Geslaagd symposium ‘Naar een collectieve schadevergoedingsactie?’ over de toekomst van de collectieve afwikkeling van massaschade in Nederland
Op donderdag 28 januari 2016 vond in het Eye Filmmuseum te Amsterdam het goed bezochte symposium ‘Naar een collectieve schadevergoedingsactie?’ plaats, georganiseerd door Erasmus School of Law en de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Radboud Universiteit, op initiatief van en in samenwerking met Stichting Onderzoek & Ondersteuning Collectieve Actie (OCA).
Tijdens het symposium vormden de kernpunten van het concept wetsvoorstel ter invoering van een collectieve schadevergoedingsactie – en de kritiek daarop – onderwerp van debat. Kort gezegd beoogt het voorontwerp een effectieve en efficiënte collectieve afwikkeling van massaschade te bevorderen door de huidige collectieve actie open te stellen voor een vordering tot schadevergoeding in geld. Sprekers uit rechtspraktijk en wetenschap benaderden de problematiek aan de hand van drie thema’s, met als doel het leveren van een bijdrage aan het debat over de toekomst van de collectieve afwikkeling van massaschade in Nederland in het algemeen, en het komende wetsvoorstel in het bijzonder.
Na het welkomstwoord door middagvoorzitter Maarten Kroeze (Erasmus Universiteit Rotterdam), opende Gerry ter Huurne het symposium namens de Minister van Veiligheid & Justitie. Zij nam eveneens de Aanbevelingen in ontvangst: een door enkele praktijkjuristen opgesteld document om de wetgever richting te geven bij het opstellen van een aangepast wetsvoorstel.
Vervolgens spraken Tomas Arons (Radboud Universiteit Nijmegen), Louis Visscher (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Michael Faure (Universiteit Maastricht & Erasmus Universiteit Rotterdam) in het kader van het thema ‘Van goed naar beter?’ over de doelen van en behoefte aan een aanvullend instrument ter afwikkeling van massaschade. Zij stelden onder meer dat vanwege finaliteit en het bestaan van rationele apathie opt-out acties moeten worden verkozen boven opt-in acties. Ook bespraken zij de meerwaarde van collectieve (schadevergoedings)acties vanuit het rechtseconomische perspectief dat potentiele schadeveroorzakers hierdoor met de door hen veroorzaakte schade worden geconfronteerd.
Het programma werd voortgezet door Daan Lunsingh Scheurleer (Nauta Dutilh) en Fred Hammerstein (Hoge Raad) met hun uiteenzettingen rondom het thema ‘Een redelijke uitkomst?’ Zij spraken daarbij over schikken en damage scheduling als afwikkelingsmechanismen, en stelden onder andere de mogelijkheid tot rubricering en forfaitaire vaststelling van schadevergoedingen aan de orde. Ook stonden beiden uitgebreid stil bij de rol van de rechter bij collectieve rechtspleging, in het bijzonder een actieve houding ten aanzien van het procesverloop en een terughoudende ten aanzien van partij-onderhandelingen.
Binnen het derde thema, ‘Amerikaanse toestanden?’, stelden Ilja Tillema (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Jurjen Lemstra (Lemstra Van der Korst) de rol van belangenbehartigers bij de afwikkeling van massaschade aan de kaak. Beiden bespraken onder andere hoe en door wie de toetsing van (de ontvankelijkheid van) belangenbehartigers dient plaats te vinden. Mede aan de hand van een analyse van ruim 300 gepubliceerde uitspraken in collectieve acties concludeerden beiden dat, ondanks enkele zorgelijke incidenten, er geen direct bewijs bestaat voor ‘Amerikaanse toestanden’ in Nederland.
De middag werd afgesloten met een paneldiscussie tussen Olav Haazen (Grant & Eisenhofer, Universiteit Leiden), Jurriaan Jongsma (Shell, namens VNO-NCW-MKB), Geert Koster (VEB), Koos Peters (Consumentenbond), en Ianika Tzankova (Universiteit van Tilburg). Daarbij boden de verschillende gezichtspunten die gedurende de middag aan bod waren gekomen veel stof voor een levendige discussie – die werd voortgezet tijdens de receptie na afloop van het symposium en ongetwijfeld zal blijven worden voortgezet tijdens de toekomstige debatten rondom de toekomst van collectieve afwikkeling van massaschade in Nederland.