Per 1 december zal het onderzoeksproject HySUCCESS (Social, User aCCeptable, Economically Sustainable Systems for hydrogen) van start gaan. Het onderzoek wordt mogelijk gemaakt door een subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Nationaal Groeifonds programma Groenvermogen NL en richt zich op de overgang naar een groene waterstofeconomie. Deze transitie vereist technische innovatie, maar ook sociale, juridische en economische veranderingen. Erasmus School of Law onderzoekers Leonie Reins, hoogleraar Publiekrecht en Duurzaamheid, en Alberto Quintavalla, universitair docent Innovatie van Publiekrecht, zullen binnen het HySUCCESS project de juridische en regelgevende aspecten onderzoeken. Het project loopt tot en met 2028.
Het HySUCCESS consortium bestaat uit tien universiteiten, vijf hogescholen, vier commerciële partijen en een branchevereniging. Het consortium heeft ten doel de sociaaleconomische factoren die de rol van waterstof in een duurzame economie beïnvloeden te onderzoeken. Verder streeft het project ernaar strategieën te identificeren om de barrières voor de opschaling van groene waterstofproductie en toekomstig gebruik te overwinnen.
Een adaptief reguleringskader
Quintavalla legt enthousiast uit wat hij en Reins bijdragen aan het onderzoeksproject: “Binnen het HySUCCESS-project is ons doel het ontwikkelen van een adaptief regulerings- en beleidskader (ARPF) voor de waterstofeconomie. Dit kader zal technologische aspecten combineren met juridische normen, marktmechanismen en relevante maatschappelijke en milieuvraagstukken. Het doel is te onderzoeken welke bestuursniveaus - denk aan internationaal, regionaal, nationaal, provinciaal of lokaal - en reguleringsinstrumenten zoals belastingheffing, subsidies, vergunningen en civiele aansprakelijkheid het meest geschikt zijn voor de waterstofeconomie.” Quintavalla vertelt dat hun bijdrage aan het grotere project zich dus richt op de wenselijkheid van een specifiek reguleringskader dat het gebruik van waterstof in een duurzame economie kan bevorderen.
Betrokkenheid bij het project
Reins licht toe op welke manier zij en Quintavalla bij het HySUCCESS project betrokken zijn: “We zijn om zowel academische als maatschappelijke redenen betrokken bij dit project. Vanuit een academisch perspectief vertegenwoordigt waterstof een zeer interessante casestudy voor onderzoekers die werken op het snijvlak van energie, milieu en technologie.” Ze legt uit dat het ontwikkelen van regulering die de acceptatie van een waterstofeconomie bevordert en tegelijkertijd de milieukwesties en maatschappelijke risico’s die voortkomen uit de waterstoftechnologie worden beperkt, een cruciale doelstelling is, die tevens de kern van hun werk bij Erasmus School of Law vormt. Reins stelt: "Vanuit een maatschappelijk perspectief moet worden onderzocht of de waterstofeconomie een haalbaar alternatief is."
Juridische uitdagingen voor waterstof
Reins en Quintavalla zullen binnen het HySUCCESS project de juridische en regelgevende aspecten van groene waterstof onderzoeken. Volgens de onderzoekers staat de waterstofeconomie op dit moment nog in de kinderschoenen, hetgeen unieke uitdagingen met zich meebrengt. Quintavalla vertelt: “De opschalingsscenario's variëren sterk en het merendeel van het regelgevingskader moet nog worden ontwikkeld. Daarom kan de regelgeving rond waterstof nog steeds worden beschouwd als een rechtsgebied waarin een evenwicht moet worden gevonden tussen de duidelijkheid van de regelgeving en de behoefte aan flexibiliteit. Daarnaast moet er een evenwicht worden gezocht tussen veiligheids- en innovatiegerichte benaderingen van technologieën. Dit vormt naar ons inzicht de grootste juridische uitdaging.”
Samenwerking binnen het HySUCCESS consortium
Het HySUCCESS consortium bestaat uit vier verschillende werkpakketten. Reins en Quintavalla maken deel uit van het werkpakket dat zich richt op recht. Reins zegt daarover: “Onze bijdrage zal specifiek leiden tot de conceptualisering van het adaptieve beleids- en reguleringskader (APRF) en de ontwikkeling van toetsbare hypothesen voor meerlagig bestuur en reguleringsinstrumenten. In een later stadium zullen onze collega’s van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) de leiding nemen bij het verfijnen en testen van deze hypothesen, met een focus op verschillende aspecten van waterstof. De samenwerking met de RUG is sterk en we staan voortdurend in nauw contact. Daarnaast zijn er tal van mogelijkheden om met de andere partners binnen het consortium samen te werken - en dit is nog maar het begin!”
Een groot succes
Hoewel het onderzoek nog van start moet gaan, vroegen wij onze onderzoekers wanneer het project volgens hen succesvol is. Quintavalla verklaart: “In onze ogen kan het HySUCCESS-project als een succes worden beschouwd wanneer het ARPF, dat we in samenwerking met de RUG ontwikkelen, concrete richtlijnen kan bieden aan beleidsmakers en hopelijk de acceptatie van de waterstofeconomie in Nederland kan faciliteren.”
- Professor
- Universitair Docent