Hoe Nederlandse fiscalisten de belastingwetgeving van het Midden-Oosten helpen ontwikkelen

In het Midden-Oosten werd lange tijd geen belasting geheven, met uitzondering van zakat, een meestal vrijwillige belasting die wordt afgedragen aan islamitische organisaties en bedoeld is voor de minderbedeelden. De staatskas wordt vooral gefinancierd door olieopbrengsten, maar sinds de invoering van btw in Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten in 2018 kiezen ook steeds meer landen in de regio voor een belasting over de winst van bedrijven.

De Nederlandse expertise wordt door zowel de overheden als de bedrijven die actief zijn in het Midden-Oosten met open armen ontvangen. Dat verbaast De Wilde niet: “Nederlandse fiscalisten zijn in de breedte goede fiscalisten. Zo biedt Nederland zeer degelijke opleidingen fiscaal recht aan en dat is zeker niet in alle landen zo. Ook heeft Nederland van oudsher altijd een relevant belastingstelsel gehad, omdat bedrijven ons land traditioneel vaak aanwenden om zich te vestigen of om vanuit te investeren. Daarnaast zijn Nederlanders natuurlijk vaak ook ondernemend, bereid het avontuur aan te gaan en ze beheersen het Engels goed.”

Sterke prikkel

De introductie van belastingen in olielanden zou het gevolg kunnen zijn van opdrogende olievelden. Immers heeft een land als Qatar ook nog staatsinkomsten nodig wanneer de olieopbrengsten afnemen. De OESO-afspraken die door meer dan 130 landen werden ondertekend, kunnen volgens De Wilde tegelijkertijd ook zeker een beweegreden zijn voor de fiscale ontwikkelingen in het Midden-Oosten: “met het mondiale akkoord in 2021 is afgesproken om een wereldwijd minimumwinstbelastingtarief in te voeren, dat is pijler 2 van het akkoord. Pijler 2 wordt nu door steeds meer landen geïmplementeerd en de afspraken zorgen ervoor dat een land extra belasting (tot het minimumtarief van 15%) mag bijheffen van een bedrijf, als het land waar het bedrijf de winsten behaalt zich niet aan de minimumafspraken houdt. Dat is een sterke prikkel voor landen in het Midden-Oosten om ook een winstbelasting te gaan heffen. Deze landen zien anders staatsinkomsten wegstromen naar andere landen. Soortgelijke ontwikkelingen zien we ook in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.”

Nederlands model

Niet alleen wordt er gebruik gemaakt van de expertise van Nederlandse belastingexperts, maar ook worden twee regelingen uit de Nederlandse belastingwetgeving vrijwel integraal overgenomen in de nieuwe belastingwetten van de Verenigde Arabische Emiraten. De Wilde: “Het Nederlandse regime van de fiscale eenheid biedt voor grote concerns de mogelijkheid dat de belastingdienst het concern voor wat betreft de operaties in Nederland als geheel als zeg maar één belastingplichtige behandelt, ondanks dat het concern uit meerdere NV’s of BV’s bestaat. Het is efficiënt om zo’n groepsregime in te voeren. De Nederlandse fiscale eenheid is al oud en is al decennia onderdeel van de Vennootschapsbelasting. Het is een doorontwikkelde regeling die ook wordt gewaardeerd in de praktijk. Ook de deelnemingsvrijstelling – die voorkomt dat winsten die worden uitgekeerd als dividenden binnen een concern bij zowel de moeder als dochtermaatschappij worden belast – bestaat al lang en is een belangrijke pijler van het Nederlandse fiscale stelsel. Er zit veel doctrine en uitgekristalliseerde jurisprudentie van de rechter omheen. Het Nederlandse systeem is ver doorontwikkeld en biedt veel rechtszekerheid en is nog altijd best competitief, dus ik kan me voorstellen dat het interessante regelingen biedt om over te nemen. Zoiets heet een legal transplant. Bovendien zie je dat Nederlandse belastingwetgeving door de jaren heen wel vaker als modelwetgeving wordt gehanteerd door andere landen.”