Voor de klimaattransitie zijn batterijen, zonnepanelen en halfgeleiders essentieel. Om deze producten te kunnen maken zijn enkele kritieke grondstoffen nodig, zoals nikkel, lithium en zeldzame aardmetalen. De verwachting is dat de vraag hiernaar in de komende tien jaar zal verviervoudigen. De middelen zijn echter schaars en het delven van de grondstoffen is sociaal gezien en vanuit milieuoogpunt kostbaar voor de lokale gemeenschappen waar ze voorkomen. Ioannis Kampourakis, universitair docent Law and Markets aan Erasmus School of Law, ontving de Veni beurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) voor zijn onderzoek naar hoe het nieuwe EU-beleid inzake kritieke grondstoffen de politieke economie van de Europese Unie verandert.
“Mijn onderzoeksproject gaat over de EU-regulering van kritische grondstoffen. Mijn onderzoek zal zich richten op de opkomende relevante regelgeving uit de EU Green Deal, zoals de Verordening over Kritieke Grondstoffen en de Verordening Batterijen, in het licht van het nieuwe Groene Industriële plan”, vertelt Kampourakis. “Daarnaast zal ik me focussen op het handelsbeleid van de EU met betrekking tot kritische grondstoffen en de wijdere implicaties van de beweging richting industrieel beleid en marktinstrumentalisme in de context van de EU Green Deal.”
Historische verschuiving
Volgens Kampourakis zal het nieuwe EU-beleid een “historische verschuiving” ingang zetten: “Dit EU-beleid is erop gericht de markten zodanig te hervormen dat ze niet alleen functioneren voor de vervulling van particuliere belangen, maar ook voor de verwezenlijking van publieke doelstellingen. Ik zal empirisch onderzoeken hoe dit nieuwe wettelijke kader de getroffen gemeenschappen in mijnbouw- en productielocaties beïnvloedt.” Juist die verwezenlijking van publieke doelstellingen is een nieuwe stap en een breuk met het verleden met het internemarktbeleid van de EU.
Het is belangrijk om publieke belangen mee te wegen, zegt Kampourakis: “de voorwaarden voor economische exploitatie en handel van deze materialen zijn cruciaal bij het bepalen van de koers van de gezamenlijke groene en digitale transitie.” Kampourakis’ onderzoek zal niet alleen focussen op hoe het EU-beleid ten aanzien van kritieke grondstoffen nieuwe juridische rechtvaardigingen genereert, maar behelst ook empirisch onderzoek naar de distributieve gevolgen van deze opkomende juridische infrastructuur en een normatieve beoordeling of de onderliggende EU-agenda van binnenlandse groene groei geschikt is om te leiden tot een eerlijke en wereldwijde groene transitie.
Voor dit project zal Kampourakis putten uit EU-recht en -beleid, internationaal economisch recht, rechtstheorie en politieke economie. Mijn werk bouwt voort op de wetenschappelijke beweging van Recht en Politieke Economie, die het recht kadreert als essentieel voor de economie en juridische regimes analyseert op basis van hun distributieve en machtsstructurerende effecten.
- Universitair Docent
- Meer informatie
Klik hier voor de bekendmaking van de NWO.