met hun bereidheid om schadevergoeding aan het slachtoffer te betalen
Tijdens zijn hoogleraarschap heeft Desmet aanzienlijke inspanningen geleverd om juridisch onderzoek te bevorderen, wat heeft geresulteerd in de oprichting van drie onderzoekscentra: het Erasmus Center for Empirical Legal Studies (ECELS), de Netherlands Academy for Empirical Legal Studies en de European Society of Empirical Legal Studies. Deze en andere fundamentele initiatieven vormen de basis voor hoogwaardig onderzoek. Over de focus van deze onderzoeksgebieden zegt Desmet: “Een van de terreinen die tot nu toe weinig empirische aandacht heeft gekregen en die ik specifiek wil uitbreiden, richt zich op de manier waarop kenmerken van economische en juridische instituties elkaar beïnvloeden bij het vormgeven van naleving en ethisch gedrag.” Dit onderstreept de voortdurende toewijding van de leerstoelhouder aan het ontwikkelen van nieuwe inzichten in het vakgebied en biedt ruimte om de praktische toepassingen van het recht verder te verkennen. Doorlopende onderwijskundige inspanningen, waaronder de ontwikkeling van nieuwe onderwijsprogramma's in empirisch juridisch onderzoek en de oprichting van ECELS, dragen bij aan de groei van expertise en bereiden de weg voor een nieuwe generatie empirische juridische wetenschappers.
Wetgeving versterken met empirische inzichten
Empirisch juridisch onderzoek biedt nieuwe mogelijkheden om beter te begrijpen hoe wetten in de praktijk functioneren, waarbij datagedreven inzichten worden gebruikt om beleid en besluitvorming te verbeteren. Hoewel deze benadering op het eerste gezicht los lijkt te staan van traditionele juridische methoden, kan het juist een waardevolle aanvulling vormen. Een kernfocus van de leerstoel blijft dan ook het slaan van een brug tussen deze perspectieven.
Desmets onderzoek sluit aan bij de visie van Erasmus School of Law dat het recht bestudeerd moet worden in zijn sociale en economische context. Zijn inspanningen om empirisch juridisch onderzoek in het curriculum te verankeren, passen binnen de bredere ambitie van Erasmus School of Law om de positie van empirisch juridisch onderzoek in het onderwijs te versterken.
Het bestuur van Erasmus School of Law feliciteert Pieter Desmet van harte met zijn herbenoeming en wenst hem veel succes met zijn werkzaamheden.
- Professor
- Gerelateerde content